Zaans Erfgoed is een vereniging die zich bezig houdt met behoud, bescherming en restauratie van roerend en onroerend erfgoed. Daarnaast streeft de vereniging naar het verbreiden van kennis hierover.

Zaans Erfgoed is in 2004 ontstaan uit een fusie van de verenigingen Vrienden van het Zaanse Huis en de vereniging tot behoud van Monumenten van bedrijf en techniek Zaanstreek (MBTZ).

Al eerder, in 2002 waren de twee tijdschriften Anno1961 en Met Stoom samengegaan in de Stichting Uitgeverij Zaans Erfgoed. De samenwerking in het nieuwe tijdschrift was voor de besturen van de verenigingen ‘het zetje om serieus een volledige samenwerking na te streven’, zo stelden voorzitters Joop Knijnenberg en Henk Bouman bij het samengaan in 2004. Henk Bouwman werd de eerste voorzitter. Sybren de Witte volgde hem op, maar kon wegens ziekte zijn termijn niet afmaken. In 2007 nam vicevoorzitter Pieter Bleeker tijdelijk de hamer over en eind 2008 werd Piet Oudega tot voorzitter gekozen. Onder zijn leiding werd onder meer de visie van de vereniging opnieuw geformuleerd. Na de overstap van Piet Oudega naar de Stichting Zaanse Schans nam vice-voorzitter Ron Kiburg de voorzittershamer over. In 2020 draagt hij zijn voorzitterschap over aan Peter Tange.

De leden van de vereniging ontvangen vier keer per jaar het glossy tijdschrift “Zaans Erfgoed”.

• 

  

  De Zaanse Erfgoedmarkt 2018 in de Oostzijderkerk. Foto Jan Lapère

  Het organiseren van de Platform-bijeenkomst voor alle Zaanse historische verenigingen en instellingen. Daar worden Zaanstreek-brede thema’s besproken, alsmede de activiteiten van de deelnemers.

• Eens per drie jaar wordt de Zaans Erfgoedmarkt georganiseerd. Daar kunnen historische verenigingen, instellingen en particulieren zich presenteren aan het publiek.
• Het faciliteren van de uitgaven van boeken die de historie van de Zaanstreek belichten.
• Een aantal malen per jaar geven deskundigen lezingen over Zaanse onderwerpen, tijdens de Glaasjes Erfgoed op zondagmiddagen.
• Verder werkt de vereniging samen met het Gemeentearchief Zaanstad (GAZ) bij de jaarlijkse organisatie van de Grote Zaanse Geschiedenis Quiz, bijeenkomsten over de Zaanse Pophistorie en het organiseren van lezingen.
• De vereniging werkt samen met de afdeling Monumenten van Zaanstad: Zaans Erfgoed en Zaanstad hebben daar tijdens de platformbijeenkomst op 22 mei 2019 een convenant voor ondertekend.

De vereniging telt meerdere werkgroepen:

• de werkgroep Advies, Documentatie en Meldpunt bedreigd Erfgoed. Zij dragen panden voor, voor de gemeentelijke monumenten bescherming, hebben periodiek overleg met de afdeling Monumenten Zaanstad, en werken met hen samen wanneer onmiddellijk ingrijpen vereist is.
• De werkgroep Zaans Maritiem werkt er hard aan om de ooit zo belangrijke scheepsbouw Zaanstreek-breed zichtbaar te krijgen. Ook hier weer in overleg met de gemeente Zaanstad, o.a. over de plek waar een te bouwen scheepswerf neergezet kan worden. De ambitie is om daar dan een fluitschip te gaan bouwen.
• De werkgroep PR verzorgt ledenactiviteiten: zoekt sprekers en locaties bij ledenvergaderingen en Glaasjes Erfgoed, werft leden, o.a. op de Jaarmarkt van Zaandijk.
• De werkgroep Zaanwiki vormt een redactie en gaat actief werken aan uitbreiding van teksten over Zaanse onderwerpen op de Zaanwiki, de Zaanse online Encyclopedie.
• De werkgroep Wederopbouwmonumenten, vroeg 20e eeuwse arbeiderswijken en Kerkenvisie werkt nauw samen met de gemeente Zaanstad.

Website van de Vereniging Zaans Erfgoed