Dekker Jz, Stoomhoutzagerij J
Voormalig houtbedrijf te Zaandam, familie-onderneming. In 1845 kocht Jan Dekker Gerbrandszoon (1803-1867), gehuwd met Aagje de Jager, graan- en oliehandelaar, olieslager en peller ter fa. Cornelis Dekker & Zoon, voor zijn zoon Jan de oude wagenschotzager Het Witte Schaapplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWitte Schaap
Houtzaagmolen te Oostzaandam, paltrok. De eerste vermelding van de wagenschotzager dateert uit 1712. Hij heeft gestaan ten westen van de Gouw, en kwam in 1764 in slopershanden..
De zoon, Jan Dekker Janszoon (1831-1887,), gehuwd met Aaltje Spekham Duyvis, dochter van Jan Spekham Duyvis en Maartje Honig, deed toen al wat houtzaken samen met P. Donker Dz. uit Zaandijk. In 1855 ging hij geheel voor eigen rekening zagen, zij het met geleend geld. Toch kon hij in 1856 Het Witte Schaap van zijn vader overnemen en kocht hij in 1870 de Tasplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTas, de
Tabakstamper en later houtzaagmolen te Westzaan, wipmolen en later bovenkruier, ook wel Besjes Tas genoemd. Hij werd gebouwd in 1728 en kreeg volgens de overlevering zijn naam Besjes Tas omdat de bouw gefinancierd werd met de erfenis die in Besjes tas werd aangetroffen. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Korte Reef, ten zuiden van het Watermolenpad en werd kort na 1861 gesloopt en vervangen door een bovenkruier. In 1870 werd hij afgebroken en verplaatst naar het Zuideinde waar h…, die hij van het Noordeinde van Westzaan naar het Zuideinde, vlak naast Het Witte Schaap, liet overbrengen.
De molen werd omgedoopt in Het Klaverbladplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKlaverblad, Het
Houtzaagmolen in Westzaan, bovenkruier. De balkenzager werd gebouwd in 1861 aan de Korte Reef, ter vervanging van Besjes Tas.
In 1870 werd hij afgebroken en herbouwd aan het Zuideinde. Na enige jaren elektrisch te zijn aangedreven en enige jaren stilstand werd hij in 1942 gesloopt.. Voor zijn houttransport uit Finland kocht hij in 1872 de driemastbark Marie Catherina en later nog de Jacob Roggeveen. Zijn neven Albert en Meindert Honig kochten voor hem in Finland het hout in.
Door de algemene malaise begin jaren '80 werd het steeds moeilijker de rederij rendabel te houden, en bij het overlijden van Jan Dekker Jz werd deze bedrijfstak geliquideerd. Een broer van Jan, Gerbrand Dekker Jz (1824-1879), begon in 1880 eveneens een houtzagerij met De Primus te Westzaan, geholpen met een hypotheek van zijn tante, mevrouw Van Wessem-Corver. Ook hij had veel tegenslag. Zo waaide in 1881 de schoorsteen om; in 1885 gaf hij het op en vertrok hij naar Amerika.
Zijn broer Jan kocht de molen op de veiling en sedert 1886 werd deze in compagnieschap met zijn neven J.A. van de Nolle en J.C. en A.J. van Wessem geëxploiteerd. Jans zuster Lijsbeth (1823-1845) trouwde Adrianus van Wessem (1823-1858) en zij hadden een dochter Agatha die met J.A. van de Nolle trouwde en twee zoons kreeg, Jan Carel en Adrianus Johannes van Wessem.
Jan had twee zoons; Jan Adrianus Dekker (1860-1941) en Everard Christiaan Cornelis Dekker (1863-1931), gehuwd met Geertruida Petronella Leonarda Duyvis, dochter van Jacob Duyvis en Petronella Leonarda Verkade. Jan en Everard werden jong naar Finland gestuurd om het vak te leren. Zij richtten in 1887 de firma Jan Dekker Jz op die tot 1921 stand heeft gehouden. De zaken gingen wat beter en in 1888 konden zij hun neven uitkopen.
Dit was in de tijd dat bedrijven in de Zaanstreek overschakelden op stoomkracht. Voor de firma Jan Dekker deed die gelegenheid zich voor toen in 1895 de stoomhoutzagerij De Nieuwe Jager van Cornelis Corver van Wessem te koop kwam. Een jaar daarna overleed Cornelis Mats en konden de broers de goed geoutilleerde stoomhoutzagerij Veldlust met alle toebehoren van de Wed. A. Mats-van de Stadt overnemen. Men beschikte nu over twee goede bedrijven naast elkaar in Zaandam en in september 1897 werd de firma daarheen verhuisd en werden de Westzaner zaken afgesloten. Tenslotte werd in 1903 de stoomhoutzagerij De Kruiskerk met de aangrenzende windmolen De Liefdeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLiefde, de
Houtzaagmolen te Westzaandam, achtkante bovenkruier, bijgenaamd De Pik. De balkenzager werd gebouwd omstreeks 1855. Hij heeft gestaan nabij het tegenwoordige NS-station, en werd gesloopt in mei 1904.
molen houtzaagmolen, gesloopt in 1904, die al lang stil stonden, gekocht van N. Francken Az. De bijbehorende houtloodsen vormden een welkome uitbreiding van de opslagruimte.
De oorlogsjaren waren uitermate moeilijk, maar men kwam er weer bovenop. In 1921 werd de firma in de nv Dekker's Houthandel omgezet, met als directeuren D. Hoorn, J.D. de Vriesch Lentsch en P. Engel, terwijl Everard Dekker gedelegeerd commissaris werd. In 1955 werd het honderdjarig bestaan gevierd, maar in september 1956 werd tot liquidatie overgegaan van het op dat moment 140 werkkrachten tellende bedrijf. Voor velen was deze bedrijfsbeëindiging een donderslag bij heldere hemel. 'Dekkers Hout' was een begrip in de Zaanstreek. De liquidatie van dit familiebedrijf zou de komende decennia door een aantal andere worden gevolgd.
Ir. E.B. van Gelder
Zie ook: Houtloods Dekker naar Hoogeveen