Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- bernhardbrug [2016/11/25 22:24]
zaanlander
+++ bernhardbrug [2020/09/07 12:09] (huidige)
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 ==== Bernhardbrug, Prins ====
-[{{:bernhardbrug.jpg?300 |Prins Bernhardbrug te Zaandam, gezien naar het westen. Op de achtergrond de grote, inmiddels
+[{{:bernhardbrug.jpg?400 |//Prins Bernhardbrug te Zaandam, gezien naar het westen. Op de achtergrond de grote, inmiddels verdwenen, gashouder van het gemeentelijk gasbedrijf.//}}] Rolbasculebrug, ontworpen en uitgevoerd door bouwkundig opzichter D. Voet, werkzaam sedert 1919 bij de dienst Gemeentewerken. Aanvankelijk één der twee, later drie en nog later één der vier bruggen, de in 1938 meest noordelijke, die het gemotoriseerd verkeer in Zaandam tussen Westzijde en Oostzijde met elkaar verbonden, gebouwd in 1938-'41.
-verdwenen, gashouder van het gemeentelijk gasbedrijf.}}] Aanvankelijk één der drie bruggen, de meest noordelijke, die het gemotoriseerd verkeer in Zaandam tussen Westzijde en Oostzijde met elkaar verbonden, gebouwd in 1938-'41. In 1934 werd tot de aanleg van de Prins Bernhardbrug besloten, mede op grond van een verzoek van het Departement Zaanstreek van de Nederlandse [[maatschappij|Maatschappij voor Nijverheid en Handel]], die de brug overigens bij voorkeur ter hoogte van de Bullekerk zag verrijzen. De bestaande, te smalle en vervallen [[Hoopbrug]] moest worden vervangen door een nieuwe oeververbinding. De lange tijd van voorbereiding was het gevolg van een aantal slepende onteigenings-procedures.
+In 1934 werd tot de aanleg van de Prins Bernhardbrug besloten, mede op grond van een verzoek van het Departement Zaanstreek van de Nederlandse [[maatschappij|Maatschappij voor Nijverheid en Handel]], die de brug overigens bij voorkeur ter hoogte van de Bullekerk zag verrijzen. De bestaande, te smalle en vervallen [[Hoopbrug]] moest worden vervangen door een nieuwe oeververbinding. De lange tijd van voorbereiding was het gevolg van een aantal slepende onteigenings-procedures.
 Tot de komst van de Prins Bernhardbrug was er maar één fatsoenlijke oeververbinding voor gemotoriseerd verkeer over de Zaan, de uit 1903 stammende Wilhelminabrug in het centrum. Weliswaar was er de Julianabrug in Zaandijk, in 1936 persoonlijk geopend door de naamgeefster, maar deze lag ver uit de route. Bovendien was de Wilhelminabrug te smal om het toegenomen personen- en vrachtverkeer aan te kunnen. Het was dus in de jaren dertig, met de snelle opkomst van de auto, een hele toer om de Zaan over te steken. Niet verwonderlijk dat men het tijd vond om deze bottleneck te ontlasten met een nieuwe brug over de Zaan: de Prins Bernhardbrug.
-De rolbasculebrug, ontworpen en uitgevoerd door bouwkundig opzichter D. Voet, werkzaam sedert 1919 bij de dienst Gemeentewerken, werd geleverd door Gebrs. Klinkenberg te Wormerveer (aanneemsom f 79.400), de onderbouw met op- en afritten door Aannemingsmij. Vermorken te Amsterdam (f 160.430). Door vertragingen als gevolg van de in 1940 uitgebroken oorlog werd de begroting overschreden. De doorvaartbreedte bedroeg 14 meter onder het beweegbare gedeelte, de doorvaarthoogte was 2,10 meter. In 1941 werd de brug zonder vertoon opengesteld. Het gemeentebestuur verkoos de brug te vernoemen naar Pieter Jelles Troelstra (1860-1930), voorman van de socialistische partij en fel gekant tegen de monarchie, omdat tijdens de bezetter de naam van een lid van het koninklijk huis niet  toestond. Kort na de bevrijding, op 26 juni 1946, dook Prins Bernhard op bij de officiële gebeurtenis waarbij de brug, zoals al in 1938 de bedoeling was, zijn naam ontving. De aansluitende wegen, bestaand uit de Vincent van Goghweg en de Prins Bernhardweg, moesten toen nog worden aangelegd.
