==== Wijde Wormer ====
Voormalig meer, in 1626, na een eerdere mislukte poging in 1624-'25, drooggemalen en sindsdien een waterschap, dat in de jaren '80 van de 20e eeuw bij de samenvoeging tot het waterschap De Waterlanden werd betrokken. De Wijde Wormer, met een oppervlakte van ongeveer 1514 hectare, is geheel omgeven door een ringvaart, aan de oostelijke zijde na de watersnood van 1825 afgedamd. In het noorden wordt het waterschap begrensd door het voormalige heemraadschap Wormer, Jisp en Neck, in het westen door de Enge Wormer en de Kalverpolder, in het zuiden door de polder Oostzaan en in het oosten door de banne Purmerland. Het wordt doorsneden, feitelijk in tweeën gedeeld, door de autosnelweg A7 naar Purmerend, aan welke gemeente de Wijde Wormer ook grenst. 

Het waterschap kreeg een eigen status als gemeente Wijdewormer en werd als zodanig per 1 januari 1991 met Wormer en Jisp samengevoegd tot [[Wormerland]]. Al eerder, van 1811 tot 1815, waren Jisp en Wijdewormer korte tijd in één gemeente verenigd. De in het gebied wonende bevolking, tezamen ruim 1300 personen, woont verspreid in de hele polder: alleen in de buurtschap Neck, in het noordoosten, bevindt zich een concentratie van woningen. De bronnen van inkomsten zijn voornamelijk veeteelt en sinds kort ook bloembollencultuur. Voorts zijn er enkele transportbedrijven gevestigd. Door de agrarische achtergrond was de bevolking van oudsher op de veemarkt van Purmerend georiënteerd. 

Waterschap en gemeente worden niet beschouwd als behorend tot de Zaanstreek en worden hier om die reden niet uitvoerig behandeld. Wel is een klein deel, de Kalverhoek, met sportterreinen, gelegen in de driehoek tussen ringdijk, A7 en Leeghwaterweg als een soort enclave bij Zaanse verenigingen in gebruik. Gememoreerd wordt voorts het voormalige [[Natuurbad]] Wijde Wormer, gelegen op de plaats waar de zuidelijke dijk bij de overstroming in 1825 brak, dat na de Tweede Wereldoorlog, mede door Zaanse gemeenten, werd gefinancierd, maar in verband met te hoge kosten werd gesloten. Later is een golfterrein aangelegd, grenzend aan de hockeyvelden die eigendom zijn van de Zaanse vereniging De Kraaien. Het wapen van de gemeente Wijdewormer bevatte een schaap  met een klaverblad in de bek. Zie ook: [[landschap#het_slagenlandschap_rond_assendelft|Landschap 3.6. Het slagenlandschap rond Assendelft]] en [[natuur#wijde_wormer|Natuur in de Zaanstreek 5.3.1 Wijde Wormer]].