==== Communicatiewegen ====
Verbindingswegen. ontsluitingswegen tussen de verschillende woonkemen. Tot halverwege de 19e eeuw waren er nauwelijks verharde verbindingswegen. Het verkeer binnen en naar de waterrijke Zaanstreek was voor een groot deel vaarverkeer. De eerste communicatieweg - van Westzaan via Assendelft naar Heemskerk en verder naar Beverwijk ~ was een gevolg van particulier initiatief. De broers [[Avis|Cornelis en Jacob Avis]], blauwselfabrikanten te Westzaan. spanden zich ervoor in en wisten de steun te verwerven van de enkele jaren eerder (in 1843) opgerichte Kamer van Koophandel voor Zaanland. De weg werd voor tweederde betaald door een obligatielening waarop de Zaanse kooplieden en fabrikanten inschreven. De kosten bedroegen f 125.000. Op 9 december 1849 werd deze Zaanlandsche Communicatieweg, voor een deel aangelegd op de bestaande 'Dwarsdijk' (Zijdewindsdijk), feestelijk geopend. Er was een afzonderlijke `Naamloze Maatschappij voor opgericht die nog zeer lang eigenaresse van de weg zou blijven. 

De toename van het wegverkeer en het gebruik van steeds zwaardere transportmiddelen maakte in de 20e eeuw uitbreiding van het wegennet noodzakelijk. In dit opzicht is de Zaanstreek te lang geisoleerd gebleven; pas in de jaren '30 werd de streek ontsloten door de aanleg van enerzijds de provinciale communicatieweg Amsterdam-Hempont-Alkmaar en anderzijds die tussen Buitenhuizen en Purmerend via de Julianabrug te Zaandijk die voor een deel op het bestaande [[Guispad]] werd aangelegd. Het duurde echter tot na de Tweede Wereldoorlog tot de huidige aansluiting op de grote snelwegen van het rijkswegennet tot stand kwam.    Zie ook: [[Economische]] geschiedenis 3.2.2.