Beide kanten vorige revisie
Vorige revisie
Volgende revisie
|
Vorige revisie
|
lootsma [2018/05/05 23:20] zaanlander |
lootsma [2020/09/21 08:33] (huidige) jan ↷ Links aangepast vanwege een verplaatsing |
Roordahuizen, 9 januari 1888 - Zaandam 15 mei 1940 | Roordahuizen, 9 januari 1888 - Zaandam 15 mei 1940 |
| |
De Fries Sipke Lootsma, leraar geschiedenis, archiefonderzoeker en publicist was de eerste die de geschiedschrijving van de Zaanstreek wetenschappelijk benaderde. Hij kwam in 1913 als onderwijzer geschiedenis naar Zaandam en voelde zich, eenmaal ingeburgerd, bijzonder aangetrokken tot de Zaanlanden en het heden en verleden van het imposante bedrijfsleven in de streek. Benoemd tot leraar aan de Gemeentelijke Kweekschool te Amsterdam, was het hem vanwege familie-omstandigheden gegund, in Zaandam te blijven wonen. Hij benutte deze situatie door Zaanse gemeente-archieven en het Rijksarchief te Haarlem te bestuderen. Speciale belangstelling ging uit naar de notaris-protocollen. | [{{ :sipkelootsma.png?200|//Sipke Lootsma 1888 - 1940//}}]Leraar geschiedenis, archiefonderzoeker en publicist. Hij was de eerste die de geschiedschrijving van de Zaanstreek wetenschappelijk benaderde. |
| |
In dagblad [[zaanlander|De Zaanlander]], het Zaanlandsch Jaarboek, enige periodieken alsmede in afzonderlijke werken gaf hij de resultaten van zijn studies weer. Als voornaamste onderwerpen mogen de walvisvaart, de Zaanse scheepsbouw en vele aanverwante oude ambachten worden genoemd. | Sipke Lootsma werd 9 januari 1888 geboren in Roordahuizen als zoon van Rients Klazes Lootsma en Aaltje Westra. In 1906 legde Lootsma het akte-examen Vrije- en Orde-Oefeningen der Gymnastiek met succes af. In 1907 gevolgd door het akte-examen Lager Onderwijs. Op 27 mei 1908 werd hij aangesteld als onderwijzer aan Gemeenteschool 8 te Leeuwarden. In 1910 werd het Examen Hoofdacte succesvol afgesloten. |
Naast de walvisvaart uit de Zaanstreek had Lootsma ook belangstelling voor de rol die Friesland, speciaal Stavoren en Harlingen, in de 17e en 18e eeuw in de walvisvaart bij Spitsbergen en straat Davis speelde. Zijn laatste geschiedkundige bijdrage verscheen na zijn dood in het Jaarboek van het Nederlandsch-Economisch Historisch Archief en draagt als titel De Zeevaart van Hindeloopen in de Zeventiende Eeuw. | |
| |
Als overtuigd [[socialisme|socialist]] had hij grote bewondering voor arbeiders die na hun werk bij hem cursussen over de geschiedenis volgden. Lootsma was een onvermoeibaar archiefvorser, die ieder vrij moment aan het verzamelen van gegevens opofferde. Tussen eind 1926 en begin 1940 publiceerde hij honderden historische artikelen in dagblad [[zaanlander|De Zaanlander]], onder meer over [[zeildoekweverij|zeildoekweverij]], [[padreglement|pad-archieven]], [[walvisvaart|walvisvaart]], het testament van Gerrit Heynis, buitenlandse bezoekers en allerhande economische sectoren. Een deel van deze publicaties verscheen later in herdruk. | Hij kwam in 1912 als onderwijzer geschiedenis naar Zaandam en voelde zich, eenmaal ingeburgerd, bijzonder aangetrokken tot de Zaanlanden en het heden en de geschiedenis van het bedrijfsleven. Hij was ook leraar aan de Gemeentelijke Kweekschool te Amsterdam, Hij bestudeerde Zaanse gemeente-archieven en het Rijksarchief te Haarlem. Zijn speciale belangstelling ging uit naar de notaris-protocollen. |
