Oorspronkelijk een breed water, dat - buiten de omringdijk gelegen - tot 1357 een open verbinding vormde tussen het Wijkermeer (de noordelijke uitloper van het IJ, het ) en het Langmeer (deel uitmakend van de Schermer, thans nog als Lange Meer een gedeelte van het Alkmaardermeer). In genoemd jaar werd de Nieuwendam in het Cromme Ye aangelegd ter hoogte van de huidige buurtschap Bus en Dam onder KrommenieAssendelft. Het meertje de Ham, De maakte deel uit van het Cromme IJ; de naam Krommenije wordt nu nog gegeven aan een water te Krommeniedijk, bij de kleine overtoom naar het Alkmaardermeer. Zie voor de loop van het Crommenije de kaart van Beeldsnijder, Joost Jansz (afgedrukt op blz. 135). Het zal duidelijk zijn dat de plaatsnamen Krommenie en Krommeniedijk werden ontleend aan het nabijgelegen Kromme IJ .