==== Gemeenten====

ln het Nederlandse staatsrecht is een gemeente het laagste publiekrechtelijke lichaam op territoriale grondslag. De in 1851 door Thorbecke opgestelde. en sindsdien meermalen gewijzigde. Gemeentewet geeft de algemene regelen omtrent de inrichting en het functioneren van de gemeenten. In de gemeentewet wordt onder meer ingegaan op het gemeentebestuur (zie bij: gemeenteraden). 

Uitgangspunt van het Nederlandse bestel is een 'gedecentraliseerde eenheidsstaat`. Dat betekent dat een gemeente binnen haar gebied bestuurstaken zoveel mogelijk zelfstandig moet kunnen verrichten. De gemeente heeft daartoe beschikking over eigen financiële middelen. De zelfstandigheid van de gemeenten is overigens weer beperkt. doordat op gemeentelijk niveau uitgeoefende taken dikwijls zo belangrijk worden gevonden, dat de provinciale of rijksoverheid toezicht houdt, om het voorzieningenniveau te waarborgen. De taken van gemeenten zijn in de loop der tijd steeds verder uitgebreid. zeker ook doordat de overheid taken van particuliere organisaties overnam. Bij [[overheidszorg]] wordt in deze encyclopedie een uitgebreid overzicht gegeven van beleidsterreinen waarop de gemeentelijke overheden taken hebben (zie bladzijde 563 e.v.). 

In de Zaanstreek zijn thans nog drie zelfstandige gemeenten. Aangezien in Nederland het staatsgebied volledig in de gemeentelijke indeling is opgenomen vormen deze drie gemeenten ongeveer de Zaanstreek. Het zijn [[Wormerland]] waarin sinds 1991 Wormer en Jisp zijn samengevoegd, alsmede [[Oostzaan]]. dat buiten de gemeentelijke herindeling van Waterland is gebleven. 

De hier als derde genoemde, maar verreweg de grootste. Zaanse gemeente is [[Zaanstad]] die op 1 januari 1974 ontstond door [[samenvoeging]] van de tot dan toe zelfstandige gemeenten [[Assendelft]], [[Koog]], [[Krommenie]], [[Westzaan]], [[Wormerveer]], [[Zaandam]] en [[Zaan]]dijk. 

De stad [[Zaandam]] was eerder (1811) ontstaan door samenvoeging van de tot dan zelfstandige gemeenten [[Oostzaandam]] en [[Westzaandam]] (zie ook: [[Bestuur]] en rechtspraak 2.2.4. en 2.2.5.). “

Krommeniedijk was tot 1817 zelfstandig en werd toen bij Krommenie gevoegd. Alle bovengenoemde huidige en voormalige Zaanse gemeenten, te weten Assendelft, Jisp. Koog, Krommenie, Krommeniedijk, Oostzaan, Oostzaandam, Westzaan, Westzaandam, Wormer, Wormerveer, Zaandam. Zaandijk en Zaanstad, zijn afzonderlijk als trefwoord opgenomen, zie aldaar. 


{{tag>actualiseren}}