Zaandam, 10 juli 1916 - Wormerveer, 10 februari 2005

Christoffel Krijt, loodgieter uit de Botenmakersstraatplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBotenmakersstraat

Straat in Westzaandam ten zuiden van het Wijnkanspad, eerder Botenmakerspad en Jan Voogtenpad geheten.

De naam Botenmaker komt van Floris Jansz. Botenmaker, bewoner van het pad, die voor het eerst genoemd wordt in een akte uit 1645 als hij een huis koopt op het Voochtenpad. De naam Voogtenpad is lastig te koppelen aan een bewoner van het pad aangezien er meerdere personen met deze 'achternaam' genoemd worden op dit pad. in Zaandam en verwoed amateur-fotograaf. Hij was de broer van de beroepsfotograaf Wim Krijtplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKrijt, Willem (Wim)

Zaandam 21 maart 1914 – Almere 18 januari 2000

Wim Krijt was een fotograaf met de Zaanstreek als werkterrein en was lange tijd werkzaam voor Dagblad voor de Zaanstreek De Typhoon. Krijt heeft veel portretfoto's van Zaanse kunstenaars gemaakt, als ook atelierfoto's. (1914-2000), die foto’s voor Dagblad De Typhoonplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTyphoon, Dagblad voor de Zaanstreek

Dagblad, oorspronkelijk illegaal verzetsblad, aanvankelijk uitgegeven door De Typhoon bv te Zaandam, later door uitgeversmaatschappij Midden Noord-Holland, Damiate Holding Haarlem. Het eerste exemplaar van De Typhoon verscheen op 12 oktober 1944 en werd uitgebracht door de Rooms Katholieke Centrale, RKC, zie ook: maakte. Samen legden de broers in de jaren ’50, ’60 en ’70 van de twintigste eeuw een schat aan Zaanse beelden vast.

Chris’ passie lag bij fotografie en moderne beeldende kunst. Hij kkwam in dienst van het bedrijf van zijn vader Jan Krijt (1884-1959). Chris had tijdens zijn werk altijd zijn camera mee. Zodra ergens panden werden gesloopt, was hij er met zijn camera te vinden. Krijt legde meer dan 15.000 beelden vast van de Zaanstreek.

Chris Krijt groeide op in een gezin van elf kinderen en zijn vader runde het loodgietersbedrijf in het kleine houten huis op Botenmakersstraatplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBotenmakersstraat

Straat in Westzaandam ten zuiden van het Wijnkanspad, eerder Botenmakerspad en Jan Voogtenpad geheten.

De naam Botenmaker komt van Floris Jansz. Botenmaker, bewoner van het pad, die voor het eerst genoemd wordt in een akte uit 1645 als hij een huis koopt op het Voochtenpad. De naam Voogtenpad is lastig te koppelen aan een bewoner van het pad aangezien er meerdere personen met deze 'achternaam' genoemd worden op dit pad. 51 in Zaandam, later in het grotere bakstenen winkelpand op nummer 9.

Na het doorlopen van de lagere school werd hij automatisch in het bedrijf opgenomen, want een vervolgopleiding was toen alleen voor de wat beter gesitueerden weggelegd.
In zijn vrije tijd tekende hij graag en kreeg - samen met zijn broer Dik - af en toe les van Ru van Rossemplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRossem, Rudolf Harold van (Ru)

(Amsterdam, 1924 - Tilburg, 2007)

Beeldend kunstenaar, graficus (gravures, etsen, litho's en houtsneden, alsmede gecombineerde technieken). Ru van Rossem groeide op in Zaandam. In 1943 werd hij ingeschreven als leerling van de (latere) Rietveld-academie te Amsterdam. In 1944 verschenen zijn eerste etsen en gravures; belangrijk was toen zijn illustratieve aandeel in het literair-culturele tijdschrift. De Tweede Wereldoorlog maakte een abrupt einde aan deze hobby, en nadat hij na de oorlog zijn eerste fotocamera kreeg, stopte hij helemaal met tekenen.

Tijdens de oorlogsdreiging was hij gemobiliseerd in Leusden en werd zijn compagnie bij de eerste krijgshandelingen naar Rotterdam gestuurd, waar hij het bombardement van die stad van zeer nabij meemaakte. In de oorlog sloot hij zich aan bij een verzetsgroep en kon hij aan de ‘Arbeitseinsatz’ ontkomen doordat hij als loodgieter bij calamiteiten beschikbaar moest zijn voor het afsluiten of herstellen van gasleidingen.
Ondanks dat zijn vader de feitelijke eigenaar van de loodgieterszaak was, bemoeide deze zich niet met de bedrijfsvoering en liet dat geheel aan Chris over, zonder dat hij daarvoor de vereiste papieren bezat.

Tijdens de oorlog leerde Chris zijn latere vrouw, Jetske of ‘Jets’ de Jong (Sneek, 1920) kennen met wie hij vlak na de oorlog in het huwelijk trad. Zij bleven, nadat al Chris’ broers en zussen waren uitgezworven, als enigen op de Botenmakersstraat 9 wonen.