+Op 23 februari 1939 werd de onderbouw van de brug aanbesteed; het maken van de bovenbouw was eerder opgedragen aan de NV Machinefabriek en Constructiewerkplaats Gebr. Klinkenberg te Wormerveer (aanneemsom f 79.400). Op 3 maart 1939 volgde gunning aan de N.V. Aannemingsmaatschappij v/h. J.B. Vermorken & Co. te Amsterdam (f 160.430). De dienst van Openbare Werken heeft het niet willen wagen om de brug te voorzien van een gelaste bovenbouw, maar van geklonken constructie. De nieuwe brug werd twee meter breder dan de Julianabrug. Half maart werd met het werk begonnen.
+In de 83 meter brede Zaan werd een 38 meter doorsnee bouwput gerealiseerd. Na enige tijd kon de bouwput worden leeggepompt. Lekken van betekenis deden zich niet voor. Maar plotseling kwam tegenslag. Op de dag dat uitgerekend de burgemeester op bezoek was om een kijkje op het werk te nemen, begaf de damwand het. Met donderend geweld raasde het vijf meter hoog staande water de bouwput binnen. Binnen een kwartier was deze tot de rand gevuld.
+Opnieuw werd de put leeggepompt en bleek dat slappe bodem onderin de damwand de druk niet had kunnen weerstaan. Een ‘kleine grondverbetering’ vond plaats om herhaling te voorkomen. Rond de kritieke plaats werd enige honderden kubieke meters zand gestort om de bodem te verstevigen. Een tweede ring werd om de put gebouwd zodat de damwand in een stevige ring was gevat. Van tegenslagen was geen sprake meer.
+Ingevolge de belangen van de scheepvaart heeft men de Zaan niet op de volle breedte kunnen afdammen. Aan de oostelijke kant was een doorgang vrijgelaten, waar schepen kunnen passeren. Zodra de werkzaamheden in de grote put waren gevorderd, werd aan de oostelijke Zaanoever een kleine put gemaakt en werd de vaart verlegd.
+=== Brug van betekenis ===
+In Noord-Holland wordt het een brug van grote betekenis, niet alleen voor het plaatselijk verkeer, maar ook voor interlokaal vervoer. De brug geeft via de J.A. Laanweg aansluiting op de Provincialeweg, maar ook op de Kepplerstraat, verantwoordelijk voor de doorstroming van en naar de Coentunnel.
+== Waarop de brug rust ==
+De Zaanbrug rust op vijf pijlers en twee landhoofden. De doorvaarten zijn acht meter breed zijn. De brug heeft een breedte van dertien meter. Aan weerszijden voetpaden van elk twee meter, fietspaden van anderhalve meter en rijvlakken van elk drie meter. De toegang van de Westzijde naar de brug is achttien meter breed, twaalf meter rijweg en twee trottoirs van elk drie meter. Ruim 72 kubieke meter Noors graniet is gebruikt voor de hoekstukken, de pijlers, de afdekstukken en de landhoofden van de brug. Verder is er 110 ton betonijzer verwerkt. Ruim 900 palen, in lengte variërend van 13 tot 18 meter, werden ingeslagen. Ongeveer 400 verdwenen in de Zaanbodem.
+Door vertragingen als gevolg van de in 1940 uitgebroken oorlog werd de begroting overschreden. In 1941 werd de brug zonder vertoon opengesteld. Het gemeentebestuur verkoos de brug te vernoemen naar Pieter Jelles Troelstra (1860-1930), voorman van de socialistische partij en fel gekant tegen de monarchie, omdat tijdens de bezetter de naam van een lid van het koninklijk huis niet  toestond. Kort na de bevrijding, op 26 juni 1946, dook Prins Bernhard op bij de officiële gebeurtenis waarbij de brug, zoals al in 1938 de bedoeling was, zijn naam ontving. De aansluitende wegen, bestaand uit de Vincent van Goghweg en de Prins Bernhardweg, moesten toen nog worden aangelegd.
 Onlosmakelijk aan de geschiedenis van de Prins Bernhardbrug verbonden is de moordpartij op vijf verzetsstrijders uit Alkmaar die op 10 maart 1945 in de directe omgeving van het leven werden beroofd. Het betrof een represaille vanwege de aanslag op een lid van de waterpolitie. In 1948 werd een monument onthuld met daarop de namen van de omgekomenen, G. H. Cevat, A. J. v. d. Kamer. J. P. J. van Roon, A. Rempt en W. Zwart.