Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- kalverpolder [2016/10/11 23:42]
92.110.195.251 ↷ Links aangepast vanwege een verplaatsing
+++ kalverpolder [2024/07/21 13:39] (huidige)
zaanlander [Kalverpolder]
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 ==== Kalverpolder ====
-Middeleeuwse polder in Zaandam, aan de oostkant van de Zaan en begrensd door Enge Wormer, Wijde Wormer, Braaksloot ('t Kalf) en Poel.
-De polder, waarin [[Haaldersbroek]] en de na de Tweede Wereldoorlog aangelegde [[zaanse_schans|Zaanse Schans]] zijn gelegen, heet officieel 'Halerbroek of Kalverpolder'. Het ongeveer 200 hectare omvattende gebied is tot de jaren dertig van de 20e eeuw tamelijk geïsoleerd gebleven. Pas toen in 1936 de [[Julianabrug]] was aangelegd (en de aansluitende Leeghwaterweg de polder doorsneed) werd dit isolement verbroken. Voordien was deze vaarpolder - afgezien van de toegangswegen via 't Kalf, Haaldersbroek en de ringdijk van de Enge Wormer - alleen met een veerboot vanuit Zaandijk te bereiken.
+Middeleeuwse polder in Zaandam, aan de oostkant van de Zaan en begrensd door de Enge Wormer, Wijde Wormer, Braaksloot,'t Kalf en de Poel.
-De Kalverpolder werd in het verleden, vóór de drooglegging van de Wormer en de Enge Wormer, dus grotendeels door water begrensd. De hoek van Poel en Zaan was in de beginperiode van de Tachtigjarige oorlog een uitgelezen plek voor de verdedigingsschans van de Vrijbuiters. Toen beide meren waren ingedijkt en drooggemalen, ontstond in de Kalverpolder ernstige wateroverlast. Bij octrooi van 1637 werd toestemming verleend de dijken te verhogen om de vrijwel onmogelijk geworden veehouderij uit het slop te halen.
+De polder, waarin [[Haaldersbroek]] en de na de Tweede Wereldoorlog aangelegde [[zaanse_schans|Zaanse Schans]] zijn gelegen, heet officieel Halerbroek of Kalverpolder. Het ongeveer 200 hectare omvattende gebied is tot de jaren dertig van de 20e eeuw tamelijk geïsoleerd gebleven. Pas toen in 1936 de [[Julianabrug]] was aangelegd, en de aansluitende Leeghwaterweg de polder doorsneed, werd dit isolement verbroken. Voordien was deze vaarpolder, afgezien van de toegangswegen via 't Kalf, Haaldersbroek en de ringdijk van de Enge Wormer, alleen met een veerboot vanuit Zaandijk te bereiken.
-De polder is steeds bemalen geweest, tegenwoordig nog door een zogenaamde Amerikaanse windmolen, zie: [[Hercules]]. Sinds de 17e eeuw zijn langs de ringdijk aan Zaan en Poel molens gebouwd, ongeveer 20 in totaal, voornamelijk olie- en pelmolens. Het molenvolk kwam van 't Kalf en uit Zaandijk. Een enkele molen ( [[Ooievaar|De Ooievaar]],  [[Os|De Os]]) bleef bewaard. Oliemolen [[Hen|De Bonte Hen]] is op de bestaande schuur herbouwd en De [[Huisman|Huisman]], De Gekroonde [[Poelenburg|Poelenburg]],  [[Kat|De Kat]] en [[Zoeker|De Zoeker]] zijn na de Tweede Wereldoorlog aan de Kalverringdijk verrezen.
+De Kalverpolder werd in het verleden, vóór de drooglegging van de Wormer en de Enge Wormer, dus grotendeels door water begrensd. De hoek van de Poel en de Zaan was in de beginperiode van de Tachtigjarige oorlog een uitgelezen plek voor de verdedigingsschans van de [[Vrijbuiters]]. Toen beide meren waren ingedijkt en drooggemalen, ontstond in de Kalverpolder ernstige wateroverlast. Bij octrooi van 1637 werd toestemming verleend de dijken te verhogen om de vrijwel onmogelijk geworden veehouderij uit het slop te halen.
