==== Waterpolo ==== Balspel in het water. In de Zaanstreek relatief veel beoefende sport, zes verenigingen met in totaal circa 400 mannelijke en 300 vrouwelijke beoefenaren. Waterpol, gespeeld door twee teams van zeven spelers, met elk maximaal zes wisselspelers, ontstond in Engeland, waar in 1876 de eerste wedstrijd plaats vond. Het spel werd omstreeks 1880 in Nederland bekend. In 1888 richtten de oudste vier verenigingen de Nederlandse Zwembond (NZB, later Koninklijk geworden) op, waarbij in 1991 526 verenigingen met in totaal circa 165.000 leden zijn aangesloten. De eerste competitie in Nederland werd gespeeld in 1901. In de Zaanstreek kwam waterpolo betrekkelijk laat tot ontwikkeling. De oudste Zaanse vereniging. [[neptunus1|ZZC Neptunus]] in Zaandam, werd in 1893 opgericht, daarna zou het negentien jaar duren voor de tweede vereniging, Nereus in Zaandijk (1912), ontstond. Daarna werden andere zwemverenigingen met waterpolo-afdelingen opgericht. De Ham te Krommenie (1924), Kroosduikers in Westzaan (1933), Het Zwet in Wormer (1934), Zaanlandse Watervrienden in Zaandam ( 1954) en de Assendelftse Zwemvereniging Dolfijn (1954). Neptunus, dat sinds 1911 een aparte damesafdeling had onder de naam De Waterlelie, fuseerde in 1987 met Kroosduikers, waardoor een nieuwe vereniging is gevormd onder de naam Alliance. == Open zwembaden == De (oudste) Zaanse verenigingen ontstonden toen waterpolo nog vrijwel uitsluitend tussen half mei en eind september in open zwembaden kon worden gespeeld. Nadat (het eerst in de grote steden) overdekte zwembaden werden gebouwd. werd het spel steeds vaker in de wintermaanden gespeeld. De competities werden echter nog vele jaren in de maanden juni, juli en augustus gehouden. Tegenwoordig worden competities gespeeld van oktober tot april, met rond de jaarwisseling een winterstop van ongeveer een maand. De Zaanstreek beschikte in 1991 over vier voor waterpolo geschikte overdekte zwembaden, op dit moment nog over drie. In De Slag in Zaandam en De Watering in Wormerveer mogen wedstrijden in alle klassen worden gespeeld, voor de inmiddels gesloten baden het Sportfondsenbad Zaanland in Zaandam en De Dolphijn in Assendelft, dat in 2000 met de komst van het nieuwe bad de Zaangolf werd gesloten en gesloopt, golden in verband met de afmetingen en vooral de diepte een aantal beperkingen. Er worden drie soorten competities gespeeld. Bonds-, districts- en kringcompetities. De Zaanse verenigingen nemen deel aan deze competities met ongeveer 65 teams, bestaand uit senioren, jeugd, aspiranten en pupillen. Omstreeks 1925 bracht het eerste herenteam van Neptunus het tot de hoogste klasse. Deze prestatie werd door de heren van Nereus in 1939 geƫvenaard. Na de Tweede Wereldoorlog heeft het waterpolo zich in de Zaanstreek sterk ontwikkeld. Aanvankelijk gaf vooral Nereus zowel bij de mannen als de vrouwen de toon aan. In de jaren zeventig kwam ook Waterlelie sterk naar voren, terwijl de Zaanstreek in 1990 over drie verenigingen beschikte, die in de landelijke hoofdklasse (vrouwen) spelen, te weten Alliance, De Ham en Nereus. Bij de mannen speelt Nereus op dit niveau. terwijl De Ham, uitkomend in de landelijke eerste klasse, daar inmiddels dicht bij zit. Hoogtepunten in het Zaanse waterpolo tot nu toe waren het landskampioenschap van Nereus bij de vrouwen in 1988/1989 en het winnen van de Europacup in 1989/1990 door de Nereus-dames. D. Stam/P. Hoogerwerf {{tag>actualiseren}} {{tag>sport}}