| |
Zijn belangrijkste boeken zijn: | Lootsma was overtuigd socialist en bestuurslid van het Comité voor Ontwikkeling en Ontspanning van Werklozen. Aan arbeiders gaf hij cursussen geschiedenis. In 1922 werd hij, nadat hij zijn akte Geschiedenis M.O.had behaald, aangesteld als docent geschiedenis aan het [[zaanlands_lyceum|Gemeentelijk Lyceum]] te Zaandam, enige HBS-scholen te Amsterdam en kweekscholen te Amsterdam en Zaandam. |
* Bijdrage tot de geschiedenis van de Nederlandsche walvisvaart, meer speciaal de Zaansche, Koog 1937; | |
* Het Nieuwe Huijs, 1687-1937. Zaandam 1937; | |
* Historische studiën over de Zaanstreek. I / 1939. | |
* Historische studiën over de Zaanstreek. II / 1950 | |
| |
| Tussen eind 1926 en begin 1940 publiceerde hij honderden historische artikelen in dagblad [[zaanlander|De Zaanlander]], onder meer over [[zeildoekweverij|zeildoekweverij]], [[padreglement|pad-archieven]], [[walvisvaart|walvisvaart]]. |
| |
Een aantal van zijn artikelen betreffen: | In de jaren dertig had hij zich fel uitgesproken tegen de NSB en het fascistische gedachtengoed. Sipke Lootsma maakte op 15 mei 1940, na de capitulatie van Nederland op 52 jarige leeftijd een eind aan zijn leven. |
* Uit Zaanse notarisprotocollen / 1940 | |
* Bijdrage tot de geschiedenis der veren tussen de Zaanstreek en Amsterdam / 1951 | |
* Bijdrage tot de geschiedenis der veren tussen Zaandam en Amsterdam / 1950 | |
* De Bloemgracht / 1950 | |
* De zeevaart van Hindeloopen in de zeventiende en achttiende eeuw / 1940 | |
* Een wereldberoemde naam in een Hoornsch stuk / 1937 | |
* Vriendenzoen / 1936 | |
* De praktijken van een 16e eeuwsch schout / 1936 | |
* Een instructief stuk uit de notariële protocollen van De Rijp / 1935 | |
* Genade voor recht / 1934 | |
* Over bevrachtingscontracten / 1934 | |
* Een 'Fundgrube' uit notarisprotocollen / 1932 | |
* 'Draeght elckanders lasten' : bijdrage tot de geschiedenis der "zeevarende beurzen" in Noord-Holland / 1929 | |
| |
Sipke Lootsma was een felle tegenstander van het fascisme. Ver voor de oorlog waarschuwde hij al voor wat zich in Duitsland afspeelde. Na de Duitse inval maakte hij op de dag van de Nederlandse capitulatie een einde aan zijn leven. | |
| |
van 1970 tot 1974 was de [[sipke|Sipke Lootsma Stichting]] actief. | |
| |
{{tag>schrijver}} | Tot zijn belangrijkste boeken behoren: |
| * Bijdrage tot de geschiedenis van de Nederlandsche walvisvaart, meer speciaal de Zaansche]], Koog aan de Zaan 1937; |
| * Het Nieuwe Huys, 1687-1937, Zaandam 1937; |
| * Historische studiën over de Zaanstreek I, Koog aan de Zaan 1939; |
| * Historische studiën over de Zaanstreek II, Koog aan de Zaan 1950; |
| * 25 jaar armen- en wezenverzorging / 1938; |
| * Gids voor Zaandam, 1932; |
| * Friesch-Doopsgezinde Gemeente West-Zaandam 1687-1937. Gedenkboek ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van Het Nieuwe Huys , Zaandam 1937; |
| * De Zaanstreek voorheen en thans I, 1931((Zie voor een bewerking op de website van Zaans-Industrieel Erfgoed:[[http://www.zaans-industrieel-erfgoed.nl/pages_2/de%20zaanstreek%20lootsma.html| De Zaanstreek voorheen en thans]])) |
| |
| |
| |
| Van 1970 tot 1974 was de [[sipke_lootsma_stichting|Sipke Lootsma Stichting]] actief. |
| |
| {{tag>geschiedschrijver}} |