Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- lijmkokerij [2020/09/07 12:13]
127.0.0.1 Externe bewerking
+++ lijmkokerij [2023/03/17 17:23] (huidige)
jan
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+==== Lijmkokerij ====
+Vroegere tak van nijverheid in de Zaanstreek, vooral in Oost- en Westzaandam bedreven. [[Loosjes|Loosjes]] vermeldde bijvoorbeeld in 1794: 'Benevens het gebruik der Moolens zijn er nog verscheie Fabrieke' en noemt daarbij dan 'lijmmakerijen, die gelijkelijk en de Arbeidsman en de Koopman geduurige bezigheid en bestaan verschaffen'.
+De Zaanse lijmmakerij was in hoge mate verbonden met de [[walvisvaart]]. De fabricage van lijm is daardoor enigszins te vergelijken met bijvoorbeeld de [[traankokerij]] of de [[baardsnijderij]]. Men kookte in schuren de walvisbeenderen, nadat deze een voorbehandeling hadden ondergaan. De beenderen bevatten het lijmvormende osseïne. Na indampen van het kooknat, ontstond een gelatineuze massa, die in plakken werd gesneden en daarna verkocht. Door verwarming van deze plakken smolt de massa en verkreeg men een sterk hechtende lijm.
+De lijmkokerijen verspreidden een 'warsige' stank en werden, blijkens verschillende padreglementen, zoveel mogelijk uit de bebouwde kommen geweerd. Zo vermeldde  bijvoorbeeld het reglement van het [[stikkelspad|Stikkelspad]] en -ven in Westzaandam: '...sullen de Eygenaars in 't geheel opgemelde Ven niet vermogen te zette Enige Liemkookerije. Stijfselmaakerije enz.'