Roordahuizen, 9 januari 1888 - Zaandam 15 mei 1940

Sipke Lootsma 1888 - 1940

Leraar geschiedenis, archiefonderzoeker en publicist. Hij was de eerste die de geschiedschrijving van de Zaanstreek wetenschappelijk benaderde.

Sipke Lootsma werd 9 januari 1888 geboren in Roordahuizen als zoon van Rients Klazes Lootsma en Aaltje Westra. In 1906 legde Lootsma het akte-examen Vrije- en Orde-Oefeningen der Gymnastiek met succes af. In 1907 gevolgd door het akte-examen Lager Onderwijs. Op 27 mei 1908 werd hij aangesteld als onderwijzer aan Gemeenteschool 8 te Leeuwarden. In 1910 werd het Examen Hoofdacte succesvol afgesloten.

Hij kwam in 1912 als onderwijzer geschiedenis naar Zaandam en voelde zich, eenmaal ingeburgerd, bijzonder aangetrokken tot de Zaanlanden en het heden en de geschiedenis van het bedrijfsleven. Hij was ook leraar aan de Gemeentelijke Kweekschool te Amsterdam, Hij bestudeerde Zaanse gemeente-archieven en het Rijksarchief te Haarlem. Zijn speciale belangstelling ging uit naar de notaris-protocollen.

Lootsma was overtuigd socialist en bestuurslid van het Comité voor Ontwikkeling en Ontspanning van Werklozen. Aan arbeiders gaf hij cursussen geschiedenis. In 1922 werd hij, nadat hij zijn akte Geschiedenis M.O.had behaald, aangesteld als docent geschiedenis aan het Gemeentelijk Lyceumplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaanlands Lyceum

Openbare scholengemeenschap in Zaandam, sinds 1963 gevestigd aan de Vincent van Goghweg.

In het Zaanlands Lyceum werden een Havo-, een Atheneum- en een Gymnasiumafdeling samengebracht. Het Lyceum kwam in 1920 tot stand door omzetting van de in 1866 opgerichte HBS. In 1963 werd de Handelsdagschool toegevoegd. te Zaandam, enige HBS-scholen te Amsterdam en kweekscholen te Amsterdam en Zaandam.

Tussen eind 1926 en begin 1940 publiceerde hij honderden historische artikelen in dagblad De Zaanlanderplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaanlander, De

In de Zaanstreek, tot 1992, verschijnend ochtendblad, onderdeel van de Verenigde Noordhollandse Dagbladen in Alkmaar. Het blad werd opgericht door J.C. Peereboom in Wormerveer, die in november 1886 het Algemeen Advertentieblad De Zaanlander, weekblad voor Zaandam, Koog aan de Zaan, Zaandijk, Wormerveer, Westzaan en Krommenie liet verschijnen. De edities van 1886 tot 1922 zijn, onder meer over zeildoekweverijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZeildoekweverij

Tak van nijverheid die van de 17e tot in de 20e eeuw vooral voor Krommenie en voor betrokkenen in omliggende dorpen van grote economische betekenis is geweest. Dat wil zeggen dat meer dan 350 jaar achtereen vele honderden, zo niet duizenden bewoners van de noordelijke Zaanstreek bij de zeildoekproductie waren betrokken. In het begin van de 20e eeuw waren nog twee grote weverijen actief. Zij staakten hun productie pas ver na de Tweede Wereldoorlog. De laatste sloot in 1981 de poo…, pad-archievenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPadgemeenschappen en -reglementen

In de Zaanstreek is in het verleden door de bewoners van vele paden een padgemeenschap gesticht met het oog op gezamenlijke belangen en plichten. Deze padgemeenschappen zijn er in vele gevallen toe overgegaan de gemaakte afspraken notarieel vast te leggen. Hiermee werden op een voor Holland unieke manier gedragsregels vastgelegd waaraan alle bewoners van het pad zich moesten houden. Vermoedelijk waren notariële bewonersovereenkomsten elders onbekend. Padregleme…, walvisvaartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWalvisvaart

Vorm van scheepvaart, toegespitst op de vangst en verwerking van walvissen. De Nederlandse walvisvaart kende een bloeiperiode van 1614 tot 1770. Aanvankelijk was het monopolie in handen van de Noordse Compagnie. Na beëindiging van het aan hen verleende octrooi in 1642 konden andere reders, waaronder Zaanse, zich gaan ontwikkelen. Door toenemende concurrentie werden grotere gebieden geëxploiteerd en ontstonden mede daardoor nieuwe technieken, zoals ijsvisserij. In de Zaanstreek kwam ….

In de jaren dertig had hij zich fel uitgesproken tegen de NSB en het fascistische gedachtengoed. Sipke Lootsma maakte op 15 mei 1940, na de capitulatie van Nederland op 52 jarige leeftijd een eind aan zijn leven.

Tot zijn belangrijkste boeken behoren:

• Bijdrage tot de geschiedenis van de Nederlandsche walvisvaart, meer speciaal de Zaansche]], Koog aan de Zaan 1937;
• Het Nieuwe Huys, 1687-1937, Zaandam 1937;
• Historische studiën over de Zaanstreek I, Koog aan de Zaan 1939;
• Historische studiën over de Zaanstreek II, Koog aan de Zaan 1950;
• 25 jaar armen- en wezenverzorging / 1938;
• Gids voor Zaandam, 1932;
• Friesch-Doopsgezinde Gemeente West-Zaandam 1687-1937. Gedenkboek ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van Het Nieuwe Huys , Zaandam 1937;
• De Zaanstreek voorheen en thans I, 1931¹⁾

Van 1970 tot 1974 was de Sipke Lootsma Stichtingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSipke Lootsma Stichting

De Sipke Lootsma Stichting was gedurende korte tijd actief op het gebied van cultuurconservatie en historie in de Zaanstreek. De stichting werd in de zomer van 1970 opgericht op initiatief van de Vereniging tot Instandhouding en Uitbreiding der Zaanlandsche Oudheidkundige Verzameling actief.