Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- april_meistakingen [2017/11/09 21:05]
zaanlander
+++ april_meistakingen [2020/09/07 12:07] (huidige)
@@ Regel 3: / Regel 3: @@
 De tweede grote staking dateert van april/mei 1943. De directe aanleiding was het in Berlijn genomen besluit dat Nederlandse militairen van mei 1940 alsnog in krijgsgevangenschap zouden worden genomen. Aan die staking werd in de Zaanstreek voornamelijk in Krommenie meegedaan. Vrijdag 30 april legden 700 arbeiders van de [[verenigde1|Verenigde Blikfabrieken]] het werk neer.
-Zaterdag 1 mei werden op bevel van de bezetter veertien werknemers gearresteerd, dertien Krommenieërs en een Assendelver. Zij waren:
+Zaterdag 1 mei werden op bevel van de bezetter dertien werknemers gearresteerd, twaalf Krommenieërs en een Assendelver. Zij waren:
   * Hendrik Blank, Zuiderhoofdstraat 73,
   * Henk Heij, Klaas Katerstraat 13,
-  * Jaap Kramer, Militaireweg 93,
+  * Jacob Kramer, Militaireweg 93,
   * Johan van Lemmeren, Militaireweg 81,
-  * Piet van Loon, Militaireweg 20,
+  * Pieter van Loon, Militaireweg 20,
   * Gerke Mastenbroek, Heiligeweg 116,
   * Frans Jan Offenberg, Militaireweg 124,
@@ Regel 17: / Regel 17: @@
   * Gerard Wiersma, Emmastraat 19, allen te Krommenie
   * Theodorus Rijkhoff, Dorpsstraat 707, Assendelft
-  * Paul Zwart, info ontbreekt
 Vier van hen werden de volgende dag na een 'proces' bij een standgerecht doodgeschoten. Dat waren:
@@ Regel 23: / Regel 23: @@
   * [[lemmeren|Johan van Lemmeren]] (40),
   * [[rijkhoff_theodorus|Theodorus Rijkhoff]] (28) en
-  * [[wiersma_gerard|Gerard Wiersma]] (38).
+  * [[wiersma_gerard|Gerard Wiersma]] (38)
-De andere ter dood veroordeelden werden naar concentratiekampen gebracht. Vijf van hen kwamen daar tussen 1943 en 1945 om het leven:
+De andere ter dood veroordeelden werden naar concentratiekampen gebracht. Zes van hen kwamen daar tussen 1943 en 1945 om het leven:
-  * [[veen2|Klaas van Veen]] werd op transport gesteld naar Dachau, waar hij op 13 juli 1944 werd terechtgesteld.(23)
+  * [[duijn_wilhelmus_petrus_johannes|Wilhelmus Petrus Johannes Duijn]] (32) stierf  op 23 mei 1945 te Braunschweig.
-  * [[veer_willem_van_t|Willem van 't Veer]] (33) overleed in concentratiekamp Dachau op 26 februari 1945.
   * [[hey|Henk Heij]], stond als vermist te boek. Naspeuringen van zijn neef Willem Evertse leidden in 2014 tot het vermoeden dat Henk Heij begin mei 1945 in Dachau om het leven is gekomen.
   * [[mastenbroek|Gerke Gerrit Mastenbroek]] (46) maakte in Dachau de bevrijding mee maar stierf op de terugweg in Vught op 1 juni 1945.
-  * [[oosthuizen|Klaas Oosthuizen]] (44) stierf op 26 september 1943 als gevolg van de ontberingen in kamp Vught.
+   * [[oosthuizen|Klaas Oosthuizen]] (44) stierf op 26 september 1943 als gevolg van de ontberingen in kamp Vught.
+   * [[veen2|Klaas van Veen]] werd op transport gesteld naar Dachau, waar hij op 13 juli 1944 werd terechtgesteld.(23)
+  * [[veer_willem_van_t|Willem van 't Veer]] (33) overleed in concentratiekamp Dachau op 26 februari 1945.
