Dijk, lopend in het verlengde van Krommeniedijk naar de Noordervaartdijk. Aan het einde van de Taandijk voerde het Molletjesveer naar Westknollendam. De naam van de dijk duidt mogelijk aan dat er één of meer tanerijen, bedrijven die visnetten, zeildoek en touw tanen, aan waren gevestigd. De Taandijk werd mogelijk in de late Middeleeuwen aangelegd.
Taanman, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTaanman, de
Pelmolen te Oostzaandam, in 1741/1742 voor Claas Taan van de Firma Claas Taan en Zoon gebouwd. De Taanman heeft gestaan aan en ten westen van De Weer en ten zuiden van de Taanmansloot. De pelmolen werd door hem aan zijn kleinzoon Claes de Vries op diens verjaardag ten geschenke gegeven, doch verbrande dezelfde dag 1 januari 1809. In Zaandam is de Taanmanstraat naar de molen vernoemd.
Taanman, Jacobplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTaanman, Jacob
Zaandam, 9 oktober 1836 - Amsterdam, 2 april 1923
Beeldend kunstenaar, kunstschilder, aquarellist en etser. Jacob Taanman was leerling van de Stadstekenschool te Zaandam. Hij werkte aldaar. Vanaf 1858 werkte hij in Amsterdam en enige tijd in Oosterbeek. Zijn schilderijen, portretten, figuur- en genrestukken, zijn verschillende malen bekroond, onder meer met gouden medailles op exposities te Amsterdam in 1877 en 1898. Zijn werk bevindt zich in verscheidene Nederlandse musea.
Molennijverheid, vooral van belang aan het einde van de 18e eeuw. In de Zaanstreek werd de tabaksstamperij uitgeoefend in 83 molens, dikwijls als nevenbedrijf. In deze molens werden tabaksbladeren fijn gehakt en gestampt, waardoor snuif werd verkregen, tabaksstampers werden daarom ook wel snuifmolens genoemd, waarvan men dacht dat het een medicinale werking had. Het aantal snuifmolens in de Zaanstreek was relatief groot. Dat komt mede doordat de tabaksstamperij dikwijls als neve…
Taekwan doplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTaekwan do
Zie: Vechtsporten
Taemszoon, Willemplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTaemszoon, Willem
Ledezetter te Jisp en aldaar overleden in 1613; zie: Ledezetters en Gezondheidszorg 1.5.1. Hij was wijd vermaard en werd 'de ijzeren duim' genoemd. Ook zijn vader was ledezetter.
De Nederlandsche Tafelronde, organisatie van ruim 200 service-clubs, onderdeel van de internationale Round Table. In ons land is de eerste club in 1946 door H. Bruna opgericht in Utrecht; in 1948 volgde TR Zaanstreek nr. 12 in 1959 TR Zaanstreek nr. 72.
De clubs hebben maximaal 30 mannelijke leden in de leeftijd tot 40 jaar. Van elk beroep mogen niet meer dan twee vertegenwoordigers lid zijn van een club. Zoals ook bij andere service-clubs worden in regelmatige bi…
Sport, in de Zaanstreek gespeeld sinds de jaren dertig. De oorsprong van tafeltennis, dikwijls pingpong genoemd, ligt vermoedelijk in Brits-Indië. Via Engeland kwam de sport naar Nederland.
In 1935 waren in Krommenie, Assendelft en Wormerveer enkele jeugdverenigingen, die regelmatig tafeltenniswedstrijden met en tegen elkaar speelden. De oudste nog bestaande vereniging is
Tange, Peterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTange, Peter
Koog aan de Zaan, 8 juli 1952
Peter Tange burgemeester van Wormerland is de langst zittende burgemeester van Nederland. Hij werd in 2000 benoemd voor 6 jaar en zijn aanstelling werd in 2018 voor de derde keer verlengd tot maart 2020. Op 12 en 13 maart 2020 nam hij afscheid van de gemeente in een buitengewone raadsvergadering en met een rondrit door alle kernen van de gemeente. De afscheidsreceptie kon geen doorgang vinden wegens de coronacrisis. Tange volgde Jan Koppenaal op, die…
De verbinding tussen Zaan, Nauernase Vaart en Markervaart. Een tocht of tap is een treksloot, een sloot die water naar breder water afvoert.
Tarwe-akker, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTarwe-akker, de
Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. De wagenschotzager, en later balkenzager, werd gebouwd in 1726. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Zuiderwatering, en werd in 1902 gesloopt.
Tas, Besjesplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTas, Besjes
Tas, Besjes
Tas, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTas, de
Tabakstamper en later houtzaagmolen te Westzaan, wipmolen en later bovenkruier, ook wel Besjes Tas genoemd. Hij werd gebouwd in 1728 en kreeg volgens de overlevering zijn naam Besjes Tas omdat de bouw gefinancierd werd met de erfenis die in Besjes tas werd aangetroffen. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Korte Reef, ten zuiden van het Watermolenpad en werd kort na 1861 gesloopt en vervangen door een bovenkruier. In 1870 werd hij afgebroken en verplaatst naar het Zuideinde waar h…
Tas, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTas, de
oliemolen molen
Teek, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTeek, de
Houtzaagmolen te Westzaandam. achtkante Bovenkruier. zie: De Jonge Timmerman.
Michiel Teeling is sportverslaggever en voetbalcommentator.
Tijdens de opleiding aan de School voor de Journalistiek deed hij ervaring op bij de sportredactie van het Utrechts Nieuwsblad, de KNVB en NOS Langs de Lijn. Hij werkte in 2000 fulltime op de sportredactie van Teletekst en liep stage bij Canal Plus als (beeldband) redacteur, sinds 2002 ook als commentator van voetbalcompetities. Hij rolde geleidelijk het vak van commentator in. Vanaf Talp…
Teeling, Peter Bobbyplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTeeling, Peter Bobby
Wormerveer 2 mei 1946
Beeldend kunstenaar, aquarellist, graficus, lithograaf, pastellist, pentekenaar, schilder. Peter Teeling ontving een opleiding aan de Rijksnormaalschool voor Tekenonderwijzers in Amsterdam en volgde etslessen bij
Koog aan de Zaan, 1915 - Wijk aan Zee, 7 april 1962
Journalist Piet Teeling was aanvankelijk onderwijzer. In 1933 werd hij redacteur bij een nieuws- en advertentieblad in de Zaanstreek en correspondent van landelijke dagbladen. In de oorlog liet hij de pen rusten. In 1945 werd hij redacteur bij Het Parool met als standplaats Alkmaar waar hij tevens een
Tegen Haar Wilplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTegen Haar Wil
“Tegen Haar Wil” is een (landelijke) telefonische hulpdienst. Bij Tegen Haar Wil werken vrouwen die speciaal voor dit werk worden getraind en sommige vrijwilligsters hebben zelf ook ervaring met geweld in hun leven. Ze bieden een luisterend oor en denken met de beller mee. Zij beschikken over adressen en informatie over hulpverlening, aangifte doen of een veilige plek. Ook kunnen de medewerkers steun bieden tijdens een hulpverleningsproces. Sinds mei 2019 heet de stichting: Tegen…
Op 7 april 1827 stelde het gemeentebestuur de raad van Zaandam voor een Tekenschool op te richten. Dit was een zeer vooruitstrevend plan, aangezien elders in het land de eerste scholen voor het 'ambachts- en tekenonderwijs' pas omstreeks 1850 gesticht werden en dan meestal nog door particuliere verenigingen. Deze scholen kunnen beschouwd worden als voorlopers van de Ambachtsschool.
Zaandam, 18 december 1924 - Heemstede, 22 november 2002 Cootje Temme-Hermanides 1924-2002 Raadslid te Zaanstad voor de VVD. Cootje Temme-Hermanides sloot zich in 1963, na 13 jaar lid van de PvdA te zijn geweest, bij de VVD aan. In 1974 werd zij in de raad van Zaanstad gekozen, de daaropvolgende periode was zij fractie-secretaresse en in 1982 werd zij opnieuw als raadslid gekozen. In 1986 werd zij bestuurslid van de afdeling Zaanstad van de VVD, tot zij in 1987 met…
Sport. in de Zaanstreek door circa 7500 personen (verenigd in twintig clubs met in totaal 89 banen) beoefend. Tennis (eigenlijk 'lawntennis'), een sport met bal en racket, ontstond in de 19e eeuw in Engeland. Er hebben eeuwenoude slagbalspelen model voor gestaan. Het spel werd in de jaren tachtig van de 19e eeuw in Nederland geïntroduceerd.
