Wilhelmina Anna Hofman-Poot (1867-1952) werd in 1919 de eerste vrouwelijke wethouder van Oostzaan voor de liberale partij De Vrijheidsbond. Het was in dat jaar überhaupt voor het eerst dat er in de Oostzaanse raad vrouwen zitting hadden - ook sociaal-democrate mw. Dirksen-van Dijk werd gekozen.

In 1919 bestond er voor vrouwen nog maar sinds twee jaar passief stemrecht, hetgeen betekende dat zij zich wel kandidaat mochten stellen, maar niet zelf mochten stemmen. Dat recht kreeg de Nederlandse vrouw een jaar later pas. Willy, zoals Wilhelmina genoemd werd, was door leden van de liberale Vrijheidsbond - een voorloper van de VVD - gevraagd om zich voor gemeenteraad kandidaat te stellen, en hoewel zij zich daartoe had laten overhalen, werd ze prompt gekozen. Na haar installatie werd zij ook direct wethouder, een post die zij 'met eenigen schroom' aanvaardde, omdat iemand anders dat mogelijk beter zou doen.

Wilhelmina Anna Poot was opgeleid en werkzaam als onderwijzeres en trouwde in 1897 met onderwijzer Jan Hofman. Door haar huwelijk moest ze stoppen met werken: in die tijd was de vrouw volgens de wet nog handelingsonbekwaam, waardoor zij zelf geen (werk)overeenkomsten mocht sluiten. Het echtpaar kwam vanuit Uitdam in Oostzaan terecht, nadat Jan daar in 1907 hoofd van de Zuiderschool werd.

Willy vond de ongelijke behandeling van vrouwen onrechtvaardig en trad toe tot de plaatselijke Vereniging voor Vrouwenkiesrecht. Als Oostzaanse wethouder had ze de onderwijsportefeuille toebedeeld gekregen, en streed zij voor het openbaar onderwijs. Ze was links-liberaal en had een sociale inslag. Zo was zij voorstander van een lagere kolenprijs voor minder vermogende dorpsgenoten en lenigde ze de eerste nood voor een gezin wiens huis was afgebrand.

Ze werd voor een tweede termijn van vier jaar herkozen, maar vanwege de astma van man Jan, verhuisde het echtpaar naar Brabant. Daar richtte zij in 1927 de Bredase afdeling van de liberale Vrijheidsbond op. Na het overlijden van Jan in 1938 sloot zij zich in 1948 aan bij de net opgerichte VVD.

Samen met Christina Ruijpers-Erens in Valkenburg zorgde Willy Hofman-Poot in 1919 niet alleen voor een Oostzaanse primeur, maar ook voor een landelijke: in Nederland waren er nooit eerder vrouwelijke wethouders gekozen. In Oostzaan is niets meer dat aan Wilhelmina Hofman-Poot herinnert. Wel in de Maaswijk in Spijkenisse, waar vrouwen van dit kaliber met een straatnaam worden geëerd.

Literatuur:

• 'Met enige schroom. Pioniers van het lokaal bestuur', Jan de Roos (Amsterdam, 2000).