blikindustrie

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
blikindustrie [2016/12/04 21:58]
zaanlander
blikindustrie [2020/09/09 07:54] (huidige)
jan
Regel 1: Regel 1:
 ==== Blikindustrie ==== ==== Blikindustrie ====
-Economische sector  emballage-industrie. Ontstaan in de 19c eeuw. In de Zaanstreek belangrijk van het einde der 19e eeuw tot 1970. Thans is [[Zaanlandia1|Zaanlandia Blik]] te Krommenie het laatst overgebleven bedrijf. Algemeen Blikindustrie is in Nederland een van de belangrijkste emballage-industrieën, zowel wat betreft productie-niveau als wat betreft de werkgelegenheid. +Economische sectoremballage-industrie. Ontstaan in de 19e eeuw. In de Zaanstreek belangrijk vanaf einde 19e eeuw tot 1970. [[Zaanlandia1|Zaanlandia Blik]] te Krommenie is het laatst overgebleven bedrijf. Algemeen Blikindustrie is in Nederland een van de belangrijkste emballage-industrieën, zowel wat betreft productie-niveau als wat betreft de werkgelegenheid. 
  
 Onder blik wordt verstaan: dun plaatijzer, dat aan beide kanten is voorzien van een laagje tin. Door het vertinnen van ijzer wordt de bestendigheid van het metaal vergroot: het tin hecht zich tijdens het vertinningsproces aan het ijzer vast, waardoor het ijzer van de lucht wordt afgesloten. Blik bezit de goede eigenschappen van zowel plaatijzer, hardheid en buigzaamheid, als de glans van tin. De combinatie van de twee metalen neemt de nadelen van beide, de zachtheid van tin en de vatbaarheid voor roest van ijzer, weg.  Onder blik wordt verstaan: dun plaatijzer, dat aan beide kanten is voorzien van een laagje tin. Door het vertinnen van ijzer wordt de bestendigheid van het metaal vergroot: het tin hecht zich tijdens het vertinningsproces aan het ijzer vast, waardoor het ijzer van de lucht wordt afgesloten. Blik bezit de goede eigenschappen van zowel plaatijzer, hardheid en buigzaamheid, als de glans van tin. De combinatie van de twee metalen neemt de nadelen van beide, de zachtheid van tin en de vatbaarheid voor roest van ijzer, weg. 
Regel 7: Regel 7:
  
 De vraag naar blikemballage nam in de tweede helft van de 19e eeuw sterk toe. Verschillende producenten verpakten hun goederen in blik, naar voorbeeld van de cacao- en chocoladefabrieken, de conservenfabrieken waaronder inblikkers van groenten en vlees, en de koek- en beschuitfabrieken.     De vraag naar blikemballage nam in de tweede helft van de 19e eeuw sterk toe. Verschillende producenten verpakten hun goederen in blik, naar voorbeeld van de cacao- en chocoladefabrieken, de conservenfabrieken waaronder inblikkers van groenten en vlees, en de koek- en beschuitfabrieken.    
 +
 == Ontwikkeling in de Zaanstreek == == Ontwikkeling in de Zaanstreek ==
      
Regel 17: Regel 18:
 Aangezien Verwer vooral was toegespitst op het lakken en decoreren en Woud en Schaap op de vervaardiging van blikwerk, werkten beide bedrijven nauw samen. In 1889 werden fusiebesprekingen gevoerd, die echter, vooral door het verzet van Woud, mislukten. De bedrijven gingen daarna meer concurrerend werken. Verwer ging zelf ook blik maken en Woud en Schaap besteedden het lak- en decoratie-werk aanvankelijk uit bij Bekkers te Dordrecht en verrichtten het later zelf. Beide bedrijven groeiden snel. Aanvankelijk was Verwer groter, maar na een langdurig arbeidsconflict in 1907 werd dit bedrijf voorbij gestreefd door Woud en Schaap.   Aangezien Verwer vooral was toegespitst op het lakken en decoreren en Woud en Schaap op de vervaardiging van blikwerk, werkten beide bedrijven nauw samen. In 1889 werden fusiebesprekingen gevoerd, die echter, vooral door het verzet van Woud, mislukten. De bedrijven gingen daarna meer concurrerend werken. Verwer ging zelf ook blik maken en Woud en Schaap besteedden het lak- en decoratie-werk aanvankelijk uit bij Bekkers te Dordrecht en verrichtten het later zelf. Beide bedrijven groeiden snel. Aanvankelijk was Verwer groter, maar na een langdurig arbeidsconflict in 1907 werd dit bedrijf voorbij gestreefd door Woud en Schaap.  
  
