==== Kaal, Jaap ====

Zaandijk, 23 oktober 1893 - Wormer, 6 maart 1960

[{{ :jaap_kaal.jpg?400|Affiche voor een tentoonstelling in het Molenmuseum. Bron: Gemeentearchief Zaanstad}}]Jakob (Jaap) Kaal, beeldend kunstenaar, schilder en tekenaar. Zijn landschappen, stillevens en portretten zijn van expressionistische aard en worden gekenmerkt door sober en somber kleurgebruik. Jaap Kaal behoorde tot een groep Zaanse schilders, o.a. Cor Dik, Arie van Mever, Wim Steijn en Cornelis Koning die een vrijwel apart staande school vormden. 

Na het overlijden van zijn vader in 1895 en moeder in 1898 werd hij tot zijn 21e opgenomen in het [[weeshuis]] te Zaandijk. Na de lagere schoolperiode was hij werkzaam bij [[duyvis_pm|Machinefabriek Duyvis]] in Koog aan de Zaan en volgde een opleiding tot technisch tekenaar. Kaal doorliep voorts de [[ambachtsschool|Burgeravondschool]] in Zaandam waar hij les kreeg van Freek Engel. In 1916 volgde hij lessen aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam.

Kaal kreeg schilderlessen van [[engel|Freek Engel]] en werkte in Zaandijk, Zaandam en voornamelijk Wormerveer. Later doceerde hij onder meer aan [[aten_willem|Willem Aten]] en [[bosboom|Adriaan Bosboom]]. Kaal, tevens een verdienstelijk cellist, kon niet van de kunst leven en werkte daarom jarenlang als constructeur-machinetekenaar. 

In de jaren '20 exposeerde Kaal diverse malen bij kunstenaarsvereniging Sint Lucas. Tien jaar later bij het Amsterdamse Arti et Amicitiae en Kunstzaal J. H. de Bois te Haarlem. Na de [[tweede_wereldoorlog|Tweede Wereldoorlog]] nam hij ontslag als technisch tekenaar om zich volledig op zijn schilderwerk te kunnen concentreren.

In 1948 stelde hij werken tentoon in het Amsterdamse Vondelpark Paviljoen. Hij weigerde deel te nemen aan de Contraprestatie of de BKR-regeling. In 1954 trad hij in het huwelijk met Anneke Kolijn. Twee jaar later exposeerde hij 30 schilderijen en 35 tekeningen bij de Rotterdamse Kunstkring. 

**Literatuur over Jaap Kaal**

  * Adriaan Bosboom 'Jaap Kaal, een inleiding tot zijn werk' (Uitgeverij Heijnis, Amsterdam, 1965). Met 29 door [[Peter Marcuse]] gemaakte zwart-wit foto’s van schilderijen en tekeningen. 
  * Henk Heijnen 'Kunst zonder rugwind, Zaanse schilderkunst 1600-1950 (Stichting Uitgeverij Noord-Holland, Wormer, 1999)
  * Paul Op de Coul (red.), Lies Netel en Henk Heijnen 'Een schilder in dialoog met de traditie (Stichting Uitgeverij Noord-Holland, Wormer, 2008)

**Externe Links:**

  * [[https://www.nrc.nl/nieuws/2009/04/21/pas-laat-overwint-jaap-kaal-de-saaiheid-11715890-a1293098|NRC artikel: Pas  laat overwint-Jaap Kaal-de-saaiheid]]
  * [[http://www.jaapkaal.nl/|Website Stichting Jaap Kaal]]
    
{{tag>beeldend_kunstenaar}}