Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- ontginning [2025/02/23 09:23]
zaanlander
+++ ontginning [2025/02/23 09:26] (huidige)
zaanlander
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 ==== Ontginning ====
-Het huidige laagveengebied in de Zaanstreek ontstond als gevolg van laatmiddeleeuwse ontginning. Het bestond voordien uit een hoogveenpakket dat zich in de loop van vele eeuwen had gevormd. Dit hoogveen had het karakter van een met regenwater verzadigd, uitgestrekt en ondoordringbaar moeras, van waaruit het water naar de laagste delen wegstroomde, om via veenstroompjes naar het onbedijkte IJ te worden afgevoerd. De Zaan stond nog in open verbinding met de zee en de oevers waren hierdoor blootgesteld aan regelmatige overstroming. Het metersdikke hoogveenpakket vormde hiertegen een zekere buffer. Dit verklaart waardoor ontginning van het Zaanse land, die pas kon worden aangevat nadat in de grafelijke tijd, de 11e eeuw, dijken langs IJ en Zuiderzee waren opgeworpen, niet vanaf de Zaan is begonnen, maar dat deze juist plaats had vanuit het westen en oosten naar de Zaan toe. De ontginning geschiedde door het hoogveenmoeras te ontwateren. Daartoe groef men een groot aantal sloten en greppels, die afwaterden op de bestaande veenstromen en -stroompjes.
+Het huidige laagveengebied in de Zaanstreek ontstond als gevolg van laatmiddeleeuwse ontginning. Het bestond voordien uit een hoogveenpakket dat zich in de loop van vele eeuwen had gevormd. Dit hoogveen had het karakter van een met regenwater verzadigd, uitgestrekt en ondoordringbaar moeras, van waaruit het water naar de laagste delen wegstroomde, om via veenstroompjes naar het onbedijkte IJ te worden afgevoerd.
+De Zaan stond nog in open verbinding met de zee en de oevers waren hierdoor blootgesteld aan regelmatige overstroming. Het metersdikke hoogveenpakket vormde hiertegen een zekere buffer. Dit verklaart waardoor ontginning van het Zaanse land, die pas kon worden aangevat nadat in de grafelijke tijd, de 11e eeuw, dijken langs IJ en Zuiderzee waren opgeworpen, niet vanaf de Zaan is begonnen, maar dat deze juist plaats had vanuit het westen en oosten naar de Zaan toe. De ontginning geschiedde door het hoogveenmoeras te ontwateren. Daartoe groef men een groot aantal sloten en greppels, die afwaterden op de bestaande veenstromen en -stroompjes.
  Aangezien de natuurlijke veenstromen overwegend noord-zuid liepen en de afwateringssloten haaks hierop werden gegraven, ontstond een fijnmazig slotenpatroon dat in hoofdzaak oost-west liep. Dit in de middeleeuwen ontstane slotenpatroon is, voorzover nog aanwezig, kenmerkend voor het Zaanse slagenlandschap.