Handelsonderwijs
De in de Zaanstreek gevestigde nijverheid leidde al in de 17e eeuw tot de behoefte aan handelsonderwijs. Naast de gewone lees- en schrijfscholen ontstonden toen de Franse scholen in Oost- en Westzaandam aan het Franse Pad en het Zilverpad, waar de meesters Coupri en Kalf niet alleen les gaven in de Franse taal, maar ook in boekhouden en handelsrekenen, Italiaans, Spaans en Duits (het Engels had nog niet de huidige betekenis als wereldtaal). Deze scholen waren zo gerenommeerd dat de scholieren tot uit Noorwegen, Zweden en Duitsland kwamen. Blijkbaar zijn deze handelsopleidingen later weer verlopen.
Pas in 1793 werd met steun van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMaatschappij tot bevordering der Toonkunst
Landelijke vereniging, gesticht in 1829, met als doel het steunen van het praktisch en wetenschappelijk muziekonderwijs, het in stand houden van plaatselijke koorverenigingen en een bibliotheek.
De Maatschappij tot bevordering der Toonkunst is de oudste Nederlandse vereniging van muziekliefhebbers. In een tijd waarin het muziekleven laag werd gewaardeerd, heeft de vereniging daadwerkelijk bijgedragen aan de bloei van het Nederlands muziekleven onder m… handels avond onderwijs bevorderd. Aan de onderwijzer van de Franse school P. Fortuyn werd tot gerief van Negotie en Commercie verzocht één à twee avonden in de week af te zonderen om bij wijze van College aan enige reeds gevorderde jongelieden een voortgezette opleiding te geven. Hoe lang deze cursus is voortgezet is ons niet bekend. In 1865 werd opnieuw gesproken over een inrichting voor handelsonderwijs. De jongelieden kregen hun scholing toen weer uitsluitend in de bedrijven, maar de industrie vereiste, zoals werd gezegd, ook zeker een meer wetenschappelijke basis. De oprichting van de Hogere Burger School te Zaandam in 1866 kwam aan deze wens tegemoet, hoewel er geen specifiek op de handel gericht onderwijs werd gegeven.
Dit werd pas 50 jaar later aan deze school gerealiseerd, toen werd besloten om, aansluitend op de driejarige HBS, een tweejarige handelsopleiding te geven, de HBS C. Daarnaast ontstond een vierjarige opleiding aan de Handelsdagschool aan de Zeemansstraat in Zaandam, die vooral onder de latere leiding van J. van der Noordaa een flink aantal leerlingen uit de gehele Zaanstreek trok. Toen het Zaanlands Lyceum na de oorlog, in 1963, een groot nieuw schoolgebouw aan de Vincent van Goghweg betrok werd de Handelsdagschool in de ontstane scholengemeenschap geïntegreerd.
Handelsonderwijs kreeg in 1910 gestalte dankzij de steun van de Maatschappij voor Nijverheid en Handelplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMaatschappij voor Nijverheid en Handel, Nederlandsche -
In 1777 als economische tak van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen opgerichte vereniging. Met als doel de vervallen nijverheid te stimuleren. In de Zaanstreek vanaf het moment van oprichting met departementen vertegenwoordigd.. Er waren meteen al 113 leerlingen en negen docenten. Uit deze cursus kwam de handelsavondschool voort, met drie- en vijfjarige opleiding. In 1972 werd deze omgezet in een avond-Mavo, in 1973 uitgebreid met een avond-MEAO. In de loop der jaren werd de directie gevoerd door Joh. Bouman, A.J. Romeijn, H.J. van Wielink, J.L. van der Noorda, Y. Tammiga en B.F. Valkenberg. De Handelsavondschool was in de jaren '60 met meer dan 500 leerlingen een van de grootste in Nederland.
Zie verder bij Onderwijs 2plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderwijs
Het systematisch, volgens aangenomen beginselen, georganiseerd overbrengen van elementaire en meer uitgebreide kennis door daartoe aangestelde bevoegde leerkrachten, in het bijzonder het onderricht dat op scholen wordt gegeven. In navolgend artikel is de ontwikkeling van het onderwijs in de Zaanstreek geschetst..