Fotografeerde hij eerst nog met een boxje zonder instelbaar objectief en sluitertijd, aan het eind van de veertiger jaren schafte hij een uitklapbare balgcamera aan waarmee hij kwalitatief aanzienlijk betere foto’s kon maken. Hij bezocht ook fototentoonstellingen en verzamelde fotoboeken en publicaties over fotografie.

Zijn foto's stralen een romantische rust uit, terwijl personen veelal ontbreken. De camerastandpunten werden altijd zo gekozen, dat de onderwerpen niet als een eenvoudig ‘kiekje’ werden vastgelegd. Het gebruikte ‘6×6’ rolfilmmateriaal en het papier waarop de uiteindelijke foto werd afgedrukt, bestond toen nog uit emulsies die voor een mooi gelijkmatig verloop in detaillering zorgde, zonder harde contrasten, hetgeen voor een speciale uitstraling zorgde.

Het ontwikkelen en afdrukken heeft hij zich nooit eigen gemaakt; dat liet hij over aan Foto de Jong aan de Zaandamse Westzijdeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWestzijde

Hoofdstraat te Zaandam-West, lopend van de Gedempte Gracht en de Dam in noordelijke richting en parallel aan de Zaan tot de grens met Koog ter hoogte van de Mallegatsluis. De Westzijde werd aangelegd op de Lagedijk en heette geruime tijd de Molenbuurt, naar de in 1439 opgerichte korenmolen 48, waar de handelingen zeer vakkundig en met veel gevoel door de eigenaar zelf verricht werden. Na verloop van tijd werden er wat vaker stadsgezichten in beeld gebracht en taferelen uit het dagelijkse leven, maar nooit met teveel actie. Aan de onderwerpen is af te lezen dat het niet alleen een vrijetijdsbesteding is geweest. Veel opnamen zijn op doordeweekse momenten vastgelegd, hetgeen maar één conclusie rechtvaardigt: hij moet zijn camera tijdens zijn werkzaamheden als loodgieter bij zich hebben gehad.

Zijn broer Wim fotografeerde ook, maar dan beroepsmatig. Velen zullen zich zijn foto's uit ‘De Typhoon’ of ‘De Zaanlander’ nog herinneren, soms vergezeld van een verhaal door Jan Hottentot, de toenmalige stadschroniqueur van de Zaanstreek. In veel opzichten vertoont de manier van ‘kijken’ van beide broers veel overeenkomst; toch onderscheiden ze zich op een aantal punten. Komt bij Chris de romanticus naar voren, bij Wim zit er vaak een humoristische knipoog in zijn werk. Een mooi voorbeeld daarvan is de foto waarop twee nonnen de etalage van een babyzaak aan het bekijken zijn.

Toen in het begin van de jaren tachtig zijn vertrouwde camera defect raakte, schafte Chris een kleinbeeldcamera aan, maar dat bleek geen succes. Hij wisselde niet alleen de voor hem vertrouwde zachte toonwaarden van de ‘6×6’ rolfilm in, voor het veel contrastrijkere en grofkorrelige kleinbeeldmateriaal, ook het registreren en vastleggen van de onderwerpen was ineens beduidend anders. Reden voor hem om te stoppen met fotograferen.

Daarop verlegde hij zijn aandacht naar zijn andere grote interesse: die voor beeldende (vooral hedendaagse) kunst. Daarbij onderhield hij veel contacten met Zaanse kunstenaars, die ook regelmatig aan huis kwamen, zoals Jan de Boerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBoer, Jan Adriaan de

Den Helder 17 oktober 1902 - Zaandam 26 april 1989

Kunstschilder, woonde en werkte in Weesp, Alkmaar, Amsterdam en Den Ilp, maar voornamelijk toch in Zaandam. De Boer bezocht de tekenschool in Weesp waar hij les kreeg van de kunstschilder, Gerrit de Jongplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigJong, Gerrit de

Amsterdam, 2 maart 1905 - Wormerveer, 5 februari 1978

Beeldend kunstenaar, schilder en vooral graficus en etser. Gerrit de Jong verhuisde op 6-jarige leeftijd met zijn ouders naar de Zaanstreek. Hij werkte als arbeider bij een cacaofabriek, maar zag dankzij veel doorzettingsvermogen kans om zich door zelfstudie te ontwikkelen tot een technisch knap kunstenaar. De Jong werd op jonge leeftijd fabrieksarbeider bij Chocolade- en cacaofabriek Pette in Wormerveer waar hij bij een be…, Peter Teelingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTeeling, Peter Bobby

Wormerveer 2 mei 1946

Beeldend kunstenaar, aquarellist, graficus, lithograaf, pastellist, pentekenaar, schilder. Peter Teeling ontving een opleiding aan de Rijksnormaalschool voor Tekenonderwijzers in Amsterdam en volgde etslessen bij en vooral Jaap Stellaartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigStellaart, Jaap