-Inmiddels waren ook nieuwe Zaanse blikbedrijven ontstaan. In 1902 werd in Zaandijk de [[schoute2|Firma J. Schoute]] opgericht. Begonnen als loodgieterswerkplaats, nam het bedrijf spoedig ook de vervaardiging van emballage-artikelen ter hand. In april 1907 werd een blikfabriek door F.W. Kriek te Krommenie opgericht. De oprichter van dit familiebedrijf was ketellapper en maakte samen met zijn vrouw in de avonduren blikken sigarenkisten en de binnenzijde van paraplubakken. Oprichter Kriek had enige tijd als voorman van de soldeerafdeling in de fabriek van Woud en Schaap gewerkt.+Inmiddels waren ook nieuwe Zaanse blikbedrijven ontstaan. In 1902 werd in Zaandijk de [[schoute2|Firma J. Schoute]] opgericht. Begonnen als loodgieterswerkplaats, nam het bedrijf spoedig ook de vervaardiging van emballage-artikelen ter hand. In april 1907 werd een blikfabriek door Franciscus Wilhelmus Kriek te Krommenie opgericht. De oprichter van dit familiebedrijf was ketellapper en maakte samen met zijn vrouw in de avonduren blikken sigarenkisten en de binnenzijde van paraplubakken. Oprichter Kriek had enige tijd als voorman van de soldeerafdeling in de fabriek van Woud en Schaap gewerkt.
  
 In de beginjaren van de blikindustrie was de vraag naar blik groter dan het aanbod daarvan. Na 1910 werd deze situatie anders. De conjunctuur daalde, terwijl de blikverwerkende industrieën hun aanbod aanzienlijk hadden uitgebreid. Het aanbod was nu groter dan de vraag en verdere uitbreiding van de productie zou de markt volledig kunnen verzieken. In de beginjaren van de blikindustrie was de vraag naar blik groter dan het aanbod daarvan. Na 1910 werd deze situatie anders. De conjunctuur daalde, terwijl de blikverwerkende industrieën hun aanbod aanzienlijk hadden uitgebreid. Het aanbod was nu groter dan de vraag en verdere uitbreiding van de productie zou de markt volledig kunnen verzieken.
  
-Zowel Woud en Schaap als Verwer hadden evenwel uitbreidingsplannen. Daarom begonnen de directies van beide bedrijven in 1912 opnieuw fusiebesprekingen. Na langdurige onderhandelingen werd in september 1912 de  ([[Verblifa|NV De Vereenigde Blikfabrieken Verblifa]]opgericht. De Verblifa was al bij de oprichting een zeer omvangrijk bedrijf; het aandelenkapitaal bedroeg ƒ 5 mln, waarvan ƒ 2 mln werd geplaatst. Eind 1912 telde Verblifa 1145 werknemers in twee fabrieken te Krommenie, Utrecht, Amsterdam en Weesp. De fabrieken te Krommenie vormden verreweg de belangrijkste poot van het concern. +[{{:verblifa_anno_1924.jpg?500 |//De blikfabriek Verblifa aan de Noordervaartdijk te Krommenie omstreeks 1924. Rechts de Nauernasche Vaart.//}}]Zowel Woud en Schaap als Verwer hadden evenwel uitbreidingsplannen. Daarom begonnen de directies van beide bedrijven in 1912 opnieuw fusiebesprekingen. Na langdurige onderhandelingen werd in september 1912 de [[Verblifa|NV De Vereenigde Blikfabrieken Verblifa]] opgericht. De Verblifa was al bij de oprichting een zeer omvangrijk bedrijf; het aandelenkapitaal bedroeg ƒ 5 mln, waarvan ƒ 2 mln werd geplaatst. Eind 1912 telde Verblifa 1145 werknemers in twee fabrieken te Krommenie, Utrecht, Amsterdam en Weesp. De fabrieken te Krommenie vormden verreweg de belangrijkste poot van het concern. 
  
 Nadien breidde de Verblifa zich nog aanzienlijk uit, met name door bedrijfsovernames. Een belangrijke stap tot verdere concentratie in de Nederlandse blikindustrie werd gezet in 1930, toen door Verblifa de aandelen van de nv Woud en Bekkers Blikfabrieken te Dordrecht werden overgenomen. Verblifa-directeuren C. Woud en W. Woud waren in 1928 uit de directie getreden en hadden zich daarna bij Bekkers aangesloten.  Nadien breidde de Verblifa zich nog aanzienlijk uit, met name door bedrijfsovernames. Een belangrijke stap tot verdere concentratie in de Nederlandse blikindustrie werd gezet in 1930, toen door Verblifa de aandelen van de nv Woud en Bekkers Blikfabrieken te Dordrecht werden overgenomen. Verblifa-directeuren C. Woud en W. Woud waren in 1928 uit de directie getreden en hadden zich daarna bij Bekkers aangesloten. 
Regel 47: Regel 48:
  
 {{tag>actualiseren}} {{tag>actualiseren}}
- 
  
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/blikindustrie.1480885139.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/06 18:25
  • (Externe bewerking)