Vas, Geslacht

Oud en bijzonder vermogend Wormerveers geslacht, in de 19e eeuw in mannelijke lijn uitgestorven.

In 1588 kwam al een Claes Vasterszoon in het maatboek voor. De voornaam Vastert, waaruit de geslachtsnaam is gevormd, kwam buiten de Zaanstreek niet voor. Voor de Wormerveerse geschiedenis zijn van belang Vastert Claesz (1583-1665), die in de eerste helft van de 17e eeuw als houtkoper en timmerman een belangrijk aandeel had in de uitbreiding van zijn dorp en de financiering daarvan, alsmede zijn nageslacht.

Veruit de bekendste van deze Waterlands-doopsgezindeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDoopsgezinden (Doopsgezinde gemeenten)

Protestants kerkgenootschap, broederschap, van grote betekenis in de Zaanse geschiedenis, zowel doordat de ondernemersstand sinds de 17e eeuw overwegend doopsgezind was als door het feit dat de leefgewoonten der doopsgezinden een stempel drukten op de streekmentaliteit.
familie was Vastert Claasz. Vas (1729-1808), wiens zoons Dirk en Jan ongehuwd, dan wel kinderloos bleven. Mede door huwelijken met dochters van bemiddelde Zaanse kooplieden was het vermogen van het geslacht Vas toegenomen. Het werd in 1809 op twee miljoen gulden geschat.

De Vassen dreven grote handels- en fabriekszaken in schelpzandmalerij, stijfselmakerijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigStijfselfabricage

Belangrijke bedrijfstak in de Zaanse economie, reeds aan het einde van de 16e eeuw aanwezig; vanaf de tweede helft van de 19e eeuw ook in (stoom)fabrieken, waarvan Zetmeelbedrijven De Bijenkorf (ZBB) als belangrijke producent is overgebleven. De stijfselfabricage bestaat uit het produceren van zetmeel en de daarvan afgeleide producten (modificaties) voor het stijven van textiel uit zetmeelhoudende producten, als aardappelen, mais, rijst en tarwe. Stijfsel is de algemene benami…
en olieslagerijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOlieslagerij en -fabricage

Belangrijke drager van de Zaanse economie, ontstaan in het begin van de 17e eeuw, na 1930 grotendeels verdwenen.

Algemeen

Een olieslagerij was een inrichting waarin door persen olie of vet werd gewonnen uit grondstoffen van plantaardige of dierlijke herkomst. Door pletten of malen, bevochtigen en verwarmen werd het materiaal in de vereiste conditie gebracht. Als men daar vervolgens druk op uitoefende, scheidde de olie zich af van de vaste bestanddelen, die dan als …
(met 16 molens). Ook waren zij betrokken bij de gerenommeerde papierfabricage van de Erven D. & C. Blaauwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBlaauw, Dirk

(1701-1782) Papiermaker en -handelaar te Wormerveer. Als zoon van eenvoudige mensen, Jan Allertsz. Dral en Neeltie Blaauw, erfde Dirk Blaauw van zijn grootvader van moeders zijde (Dirk Cornelisz Blaauw, naar wie Dirk was vernoemd), de papiermolen de Oude
en bij de zeerederij.

De firma Vas & Co. was volgens Gerrit Jan Honigplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHonig, Gerrit Jan

Zaandijk 24 november 1864 - Zaandijk 22 augustus 1955

Zaans historicus. Gerrit Jan Honig, zoon van Jacob Jansz Honig Jr en Neeltje Mulder, moet als kind al belangstelling voor de geschiedenis van de Zaanstreek hebben gekregen. Hij werd directeur van een boekhandel en drukkerij
na de Franse tijdplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigFranse tijd

De Franse tijd in Nederland duurde van 1795 tot 1813 en was een periode van grote veranderingen. Nederland werd bezet door Franse troepen onder leiding van Napoleon Bonaparte, wat leidde tot economische en politieke veranderingen. De Zaanstreek werd hard getroffen door de Franse bezetting, vooral door het
het enig overgebleven olieslagersbedrijf. Een kleinzoon van Vastert Claasz. Vas, Vasterd Vas Visser, zette nog korte tijd de Zaanse bedrijven voort, maar liquideerde deze en vertrok naar Amsterdam. In zijn bezit waren bijvoorbeeld ook korenmolen De Ruyterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRuiter, De

Meelmolen in Westzaandam. In Westzaandam is gelijktijdig nooit meer dan één meelmolen in bedrijf geweest. De eerste werd in 1439 gebouwd, op de plaats waar later De Ruiter zou verrijzen. Dit was waarschijnlijk een open standaardmolen, die vermoedelijk is verbrand in 1572, toen op last van Bossu de Westzijde werd platgebrand.
in Zaandam en de latere houthandel van de Gebr. Endt aldaar, waarvan de grondslag door zijn ouders was gelegd.