Agrarische bedrijvigheid. In verband met de huidige bodemgesteldheid is het overgrote deel van de Zaanstreek ongeschikt voor akkerbouw; in het verleden werden hier veel grotere oppervlakten voor benut. Een vrij algemeen aanvaarde theorie luidt dat het huidige laagveenpakket waaruit de Zaanstreek bestaat, is ontstaan door erosie en inklinking van oorspronkelijk hoogveen. In de middeleeuwen werd hierop graan verbouwd; het was noodzakelijk het hoogveen te ontwateren en men groef daartoe in een min of meer regelmatig patroon afwateringssloten, haaks op de aanwezige, noord-zuid lopende, veenkreken. Hierdoor is het nu nog in de polders aanwezige slotenpatroon ontstaan. Door de onttrekking van water is volgens deze opvatting de bodem zeer sterk verlaagd, met het gevolg dat tenslotte een drassig gebied ontstond waarop geen akkerbouw maar slechts Veeteeltplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVeeteelt

Zie: Boerenbedrijf. Zie ook: Economische geschiedenis geschiedenis 1.2.1. en 3.4. mogelijk was (zie: Landschapplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLandschap

Een landschap is het totaalbeeld van aan het aardoppervlak waarneembare verschijnselen, dat zich als een zelfstandig geheel onderscheidt.

In veel publicaties wordt, afhankelijk van de specialisatie van de auteur, slechts een beperkt aantal van deze verschijnselen behandeld, zoals reliëf, begroeiing, bebouwing, enzovoort. De kenmerken van het landschap zijn onder meer het gevolg van aan en boven het aardoppervlak opgetreden en nog optredende natuurlijke processen, daarnaast werden en…).

Dr. Margaretha Verkadeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVerkade, dr. Margaretha Adriana

Zaandam, 16 augustus 1908 - Koog aan de Zaan, 1986

Historica, schrijfster van enkele belangrijke publicaties over de Zaanstreek.

Margaretha Verkade begon op latere leeftijd met een studie sociale geografie aan de Gemeente Universiteit in Amsterdam. De Tweede Wereldoorlog dwong haar deze studie geheel zelfstandig te voltooien. Zij promoveerde in 1952 aan de Rijksuniversiteit van Groningen bij de hoogleraar B. Slicher van Bath op het proefschrift 'De opkomst van… veronderstelt dat de in 1155 door Westfriezen verwoeste nederzetting Zaandenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaanden

Naam van middeleeuwse nederzetting, adellijk geslacht, heerlijkheid en slot; ook Saenden, Out-Saenden, Oud-Zaanden, Zaenden etc. genoemd. Zie ook: Archeologie 3. en Bestuur en rechtspraak 1.2.1.

De eerste geschreven literatuur over de nederzetting Zaanden dateert uit 1640; Hendrik Soeteboom gaf een aantal gegevens over de nederzetting, die op de, nabij het IJ gelegen, voornamelijk inkomsten had uit de handel in en de verscheping van graan; zie: Graanhandelplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGraanhandel

Belangrijke tak van handel. in de Zaanstreek reeds in de middeleeuwen van belang. Van invloed op het vroege ontstaan en de omvang van de graanhandel (ook wel bekend als graankoperij of tarwekoperij) in de Zaanstreek was zonder twijfel de nabijheid van Amsterdam. Reeds in de 15e eeuw was deze stad de 'korenschuur' van de Noordelijke Nederlanden en de grootste koopstad van Holland. Ook in de Zaanstreek speelde de inkoop en doorvoer van graan uit de landen rond de Oostzee een rol. In d…. In later tijd, na de verdwijning van het hoogveen, is incidenteel op de bagger langs de poldersloten nog wel enige akkerbouw bedreven. Dit was echter niet lonend. Voorts is bij uitzondering zoals in de Tweede Wereldoorlog wel grasland in de polders gescheurd ten behoeve van enige akkerbouw. Dit is ook gebeurd nabij West-Knollendam tijdens de Eerste Wereldoorlog, ten behoeve van een daar in de oliefabriek De Vredeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVrede, De

Fabriekspand in de Achtersluispolder, aan het Noordzeekanaal ter hoogte van Zijkanaal H, het Barndegat. De bouw kwam tot stand naar een ontwerp van architect S.B. van Santé, in opdracht van zakenman Van Odijck, toenmalig directeur van de rijstpellerijen van de firma ingerichte aardappelen- en groentendrogerijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigAardappelen- en groentendrogerij

Tussen 1917 en 1920 door oliefabriek De Vrede te Westknollendam (eigendom van de fa. P.H. Kaars Sijpesteijn) bedreven activiteit, samenhangend met de penibele voedselsituatie in de Eerste Wereldoorlog. De benodigde snij-, droog- en wasmachines werden geleverd door de NV Nederlandsche Groenten- en Vruchtendroogerij te Breda, waarmee een samenwerkingsovereenkomst werd afgesloten..

Van de totale oppervlakte cultuurgrond in de Zaanstreek is nog geen tien procent, ongeveer 550 hectare, in gebruik als bouwland. Feitelijk betreft dit vrijwel uitsluitend de drooggelegde gronden van het voormalige IJ, onder Westzaan en Assendelft. Nadat in januari 1863 de inpoldering van het IJ bij wet was bekrachtigd, kwam vruchtbare kleigrond beschikbaar tussen de oude Noorder IJ - en Zeedijk en het kort daarna gegraven Noordzeekanaal. Akkerbouwproducten zijn hier: tarwe, gerst, mais, aardappelen en suikerbieten, in geringe mate ook peulvruchten en landbouwzaden.

Zie voorts: Boerenbedrijfplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBoerenbedrijf

Primaire bron van bestaan, in de Zaanstreek van oudsher beoefend. De belangrijkste landbouwtak in de Zaanstreek was en is de veehouderij; daarnaast worden op bescheidener schaal Akkerbouw en Tuinbouw bedreven. Een bijzondere, met name in Oostzaan zeer belangrijke, agrarische sector was de pluimveehouderij. Het in de onmiddellijke omgeving gelegen agrarische gebied van de Wijde Wormer is hier buiten beschouwing gelaten., IJ-poldersplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigIJpolders

De zeven polders, met een gezamenlijke oppervlakte van 5800 hectare, die ontstonden tengevolge van de drooglegging van het IJ. Tengevolge van het graven van het Noordzeekanaal zijn deze polders zowel ten noorden als ten zuiden van deze vaarweg gelegen. Tot de Zaanstreek behoren:, Economische geschiedenis 1.1.1.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEconomische ontwikkeling vóór 1580

1 1 Economische structuur vóór 1500

1 1 1 Bodemgesteldheid, ontginning landbouw

De economische geschiedenis van de Zaanstreek is begonnen toen de eerste bewoners zich in de streek vestigden Maar niemand weet precies wanneer dat is gebeurd. Wie deze geschiedenis wil beschrijven moet daarom voor zichzelf ergens een, betrekkelijk willekeurig, vertrekpunt kiezen. In deze bijdrage is gekozen voor het jaar 1488. In de hierna volgende bladzijden worden de hoofdlijn… en 3.4plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEconomische ontwikkeling van de Zaanstreek na 1800

3.1. Economische stagnatie

3.1.1. Stagnatie, armoede

Zie ook:

De Franse tijd betekende een absoluut dieptepunt in de economische ontwikkeling van de Zaanstreek. Het zou daarna nog een halve eeuw duren eer van een substantieel economisch herstel sprake was. Van de eertijds zo bloeiende en rijk geschakeerde stuwende nijverheid was omstreeks 1815 nog een beperkt aantal oudere bedrijfstakken over de.