(Roordahuizen. gemeente Idaarderadeel, 9 januari 1888 - Zaandam, 15 mei 1940)

Leraar geschiedenis, archiefonderzoeker en publicist over de Zaanse geschiedenis. Lootsma was de eerste die de geschiedschrijving van de Zaanstreek wetenschappelijk benaderde.

De Fries Sipke Lootsma kwam in 1913 als onderwijzer naar Zaandam. Hij raakte daar snel geïnteresseerd in de lokale geschiedenis en de arbeidersontwikkeling. Als overtuigd socialist had hij grote bewondering voor arbeiders die na hun werk bij hem cursussen over de geschiedenis volgden. Lootsma was een onvermoeibaar archiefvorser, die ieder vrij moment aan het verzamelen van gegevens opofferde. Tussen eind 1926 en begin 1940 publiceerde hij honderden historische artikelen in dagblad De Zaanlander, onder meer over zeildoekweverij, pad-archieven, walvisvaart, het testament van Gerrit Heynis, buitenlandse bezoekers en allerhande economische sectoren.

Een deel van deze publicaties verscheen later in herdruk. Zijn belangrijkste boeken zijn:

• Bijdrage tot de geschiedenis van de Nederlandsche walvisvaart (meer speciaal de Zaansche), Koog 1937;
• Het Nieuwe Huijs, 1687-1937. Zaandam 1937;
• Historische Studiën van de Zaanstreek. twee bundels, Koog 1939 en 1950.

Sipke Lootsma was een felle tegenstander van het fascisme. Ver voor de oorlog waarschuwde hij al voor wat zich in Duitsland afspeelde. Na de Duitse inval maakte hij op de dag van de Nederlandse capitulatie een einde aan zijn leven.