Zaandijk, 7 december 1920 - Zaandam, 16 januari 1992

Jacob (Jaap) Stellaart, beeldend kunstenaar, werkte in Zaandam aan het Haaldersbroek, voornamelijk olieverfschilderijen. Jaap Stellaart werkte al jong in een eigenzinnige abstracte schilderstijl die wel eens werd vergeleken met die van de toenmalige Cobragroep. Hij sloot zich niet bij deze groep aan, maar ging steeds als eenling zijn eigen weg, waarbij hij in beperkte kring bewondering oogstte. Op 16 februari 1990 ontving …. Van deze laatste kocht hij regelmatig werk aan, mogelijk ter ondersteuning. Ook liet hij Slavomir Miletićplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMiletić, Slavomir

Slavomir Miletić. Foto Jan Lapère Joegoslavië, 3 april 1930

Beeldhouwer. In de Zaanstreek vooral bekend om het conflict met de gemeente over zijn beeld De Houtwerker.

Slavomir Miloservic Miletić, studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunsten te Belgrado. In 1959 kreeg hij een studiebeurs om aan de Académie des Beaux-Arts de l'Institut de France te studeren. een portret maken van zijn jongste zoon, in de periode dat deze Joegoslavische kunstenaar nog op het Rustenburgplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRustenburg

Pad in Zaandam (west) ten noorden van de Hogendijk, lopend naar de Stationsstraat. Het is een oude straat, waarvan het eerst bekende reglement van 1656 dateert. Het Rustenburg werd ook wel het Piet Hessenven genoemd. Begin jaren tachtig van de 20e eeuw werd de straat volkomen gereconstrueerd. in Zaandam verbleef.

Verder begeleidde hij af en toe zesdeklassers (later groep 8) van de Hugo de Groot-school bij excursies naar het Stedelijk Museum in Amsterdam. Hij had in dat museum gezien, hoe daar schoolklassen werden rondgeleid, en hij wilde ook de Zaanse jeugd met de moderne kunst in aanraking brengen.

Na zijn overlijden in 2005, kwam er een grote hoeveelheid negatieven tevoorschijn, die ongeordend, zonder datum en locatieaanduiding in mapjes waren gestopt. Uit deze hoeveelheid bleek dat een groot deel van de foto’s die hij had gemaakt nooit was afgedrukt. Misschien omdat afdrukken te kostbaar was, of omdat het onderwerp een momentopname was geweest en hij het niet interessant genoeg vond om er iets mee te doen.

Zoon Hans Krijt spitte na zijn vaders overlijden de twee verhuisdozen vol met negatieven door en attendeerde Stichting Zaans Schoonplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaans Schoon

Stichting tot behoud van Zaanse houtbouw, opgericht in 1951. De plannen om te komen tot een reservaat van Zaanse houtbouw werden gedurende de oorlog bekokstoofd en namen in 1951 vaste vormen aan. Het initiatief hiertoe is uitgegaan van stichting Zaans Schoon, die op de bres staat voor het vele moois van de Zaanse houtbouw. Veel Zaanse houten huizen, met fraaie halsgevel of versierd voorschot, liepen gevaar te verdwijnen als gevolg van uitbreiding van de fabrieken en doorbraken ter … op zijn vaders werk. De foto's schetsen een poëtisch beeld van de Zaanstreek, waarin het leven gemoedelijk en overzichtelijk leek. Op initiatief van Hans Krijt zijn de foto’s opgenomen in de beeldbank van de gemeente Zaanstad. Na het overlijden van broer Wim Krijt, in 2000, verscheen het boek ‘Wim Krijt, fotograaf’ van de hand van Ineke Eisink, Leo Poelmeijerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPoelmeijer, Leo

Zaandijk, 5 september 1934 - Heemskerk, 22 april 2018

Beeldend kunstenaar te Westzaan, graficus, aquarellist en muraal vormgever.

Leonardus Philippus (Leo) Poelmeijer volgde een opleiding aan de Grafische School te Amsterdam en ontving lessen van en Klaas Woudtplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWoudt, Klaas

Koog aan de Zaan, 13 mei 1923 - 19 december 2012

Uitgever, publicist, bestuurder van een groot aantal verenigingen en stichtingen. Klaas Woudt was in de Tweede Wereldoorlog betrokken bij de oprichting, de redactie en de vervaardiging van het tijdschrift. Ook was er in datzelfde jaar in het Molenmuseum een tentoonstelling met zijn werk. In mei 2017 verscheen ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan van Zaans Schoon eenzelfde soort boekje, getiteld 'Chris Krijt, loodgieter', eveneens bij Uitgeverij Noord-Holland.

Bron: Hans Krijt (zoon van Chris)

Enkele foto's van Chris Krijt

Bron: Archief Hans Krijt

Uitgeverij Noord-Holland, Chris Krijt, Loodgieter