Dit is een oude revisie van het document!


Aanvankelijk gortpellerij, later mengvoederfabriek aan de Oostzijde in Zaandam. Gesloten in 1967.

Het ondernemersgeslacht Zwaardemaker bezat aan het einde van de 19e eeuw drie pelmolens in Oostzaandam: De Koning Salomo, De David (verplaatst in 1904), De Liefde, De (verplaatst 1903) en Het Wapen, Het van Friesland (verplaatst 1907). De familie Zwaardemaker had een vooraanstaande plaats in de Zaandamse gemeenschap. Verscheidene leden ervan zaten in de gemeenteraad, terwijl de liberaal J. Zwaardemaker lid werd van Provinciale Staten.

In 1899 werd begonnen met de bouw van de stoomgortpellerij De Alkmaar, die in december 1900 werd geopend. Er werd begonnen met 19 medewerkers in deze toen zeer moderne fabriek. Het personeelsbestand zou nadien snel groeien. In 1908 werd het kantoor verplaatst van de Vinkenstraat naar de Westzijde. De voor de Oostzijde beeldbepalende 32 meter hoge silo (waarin zich ook een gerstreinigingsinstallatie en een malerij bevonden) kwam in 1914 gereed. Het bedrijf kreeg toen ook elektriciteit.

Ondanks regeringstoezicht (omdat gort volksvoedsel was) en vooral ook ondanks de watersnood van 1916, bleef het bedrijf gestaag groeien. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog werd een bijkantoor in Amsterdam geopend, dat in 1930 weer gesloten werd. In 1930 werd de naam van het bedrijf omgezet in Zwaardemaker's Handel en Industrie nv, terwijl in dat jaar ook werd begonnen met de afdeling Concordia voor gemengde veevoeders. Voor het voortbestaan van het bedrijf bleek deze nieuwe activiteit van groot belang.

Aanvankelijk bleef ook de gortpellerij nog goed draaien met name doordat de zuivelindustrie met de productie van gortepap begon, maar de groei kwam vanaf toen van de mengvoeders. In 1939 werkten 114 mensen bij het bedrijf. Na de oorlog werd gort als goedkoop volksvoedsel al snel door andere levensmiddelen vervangen. Zwaardemaker was nu geheel afhankelijk van de mengvoeders. Het bedrijf werd echter overgenomen door concurrent Koudijs uit Den Bosch, die Zwaardemaker in 1967 sloot. De bedrijfsgebouwen van Zwaardemaker zijn thans in gebruik bij zaadhandel G.J. van Gelder Zonen, van.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/zwaardemaker.1476348141.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/06 18:06
  • (Externe bewerking)