-== Molennijverheid ==
+De polder is steeds bemalen geweest, tegenwoordig nog door een Amerikaanse windmolen, zie: [[Hercules]]. Sinds de 17e eeuw zijn langs de ringdijk aan Zaan en Poel molens gebouwd, ongeveer 20 in totaal, voornamelijk olie- en pelmolens. Het molenvolk kwam van 't Kalf en uit Zaandijk. Een enkele molen als [[Ooievaar|De Ooievaar]] en [[Os|De Os]] bleef bewaard. Oliemolen [[Hen|De Bonte Hen]] is op de bestaande schuur herbouwd, [[Huisman|De Huisman]], [[Poelenburg|De Gekroonde Poelenburg]], [[Kat|De Kat]] en [[Zoeker|De Zoeker]] zijn na de Tweede Wereldoorlog naar de Kalverringdijk verhuisd. [[schaap2|Het Jonge Schaap]] dat ter hoogte van de Zaandamse Stationsstraat in het Westzijderveld de rol van houtzaagmolen vervulde is op basis van bewaard gebleven tekeningen in 2007 nieuw gebouwd. De verderop gelegen wipmolen [[het_klaverblad_molen_zaanse_schans|Het Klaverblad]] is een particulier initiatief van molenaar [[https://www.noordhollandsdagblad.nl/regio/zaanstreek-waterland/in-een-klap-veranderde-het-leven-van-molenbouwer-ru-pos-88-als-het-moet-klim-ik-naar-boven.-maar-wel-met-hulp/11594888.html|Ru Pos]].
-Hierdoor is, in en bij de Zaanse Schans, de vroegere molenconcentratie weer enigszins hersteld. Min of meer als voortzetting van de molennijverheid ontstonden langs Poel en Zaan (zuidelijk van de latere Leeghwaterweg) enkele industrie-complexen ([[Duyvis]], [[Schoemaker]]). De voetbalvereniging Zaandijk kreeg in de polder haar speelvelden en verdere accommodatie.
+=== Molennijverheid ===
+Hierdoor is, in en bij de Zaanse Schans, de vroegere molenconcentratie weer enigszins hersteld. Min of meer als voortzetting van de molennijverheid ontstonden langs Poel en Zaan, zuidelijk van de latere Leeghwaterweg, enkele industrie-complexen waaronder [[Duyvis]] en [[Schoemaker|Jan Schoemaker BV]]. De voetbalvereniging Zaandijk kreeg in de polder haar speelvelden en verdere accommodatie.
 In de Tweede Wereldoorlog stond er enig afweergeschut in de polder. Beroering werd gewekt in september 1944, toen het merendeel van negen uit een aangeschoten Amerikaanse bommenwerper geparachuteerde bemanningsleden in de polder landde. Zij konden in de Zaanstreek onderduiken. Als represaille werden aan de Leeghwaterweg door de Duitsers vier Nederlanders geëxecuteerd. Een bescheiden monument herinnert hieraan. Drie van de parachutisten werden, na Duitse dreigementen om in Zaandijk willekeurig executies uit te voeren aan de bezetter uitgeleverd.
-Na de oorlog werd de [[zaanse_schans|Zaanse Schans]] ingericht. Polder en Zaanse Schans werden in het begin van de jaren zestig van de 20e eeuw bedreigd door ambitieuze plannen tot woningbouw door de gemeente Zaandam. Een felle en snelle actie om dit te verhinderen vond brede steun bij de burgerij. In  Provinciale Staten werd met een stem verschil het bebouwingsplan afgestemd en een uitspraak in hoogste instantie maakte een definitief einde aan dit Zaandamse voornemen. Het reeds gestorte zand werd later afgegraven, het al gerealiseerde gebouw van scholengemeenschap Sint Michaëlcollege (dat te midden van bebouwing zou komen) houdt eenzaam de herinnering aan deze plannen levend en de polder bleef verder goeddeels onbebouwd. Als veeteeltgebied is de Kalverpolder, die langzamerhand enigszins verruigt, nog nauwelijks van belang.
+Na de oorlog werd de [[zaanse_schans|Zaanse Schans]] ingericht. Polder en Zaanse Schans werden in het begin van de jaren zestig van de 20e eeuw bedreigd door ambitieuze plannen tot woningbouw door de gemeente Zaandam. Een felle en snelle actie om dit te verhinderen vond brede steun bij de burgerij. Door Provinciale Staten werd met één stem verschil het bebouwingsplan afgestemd en een uitspraak in hoogste instantie maakte een definitief einde aan dit Zaandamse voornemen. Het reeds gestorte zand werd later afgegraven, het al gerealiseerde gebouw van scholengemeenschap Sint Michaëlcollege dat te midden van bebouwing zou komen houdt eenzaam de herinnering aan deze plannen levend. De polder bleef verder goeddeels onbebouwd. Als veeteeltgebied is de enigszins verruigde Kalverpolder nog nauwelijks van belang.
+Zie ook: [[Haaldersbroek]], [[landschap#de_polder_oostzaan|Landschap 3.2 De polder Oostzaan]]., [[landschap#de_kalverpolder|Landschap 3.3 De Kalverpolder]].
-Zie ook: [[Haaldersbroek]], [[Landschap]] 3.2., 3.3., [[Natuur|Natuur in de Zaanstreek]] 5.1.3.
+{{tag>polder schans zaandam}}