Zaandam, 12 juli 1908 - Virginia Beach, 14 april 1988

Johan Franco 1908-1988

Johan Franco, componist, zoon van Meta Cohen Gosschalk, was leerling van Willem Pijper. Hij componeerde onder meer enkele symfonieën, werken voor solo-instrument en orkest, kamermuziek en liederen.

,,Wij vrezen dat de oude doos mettertijd na de pauze gespeelde werken van Johan Franco zal bevatten en dat deze er wel voorgoed in zullen blijven. Muziek, mogen wij dat woord wel gebruiken, waar kracht, macht, noch heerlijkheid in te bespeuren valt? De Opuscules van Johan Franco, een kwintet in zeven delen, waren gelukkig kort. Had de maker ervan niet van een kwintet gesproken, maar had hij in plaats daarvan zijn geknutsel benamingen gegeven als Revolutie in het hoenderpark, Het ontwaken van een koeienstal, Meeting in de schaapskooi e.d., dan had hij ons beter geamuseerd dan thans het geval was. De heer Franco werd op het podium geklapt? Het zij zo.“ schreef Het Vaderland van 9 november 1932 over het 2e Excelsior-concert waarin een werk van de jeugdige componist door het Nederlands Kamerorkest werd uitgevoerd.

,,Minder heeft ons het zevendelig kwintet van de jonge componist Johan Franco kunnen boeien. Het is een soort muziek in telegramstijl, fluit, hobo, klarinet, fagot en hoorn zijn hier de uitvoerenden, waarbij de dissonant regel, de consonant uitzondering is. Het oor wordt bij deze muzikale krabbeltjes voortdurend getroffen door bizarre klankeffecten en abrupte afsluitingen. Een allerzonderlingst stemmingsmuziekje, als curiositeit niet onaardig. Het werd zeker niet op zijn slechtst voorgesteld door het kranige blazersensemble. De componist moest even komen buigen op het podium.” vulde de Haagse Courant op diezelfde dag aan.

In 1935 emigreerde Franco naar de Verenigde Staten en vestigde zich in Virginia Beach. Op 10 februari 1938 trad hij succesvol op in New York met werken voor klarinet en piano en met gezongen gedichten van Martinus Nijhoff. Vele landgenoten woonden zijn optreden bij.

Voor een groot gehoor leidde Johan Franco in de Town Hall van New York op 16 maart 1938 een concert waarop zijn werken werden uitgevoerd. Voor de eerste maal werd o.a. uitgevoerd het concertino Lyrico voor viool. De zangeres Maria Maximovitsj zong vier liederen van Franco, tenslotte speelde de componist een aantal van zijn werken voor piano. Een groot aantal bekende figuren uit het New Yorkse openbare leven en uit de kunstwereld en vele aldaar wonende Nederlanders woonden het concert bij en hebben met grote voldoening kennis gemaakt met het werk van één van de jongere Nederlandse componisten.

De bekende Amerikaanse muziek-mecenas mrs. Elizabeth Sprague Coolidge heeft op 15 september 1938 de opdracht aanvaard voor een nieuw werk van Johan Franco, getiteld Serenade Concertante voor piano en orkest. Het manuscript werd gevoegd bij de rijke verzameling handschriften van componisten die mrs. Coolidge in de Library of Congress te Washington heeft bijeengebracht.

Franco hield zich in 1939 bezig met het componeren van een symfonie. Het bezoek aan de historische plek Washington gaf Franco aanleiding de opzet van zijn werk te wijzigen. Van die wijziging getuigt de voltooide partituur, die opgedragen is 'to the glorious memory of George Washington.' Deze opdracht en het feit, dat de symfonie honderdvijftig jaar nadat Amerika's eerste president optrad, voltooid werd, brachten Franco er toe het manuscript president Roosevelt en diens echtgenote te zenden, die de ontvangst met een vriendelijk schrijven bevestigden.

Op muzikaal gebied deed Johan Franco in 1940 steeds meer van zich spreken. Zijn compositie, Serenade Concertante, werd voor het eerst uitgevoerd in Carnegie Chamber Music Hall door het Orchestrette Classique, één van Nieuw Yorks bekendste kamermuziek-orkesten.

Van maart 1942 tot september 1943 diende Franco in het Amerikaanse leger.

Twee maanden na zijn dood in 1988 werd hij geëerd op het GCNA-congres in Berkeley, waar hij van plan was om één ​​van zijn werken voor beiaard te spelen.

Externe link: Een interview uit 1987 in het Engels door Bruce Duffie.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/franco.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:09
  • (Externe bewerking)