Nationaal bekend museum, hier genoemd omdat het een van de plekken buiten de Zaanstreek is, waar niettemin Zaanse houtbouw te zien is. In 1912 is het initiatief voor het Openluchtmuseum genomen; daarbij had men bestaande Scandinavische musea als voorbeeld, onder andere dat in Skansen (1891 ) bij Stockholm.

In 1938-'39 kwam in het Arnhemse openluchtmuseum een Zaans buurtje tot stand, dat schilderachtig (maar ook heel on-Zaans) was gelegen in boomrijk, heuvelachtig terrein met een grote kunstmatige vijver. De kern van dit buurtje werd gevormd door een viertal panden uit Koog aan de Zaan, geschonken door nv Stijfselfabriek De Bijenkorf. Daarbij behoorde het grote koopmanshuis Dubbele Buurt 10-12, dat uit 1686 dateert en in 1740, 1767 en 1792 was uitgebreid en gemoderniseerd. Uit de twee laatstgenoemde jaren stammen de houten topgevels, een soort klokgevels, voorzien van rijk snijwerk in Lodewijk XV-stijl. Karakteristiek is het luchthuis in de vorm van een koepelachtige uitbouw. Er tegenover ligt thans een Zaanse tuin, met naar oud gebruik patronen van geschoren haagjes, waarbinnen onder andere kralen- en marmerbedjes.
Op de plek van deze tuin stond eerder een pand, afkomstig van Lagedijk 20 in Koog aan de Zaan, waarin het interieur van tabakswinkel 'Het Oude Wapen van Londen' was ondergebracht (zie: Köhne), met een bijgebouw van een koopmanshuis (Dubbele Buurt 4, Koog). Beide panden werden in 1970 door brand verwoest. Het bijgebouw is herbouwd als koetshuis en van een achterhuis in kaatsvorm voorzien.

Een ander door 'De Bijenkorf' geschonken huis (Lagedijk Koog, bouwjaar 1822) ging tijdens de Tweede Wereldoorlog bij een bombardement met fosforbommen verloren. Ook dit huis, dat in gebruik was als restaurant, is herbouwd, waarbij onder meer de gevel van Zuiderhoofdstraat 123 werd benut. Helaas maakte de brand van 1970 opnieuw reconstructie van dit pand noodzakelijk. De Arnhemse 'Zaanse buurt' is daarna nog aangevuld met een combinatie van de panden Westzijde 37, Zaandam en de smederij van Klinkenberg (Zuideinde, hoek Breedweer, Koog aan de Zaan).

Hierin was tot in 1991 een souvenirwinkel van de 'Vereniging Vrienden van het Nederlands Openluchtmuseum' gevestigd.

Zie ook: Zaanse Schans en Zuiderzeemuseum.

Carla Rogge