Amsterdam 6 september 1847 - Amersfoort 10 juni 1916
Vrijzinnig-hervormd predikant te Assendelft aan het einde van de 19e eeuw, die zich op verschillende wijze in de politieke ontwikkelingen mengde. Zonder zelf een raads-, staten- of kamerzetel te ambiëren stelde hij zich als radicaal liberaal op tegen het socialisme. Hij trad op bijeenkomsten in debat met bijvoorbeeld
Honig Breethuis Vroegere plezierjachtjes, die door een of twee roeiers werden voortbewogen en die vooral gekenmerkt werden door hun zeer ruime kajuit. Doordat in deze kajuit een groot aantal ramen was aangebracht werden ze ook 'glazenjachtjes' genoemd. De doorgaans met veel verguld en gekleurd snijwerk versierde tentjachtjes waren een modeverschijnsel, in het laatste kwart van de 18e eeuw en hebben zich tot omstreeks 1850 weten te handhaven. De welgestelde koopmansfamilies lieten zi…
Niki Terpstra, professioneel weg- en baanrenner, woonachtig in Assendelft, begon in 1993 met wielrennen bij de wielervereniging DTS en startte zijn profcarrière in 2003. Terpstra nam deel aan verschillende Olympische Spelen en werd vier keer landskampioen. In 2014 zette hij Parijs-Roubaix op zijn naam, in 2015 eindigde hij als tweede bij de Ronde van Vlaanderen, in 2016 kwam hij als negende over de streep op het WK.
Zaandam, 15 augustus 1845 - Amsterdam, 17 september 1893
Tijs Terwey ontving zijn opleiding tot onderwijzer in Zaandam, bleef daar ook enige tijd werkzaam bij het onderwijs en werd in 1876 tot leraar Nederlands aan de gemeentelijke kweekschool voor onderwijzers te Amsterdam benoemd. IJverig en bekwaam voorstander van het openbaar lager onderwijs, was hij sinds 1887 lid van het hoofdbestuur van 't Nederlands Onderwijs Genootschap, waarvan hij de laatste jaren van zijn bestaan het v…
In de 17e eeuw meester huisschilder te Zaandam. Tetroe is de maker van het schilderstuk De man onder de beer, aanwezig in de Zaanlandsche Oudheidkamer te Zaandijk. Zaandammer Cornelis Gerritszoon, bijgenaamd Jonge Kees, en zijn angstaanjagende avontuur op het poolijs in 1668. Voorval met de ijsbeer
Theater de Kaasfabriekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTheater de Kaasfabriek
Theater de Kaasfabriek, Dorpsstraat 206 in Wormer, voorzien van een vlak podium van 6,5 bij 7 meter en 110 zitplaatsen in een tribuneopstelling opende haar deuren op 30 september 2017. De locatie ging eerder door het leven als verenigingsgebouw St Joseph dat in 1932 gestalte kreeg.
Bijna legendarisch toneelstukje, een eenakter, in 1933 geschreven door Willem Smit (1887-1942). Bijzonderheid van dit korte spel is dat de dialoog geheel in Zaans dialect wordt gevoerd en de handeling de gang van zaken in de vroegere
Theewis, Simonplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTheewis, Simon
Zaandam, 20 februari 1950
Simon Theewis is geboren in de Lijsterbesstraat in Zaandam, maar verhuisde al snel met het gezin naar het Hanenpad. Hij kreeg les op de Herman Gorterschool en ging daarna naar de IVO, een school voor individueel onderwijs. Werd lakschrijver op de decoratieafdeling van Simon de Wit, tekenaar, zeefdrukker en kunstenaar.
Willem (Wim) Theewis, Zaans cabaretier, buutreedner en schilder. Wim Theewis, die vrijwel zijn hele leven bij Bruynzeel werkte, werd bekend in de jaren '50 door zijn conferences in het Zaans. Met name in de Zaanstreek, maar ook daarbuiten, wist hij volle zalen te trekken. Samen met zijn broer Ko maakte hij deel uit van het Zaans Kleinkunst Ensemble, dat met enige regelmaat voor de radio optrad.
