hekelaars

Dit is een oude revisie van het document!


Ambachtslieden die de in de hennepkloppers gebeukte vezels hekelden,'over de hekel haalden', dat wil zeggen kamden, opdat ze geschikt werden om te worden gesponnen. Krommenie was het centrum van deze tak van nijverheid. Daar had men de grote rederijen en naast een viertal grote bedrijven, nog enkele van geringere omvang. Het ruwe product, het vlas, kwam het eerst bij de hekelaars. Deze werkzaamheden hadden tot doel, om de vezels van bepaalde oneffenheden te ontdoen. Daarvoor was een grote vakkennis vereist, daar men pas op volwassen leeftijd tot een volslagen hekelaar kon worden gerekend. Deze arbeid werd ook op de dorpen verricht en daarvoor had men speciaal in Graftdijk, de arbeiders wonen, die dit vak van vader op zoon beoefenden. Een zwaar en vermoeiend werk, daar het product door een rek van stalen pennen moest worden getrokken, doch men mocht tevens de vezel niet beschadigen.

In de Gentse Vlasbewerker geeft een arbeider de volgende schets van de werkplaats der vlashekelaars in een van de grootste fabrieken: ,,Wij staan hier in een kamer met 40 hekelaars te werken, die noch hoog, breed, noch genoeg verlucht en verlicht is om er een huisgezin te laten in verblijven. Daarbij verwerken wij daar een soort vlas, dat overvloedig stof geeft. Als de wind niet goed zit, dan is het onmogelijk op tien mannen ver elkaar te zien; men herkent slechts elkaar aan het hoesten. Spreken kunnen sommigen niet meer als de werkuren geëindigd zijn. Het is waarlijk bedroevend om te zien, hoe wij mannen, nog in de bloei des levens, met de rug gebogen, 's avonds bijna naar huis kruipen, al hoestende en hijgende naar adem.“

De toestand van de hekelaars was eind 19e eeuw verre van rooskleurig. Daar de handweverijen langzamerhand werden vervangen door stoomfabrieken, waar men machinaal gesponnen garen gebruikt, werd te Graftdijk bijna geen hennep meer aangevoerd, waardoor velen zonder werk raakten.

Zie: Zeildoekweverij Zie ook: Economische geschiedenis geschiedenis 2.5.1.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/hekelaars.1521555070.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/06 17:35
  • (Externe bewerking)