Bullekerk
Alom gebruikte volksnaam voor de Westzijderkerk te Zaandam. De Bullekerk is een kruiskerk, met ongelijke armen, die werd gebouwd tussen 1637 en 1640 op de resten van een Spaanse schans. De naam Bullekerk herinnert, evenals een beeldje op het kerkplein, aan een dramatische gebeurtenis uit 1647. zie: Stiers Wreedheidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigStiers Wreedheid
Des stiers wreedheid, gepleegd aan meester en vrouw. Hoewel deze geschiedenis sommigen bekend zal wezen, willen we haar in 't kort verhalen, aan de hand van de heer Jacob Honig Jz. Jr., die haar vrij uitvoerig te boek heeft gesteld. Beeld van de vrouw die door de stier op de horens wordt genomen. Foto Jan Lapère. De Bullekerk was de tweede kerk die de hervormden bouwden na de Oostzijderkerk.
Hervormden uit Westzaandamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWestzaandam
Westzaandam, vroegere naam voor het ten westen van de Zaan gelegen deel van Zaandam, dat deel uitmaakte van de Banne van Westzanen. Het dorp is, in tegenstelling tot Oostzaandam, nooit zelfstandig geweest, en dat terwijl het in de loop der geschiedenis in economisch opzicht en wat betreft het aantal inwoners belangrijker werd dan zijn 'overbuur'. De oorzaak van de aanvankelijke, tot 1811 in stand gebleven scheiding tussen West- en Oostzaandam was eenvoudigweg dat de dorpen in versc… kerkten in de Oostzijderkerkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzijderkerk
Oorspronkelijk ging de aan de Zuiddijk gelegen Oostzijderkerk in de Klauwershoek, als katholieke kapel, gewijd aan de H. Maria Magdalena, door het leven, onder de vleugels van de parochiekerk van Oostzaan. Naar schatting werd de kapel in de tweede helft van de 14e eeuw gebouwd, zekerheid hierover ontbreekt, het eerste schriftelijke bericht dateert van 1411. De bouwvallige kapel, duidelijk gebouwd als vluchtkerk voor de waterwolf op een grote terp, grenzend aan de dam in de Zaan, …, maar na een conflict in 1633 over een nieuw te benoemen predikant besloten de Westzaandammers een eigen kerk te bouwen. De financiering daarvan was de bron van een hoogoplopend conflict. De Westzaandammers hadden formeel recht op eenderde van de bezittingen van de Oostzijderkerk en de Oostzaandammers moesten voor tweederde meebetalen aan de kosten van een begraafplaats van de nieuwe kerk, Het conflict liep zodanig uit de hand dat de hulp van musketiers uit Amsterdam werd ingeroepen om de orde te herstellen. Uiteindelijk kon de kerk worden gebouwd en de eerst beroepen predikant was Godefridus Lamotius, die er 23 maart 1641 zijn intree-rede hield.
De naam Bullekerk ontstond nadat een stier boer Jacob Egh aanviel. Zijn hoogzwangere vrouw snelde haar man te hulp, maar werd op de horens genomen. Zowel de boer als zijn vrouw stierven ter plekke. Tijdens de gebeurtenis beviel de vrouw van een kind, dat daarna nog negen maanden heeft geleefd.
De kerktoren werd in 1798, tijdens de Franse Tijdplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigFranse tijd
De Franse tijd in Nederland duurde van 1795 tot 1813 en was een periode van grote veranderingen. Nederland werd bezet door Franse troepen onder leiding van Napoleon Bonaparte, wat leidde tot economische en politieke veranderingen. De Zaanstreek werd hard getroffen door de Franse bezetting, vooral door het overgedragen aan de burgerlijk gemeente Westzaandam overgedragen. In 1898 was de bouwkundige staat van de kerk zodanig dat de vraag werd gesteld: afbreken of renoveren. Voor dat laatste werd besloten en begin 1899 kon dank zij giften van particulieren de kerk worden hersteld. In 1911 werd de kerktoren hersteld, die in zeer slechte toestand verkeerde.
De Protestantse gemeente Zaandam heeft de kerk tot 26 mei 2019 in gebruik gehad. Daarna werd het gebouw eigendom van de stichting Stadsherstel. De naam wordt omgedoopt tot Cultureel Centrum Bullekerk. Voor speciale kerkdiensten mag de protestantse gemeente tien keer per jaar van het kerkgebouw gebruik blijven maken.
Externe link: