Hogendijk

Dijk in Zaandam, lopend van de Damplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDam

Straat te Zaandam die zijn naam ontleent aan de Hogedam in de Zaan, waar Zaandam naar werd vernoemd.

De Dam, die de Zaan van het buitenwater, IJ/Zuiderzee, afsloot, was in het zuiden eeuwenlang de enige landverbinding tussen de oostelijke en de westelijke Zaanstreek. Het is niet bekend wanneer de Dam precies werd opgeworpen. Zeker is dat hij er in 1314 was; vermoed wordt dat hij aan het einde van de 13e eeuw werd aangelegd. De Hogedam was van uitermate groot belang voor de ontginning en h…
tot de Provincialeweg (N203)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigProvincialeweg (N203)

Belangrijke doorgangsweg door de Zaanstreek, die van Limmen tot het Noordzeekanaal, over het grondgebied van Krommenie, Wormerveer, Zaandijk, Koog aan de Zaan en Zaandam tot aan de Hempont loopt.

De weg, die tussen 1932 en 1934 geopend werd, zorgde mede voor het verdwijnen van het dorpse isolement. De weg werd, zoals de naam aangeeft, aangelegd op initiatief van de provincie Noord-Holland. Het toenemende wegverkeer had niet genoeg aan de bestaande verbindingen. Door de g…
.

Tot 1957 liep de Hogendijk tot het Dampadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDampad

Pad, tegenwoordig meer een steeg tussen de Dam en de Rozengracht. In 1656 werd een reglement voor het Jacob Mensenven of -pad vastgesteld, het huidige Dampad. Vroeger stond het pad ook wel bekend als: Damstraat.

Sipke Lootsma veronderstelt dat de aanleg van het pad samenhing met de bloei van de
door. De Zaanse Dijkenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDijken

Waterwerken, aangelegd om het achterliggende land tegen overstroming te vrijwaren. Zonder duinen en dijken is bewoning van grote delen van West-Nederland, waaronder de Zaanstreek, onmogelijk. De Zaanstreek ligt tussen 0,5 meter en 4,5 meter beneden Nieuw Amsterdams Peil (NAP) en zou zonder dijken geheel onder water staan.
worden onderscheiden in hoge dijken en lage dijken. De hoge dijken werden aangelegd als zeedijken, de lage dijken langs het binnenwater van onder meer de Zaan. De Hogendijk is een deel van de vroegere Noorder IJ- en Zeedijkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorder IJ en Zeedijk

In 1851 officieel gegeven naam aan de omringdijk, althans het oostelijke en zuidelijke deel daarvan, van de Zaanstreek. Deze dijk, onderdeel van de Waterlandse en Beemsterdijk, was echter al rond 1300 aangelegd. Door de aanleg van een waterkeringstelsel is toen een einde gemaakt aan de directe invloed van Zuiderzee en IJ op het aan voortdurende overstromingen onderhevige lage land. In 2001 hebben Gedeputeerde Staten de Noorder IJ-en Zeedijken op de provinciale monumentenli…
, evenals de huidige Westzanerdijkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWestzanerdijk

Het deel van de Noorder IJ- en Zeedijk tussen de Hogendijk (spoorlijn) en de Westzaner Overtoom, vroeger ook wel Zeeburg genoemd. Ofschoon schriftelijke gegevens nauwelijks voorhanden zijn, wordt aangenomen dat de Westzanerdijk één der eerst bewoonde gedeelten van Westzaandam was. Het is veilig te veronderstellen dat de dijk rond 1300 ontstond, tegelijk met de Zaan-dam.
, waarmee hij vroeger één geheel vormde. De Hogendijk was als zeedijk één van de eerste bewoonde straten van Westzaandamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWestzaandam

Westzaandam, vroegere naam voor het ten westen van de Zaan gelegen deel van Zaandam, dat deel uitmaakte van de Banne van Westzanen. Het dorp is, in tegenstelling tot Oostzaandam, nooit zelfstandig geweest, en dat terwijl het in de loop der geschiedenis in economisch opzicht en wat betreft het aantal inwoners belangrijker werd dan zijn 'overbuur'. De oorzaak van de aanvankelijke, tot 1811 in stand gebleven scheiding tussen West- en Oostzaandam was eenvoudigweg dat de dorpen in versc…
.

De dijk, vanzelfsprekend aangelegd als waterkering, was eveneens de enige verbinding over land tussen Zaandam en Westzaan. Waarschijnlijk werd hij vóór 1747, toen de naam in contracten voorkwam, nog Westzanerdijk genoemd. De dijk was doorsluisd door de Jaap Haversluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHaversluis, Jaap

De Hogendijker- of Jaap Haversluis, een voormalige schutsluis te West-Zaandam tussen de Haven en het Westzijderveld aan het eind van de Vaart, werd, lang 66 voet en breed 15 voet, in 1651 gebouwd als extra sluis, naast de iets oostelijker gelegen Hornersluis. De toegang van het IJ tot de polder Westzaan en omgekeerd werd vooral gebruikt door houtbedrijven in het veld; er werden vooral balken en gezaagd hout geschut. De houten sluis is meermalen vervangen, aangezien het hout van…
; ook het stoomgemaal de Soeteboomplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSoeteboom, De

Stoom- en later elektrisch gemaal in de Hogendijk in Zaandam. Het naar Hendrick Soeteboom genoemde gemaal werd in 1873-1874 geplaatst op de fundamenten van de Hornersluis en zorgt voor de doorstroming van het oppervlaktewater. Het stoomgemaal werd gerenoveerd in 1898 en geëlektrificeerd in 1917.
bevond zich aan de Hogendijk.

Het onderhoud van de weg was de taak van de bewoners, maar deze zagen daar, door het intensieve gebruik, weinig heil in. Meermalen moest de banneplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBanne

Zie: Ban (banne) en Bestuur en rechtspraak 1.2.4.
bijspringen. Binnendijks stonden woningen van (de meer welgestelde) Zaandammers, buitendijks waren scheepswerven gevestigd. Een groot deel van de dijksloot werd in 1923 gedempt. Dat de dijk nog steeds vrij veel hoger is dan de erop aansluitende straten is te merken aan de kluften of hellingen, ook wel oplopende weg.

Een wandeling door de historie van de Hogendijk.