==== Annexatie ==== Inlijving bij het grondgebied. Ten onrechte heeft men het in verschillende bij de [[samenvoeging|samenvoeging]] tot Zaanstad betrokken gemeenten doen voorkomen alsof Zaandam de overige dorpen wilde annexeren. Dit was onjuist, aangezien van meet af aan de bedoeling was dat deze samenvoeging (overigens uiteindelijk een besluit van de rijksoverheid) tot de vorming van een geheel nieuwe gemeente zou leiden. Overigens had de rijksoverheid reeds in 1848 het voornemen enkele Zaangemeenten samen te voegen; dit [[Grietenijenplan]] werd echter verworpen. Het annexatie-lied dat begin jaren '20 in Zaandijk werd gezongen als reactie op de Zaandamse annexatie-voornemens. //Men sprak van annexatie\\ Eenwording met Zaandam\\ Voorwaar een consternatie\\ Als het zover nog eens kwam\\ Zaandijk zou niet meer bestaan\\ Het zou wel kunnen, maar niet gaan\\ Om Zaandijk zo maar in te lijven\\ Daarom zingen wij met elkaar\\ Zaandam had je ons nou maar\\ Zaandijk moet Zaandijk blijven\\ // Ongeveer vijftig jaar voor de definitieve gemeentelijke samenvoeging tot Zaanstad in discussie kwam, in 1919, was er wel degelijk sprake van Zaandamse annexatie-voornemens. Op 16 juli van dat jaar nam de Zaandamse gemeenteraad met algemene stemmen een voorstel aan om Koog en Zaandijk bij Zaandam te doen voegen. De reden was de overweging dat de oostelijke Zaanoever, tegenover deze gemeenten, tot de gemeente Zaandam behoorde. Een adres werd gericht aan Gedeputeerde Staten, die Zaandam om uitvoerige toelichting van het verzoek vroegen. In het daarop geschreven rapport werd ook de annexatie van Wormerveer en Westzaan bepleit. De toen naar grootte tweede Zaanse gemeente Wormerveer stelde als reactie op de Zaandamse plannen in 1920 voor om samen met Koog, Zaandijk, Westzaan, Wormer en Krommenie één gemeente te vormen. Koog aan de Zaan bepleitte vervolgens een samenvoeging met Zaandijk. Gedeputeerde Staten wezen in oktober 1921 alle voorstellen af. De annexatie- en samenvoegingsplannen veroorzaakten onrust, waarop ludiek werd ingespeeld met het 'Annexatielied'. De later nog veel gehoorde zegswijze '//Zaandaik moet Zaandaik blaive//' is uit dit lied afkomstig.