Levensbeschouwing, die uitgaat van de vraag hoe aan het bestaan zin kan worden gegeven, zonder het antwoord op die vraag buiten dit leven te zoeken. Dit moderne niet-christelijke humanisme is voortgekomen uit het 'christelijke' historische humanisme. Binnen het moderne humanisme zijn weer vele richtingen, zoals het evolutionair humanisme, het psychologisch humanisme en het wijsgerig humanisme te onderscheiden. Als begin van het moderne humanisme in Nederland kan de oprichting in 1946 van het Humanistisch Verbond worden beschouwd. Deze organisatie stelt zich ten doel: op te komen voor de rechten van buitenkerkelijke humanisten en het verdiepen en verspreiden van het humanistische gedachtengoed ter ontplooiing van individu en samenleving. Praktische activiteiten zijn: humanistische vorming, geestelijke volksgezondheid en geestelijke verzorging en samenlevingsopbouw. Het aantal leden bedraagt ongeveer 16.000 verspreid over 62 plaatselijke afdelingen. Reeds voor de Tweede Wereldoorlog waren er in de Zaanstreek atheïstische groeperingen actief geweest, bv De Vrijdenkersbeweging en De Dageraadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDageraad, De

Pelmolen in Oostzaandam, bijgenaamd De Zwavelstok.

De windbrief werd gegeven in september 1679. De molen stond aan en ten westen van de Gouw, ter hoogte van het Grote Glop. Hij werd gesloopt in 1792. Op uitnodiging van deze organisaties sprak Multatuli (Eduard Douwes Dekker) in de Zaanstreek. Na de landelijke oprichting van het Humanistisch Verbond kwam er snel ook een Zaanse afdeling ( 1948). De hoge buitenkerkelijkheid in de streek speelde daarbij zonder twijfel een rol. Reeds in 1947 was volgens gegevens van de volkstelling 45 procent van de Zaanse bevolking buitenkerkelijk (landelijk: 14 %). Ook zal de overwegend politiek linkse oriëntatie, met daarbij een grote organisatie in bijvoorbeeld vakbonden, hebben bevorderd dat relatief veel Zaankanters zich door de humanistische denkwijze aangetrokken voelden. Daarbij moet overigens worden opgemerkt dat lang niet iedereen die met het humanisme sympathiseerde ook daadwerkelijk lid werd van het verbond. De invloed van het humanisme is terug te vinden in de namen van straten die naar bekende humanisten werden vernoemd (bijvoorbeeld A.H. Gerhard en Kornelis ter Laanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLaan, Kornelis ter

Slochteren, 8 juli 1871 - Utrecht, 6 maart 1963 Kornelis ter Laan in 1914. Foto Beeldbank Gemeentearchief Zaanstad Kornelis ter Laan, tot eigen afschuw ook wel Klaas genoemd, politicus, dialectoloog en folklorist. Burgemeester van Zaandam (1914-1936), eerste sociaal-democratische burgemeester van Nederland. Kornelis ter Laan werd als zoon van een kleine boer geboren in het Groningse Slochteren. Als leerling aan de HBS te Sappemeer bezocht hij al een vergadering waar), en voorts in de bouw van een humanistisch bejaardentehuis (het Erasmushuis) in 1968, dat - als één van de vele - werd gebouwd door de Humanistische Stichting Huisvesting Bejaarden (HSHB) en bedoeld is om juist aan buitenkerkelijken een aanvaardbaar en rechtmatig woonaltematief te kunnen bieden. De plaatselijke afdeling van het Humanistisch Verbond organiseert een aantal keren per jaar lezingen, voordrachten of inleidingen voor de leden. Deze bijeenkomsten zijn veelal ook voor geïnteresseerde niet-leden toegankelijk. In vele besturen van maatschappelijke organisaties en stichtingen hebben afgevaardigden namens het Humanistisch Verbond zitting, zoals in het Erasmushuis, Parkzicht en de Stichting Zaanse Verpleeghuizen. In deze laatste verpleeghuizen en bij Stichting De Heel zijn humanistische geestelijke verzorgers werkzaam (professionele begeleiders die hun opleiding aan het Humanistisch Opleidings Instituut in Utrecht ontvingen). Alhoewel deze medewerkers in dienst zijn van de stichtingen, dienen zij inhoudelijke verantwoording af te leggen aan het Humanistisch Verbond. Evenals in andere sectoren is het aantal humanistisch-geestelijke verzorgers ten opzichte van de sociografische werkelijkheid in de Zaanstreek te gering. Nog steeds is er sprake van een achterstelling van buitenkerkelijke en humanistische groeperingen in maatschappelijke voorzieningen. Het Humanistisch verbond had in 1989 circa 150 leden in de Zaanstreek. A . Bosboom.