De gezondheidszorg heeft een lange geschiedenis. De wetenschap der geneeskunde is stap voor stap ontwikkeld en raakte gaandeweg in een stroomversnelling van steeds nieuwe inzichten, ontdekkingen, behandelingswijzen en -technieken, geneesmiddelen enzovoort.

Bij de voorbereiding van de artikelen over de gezondheidszorg in de Zaanstreek diende zich onmiddellijk de vraag aan of de regionale ontwikkeling van de medische zorg kan worden afgezonderd van de eeuwenlange geschiedenis der geneeskunde in het algemeen. Anders gezegd: kan men de groei naar de huidige stand der lokale gezondheidszorg behandelen zónder aandacht te besteden aan het wordingsproces van de medische wetenschap? Dit werd onmogelijk en zinloos geacht.

Van een specifieke Zaanse gezondheidszorg kan niet worden gesproken, de samenhang van de zorg in onze regio met de internationale toename van medisch kunnen is zo evident dat tot goed begrip van dit onderwerp een meer algemeen overzicht van de geschiedenis der geneeskunde én van maatschappelijke ontwikkelingen noodzakelijk is. Daarvoor is dan ook gekozen; de ontwikkeling van de gezondheidszorg in de Zaanstreek is hierin ingebed; zie de inhoudsopgave.

Het door deze opzet omvangrijke artikel kwam tot stand dankzij samenwerking van enige Zaanse artsen onder redactionele verantwoordelijkheid van Dr. Jan Pieter van Nieuwenhuize.