Zijkanalen van het Noordzeekanaal, die op verschillende plaatsen de Zaanstreek met dat water verbinden. Voor de Zaanstreek van belang zijn: Zijkanaal D (Nauerna), Zijkanaal E (Westzaner Overtoom), Zijkanaal G (Voorzaan), H (Barndegat) en I (Oostzaner Overtoom). De meeste Zijkanalen kwamen eerst gereed na volhardende actie vanuit de Zaanstreek. Zijkanaal G (het belangrijkste van de streek) kwam bijvoorbeeld pas in 1885 gereed, terwijl het Noordzeekanaal al in 1876 geopend was.