==== NAS ==== Nationaal Arbeids-Secretariaat, in 1893 opgericht als eerste vakcentrale in Nederland. Het NAS streefde ernaar plaatselijke vakverenigingen en afdelingen van landelijke vakbonden te verenigen in plaatselijke arbeidssecretariaten. Hierdoor ontstond in 1897 het [[plaatselijk_arbeids_secretariaat|PAS Zaanstreek]], met als eerste leden de [[eensgezindheid|bootwerkersvereniging]], de afdeling Zaanstreek van de Typografenbond ANTB en de afdeling Zaandam van de Rijkswerkliedenbond. Het NAS bleef niet lang bestaan. Door onderlinge verdeeldheid liep het aantal leden sterk terug. Na de [[staking|Spoorwegstaking]] 1903, die voor het NAS teleurstellend verliep, werd de organisatie opgeheven. De leden gingen merendeels over naar het inmiddels opgerichte NVV. Zie ook: [[Vakverenigingen]]