-De overige vijf ter dood veroordeelden overleefden hun veroordeling:
+Vier ter dood veroordeelden overleefden hun veroordeling:
-  * Piet van Loon,
+  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/96413/pieter-van-loon|Pieter van Loon]],
-  * Willem Vredenburg,
+  * [[vredenburg_willem|Willem Vredenburg]],
-  * Jaap Kramer,
+  * Jacob Kramer,
-  * Paul Zwart en
+  * [[offenberg_frans_jan|Frans Jan Offenberg]].
-  * Frans Jan Offenberg.
 „Een dag van dolle paniek", zei burgemeester De Boer van Assendelft er later van. De anderen waren ook ter dood veroordeeld, maar zij mochten verzoeken tot matiging indienen. De beoordeling daarvan hing mede of van het wel of niet hervatten van het werk in Krommenie, de volgende dag. Het werk werd hervat.
-Het gerucht ging, dat de namen van de twaalf aan de SD waren opgegeven door burgemeester Jongsma, die nu eenmaal mede door zijn onbeheerste, rauwe optreden, een uiterst kwalijke reputatie had. Ook volgens Bouman heeft Jongsma ze opgegeven. Jongsma zelf ontkende het tijdens zijn proces. Na de oorlog heeft Jongsma gezegd, dat in de kring van de directie van de Blikfabrieken de namen waren genoemd.
+Het gerucht ging, dat de namen van de twaalf aan de SD waren opgegeven door NSB-burgemeester [[Jongsma|A.G.Jongsma]], die nu eenmaal mede door zijn onbeheerste, rauwe optreden, een uiterst kwalijke reputatie had. Ook volgens Bouman heeft Jongsma ze opgegeven. Jongsma zelf ontkende het tijdens zijn proces. Na de oorlog heeft Jongsma gezegd, dat in de kring van de directie van de Blikfabrieken de namen waren genoemd.
 In Wormerveer waren zaterdagmiddag vier arbeiders gearresteerd, maar die werden zondags vrijgelaten. De staking was maandag 3 mei grotendeels over. Alleen hier en daar in het zuiden en in de kop van Friesland, ten noorden van Dokkum, is nog een paar dagen langer gestaakt.
@@ Regel 59: / Regel 58: @@
  Willy Lages, een beruchte SD-er in Amsterdam, noemde in een direct na de staking geschreven rapport de verzwakking van de CPN als voorname factor voor het niet-staken in Amsterdam en Zaandam. Het was intussen niet zo, dat de CPN volledig passief was. Volgens Maas heeft de Zaanse CPN in Wormerveer en Krommenie een door hem geschreven pamflet uitgegeven.
-Van het naar verzamelpunten jagen en deporteren van de joden in Amsterdam ging een deprimerende invloed op de Amsterdammers en indirect op de Zaandammers uit.
+Van het naar verzamelpunten jagen en deporteren van de joden in Amsterdam ging een deprimerende invloed op de Amsterdammers en indirect op de Zaandammers uit. De Duitsers gedroegen zich na de staking geenszins terughoudend. Eerder was het tegendeel het geval. Ze zetten nu hard door.
-De Duitsers gedroegen zich na de staking geenszins terughoudend. Eerder was het tegendeel het geval. Ze zetten nu hard door.
 Nieuwe orders luidden:
@@ Regel 68: / Regel 66: @@
   * 13 mei: de radiotoestellen moesten worden ingeleverd.
+Het standaardwerk De April-Mei-stakingen van 1943 (1950) van dr. P. J. Bouman is [[https://pure.knaw.nl/portal/files/1871154/1950_Bouman_aprilmeistakingen.pdf|digitaal te raadplegen]] op de website van het NIOD Instituut voor Oorlogs,- Holocaust en Genocidestudies.
+Zie: [[Tweede]] 3.
+{{tag>tweede_wereldoorlog}}