Wit en bitter smakend purine-derivaat, gebruikt in de farmaceutische industrie als voornaamste ingrediënt van de plaspillen. Theobromine wordt gewonnen uit cacaodoppen. De slechte oplosbaarheid van het kostbare product wordt vervolgens verbeterd door combinatie met organische zuren. Het is na de Tweede Wereldoorlog, tot in de jaren '80, vervaardigd in een pand van
Thepass, Hermanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigThepass, Herman
Anholt (D), 25 maart 1785 - Zaandam, 30 december 1847
Beeldend kunstenaar, schilder en lithograaf, stadstekenmeester van Zaandam. Herman Thepass werkte tot 1827 in Zutphen, daarna in Zaandam en tijdelijk in Amsterdam (1836). Hij werd bekend als schilder van portretten, ook in miniatuur.
Thesauriers in de banneplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigThesauriers in de banne
Thillart, Angèle van denplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigThillart, Angèle van den
's-Hertogenbosch, 27 juli 1952 Angèle van den Thillart Angèle van den Thillart, beeldend kunstenaar te Zaandam, volgde de Akademie voor Kunst en Vormgeving te 's Hertogenbosch en laat zich inspireren door de mens. Zij doceert tekenen en schilderen bij 'Toonbeeld', Centrum voor Kunstzinnige vorming te Castricum.
Utrecht, 21 augustus 1909 - Berlijn-Tegel, 4 juni 1943 Jacobus Cornelis Thomas 1909-1943 Jacobus Cornelis Thomas was van beroep hotelhouder en eigenaar van De Nieuwe Sociëteit in Wormerveer. Vlak na de bezetting trad hij toe als lid van de illegale Stijkelgroep. Hij werd na verraad al vroeg in de oorlog gevangen gezet in het Oranjehotel van 5 mei 1941 tot 1 maart 1942 in de cellen 523, 339 en 767. Een celgenoot tekende uit de mond van Dick de Vries op dat ‘hij gedurend…
Thomas, Johanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigThomas, Johan
Leeuwarden 28 februari 1914 - Zaandam 16 augustus 1989 Johannes Nicolaas Thomas 1914-1989 Johannes Nicolaas Thomas, zanger, zangpedagoog en dirigent. Was woonachtig aan de Archangelstraat 29 en de Prins Hendrikstraat 51 in Zaandam, gehuwd met J.C.A Engelsman (1921-1987). Johan Thomas, bariton, wilde reeds op zestienjarige leeftijd operazanger worden. Overdag werkte hij in de steenhouwerij van zijn ouders Nicolaas Thomas en Eva Lover. In zijn vrije tijd studeerde hij zang bij onder…
Amsterdam, 3 oktober 1909 - Bergen NH, 16 juni 2001
Willem (Wim) Thomassen, burgemeester van Zaandam van 1948 tot 1958, nadien burgemeester van Enschede en Rotterdam, lid Eerste en Tweede Kamer. Wim Thomassen werd opgeleid aan de MTS en vervolgens tot onderwijzer. In 1931 was hij vier maanden werkzaam aan de Kattegatschool te Zaandam. In Limburg functioneerde hij als voorzitter van de
Rotterdam, 14 mei 1901 - Oostzaan, 13 oktober 1992
Frederik Willem Thorbecke, huisarts te Oostzaan van 1929 tot 1972. Thorbecke was één van de centrale figuren in de Oostzaanse dorpsgemeenschap, mede doordat hij meer dan 50 jaar cursussen leidde bij de door hem in 1936 opgerichte afdeling Oostzaan van de EHBO. Daarnaast had hij een aantal andere maatschappelijke functies. In 1981 ontving hij de Gouden Greep, Thorbecke was Ridder in de Orde van Oranje Nassau en in bez…
Stichting die zich ten doel stelt kinderen die door ziekte niet naar school kunnen te onderwijzen. De stichting werkt in Noord-Holland boven het Noordzeekanaal. Thuisonderwijs kan worden gegeven aan alle kinderen van 5 tot 19 jaar, die langer dan drie weken niet naar school kunnen. De vrijwilligers die het thuisonderwijs geven krijgen een bijdrage van de gemeente waar het kind staat ingeschreven. De zwaarte van het lesprogramma wordt vastgesteld in samenspraak met een …
Tienen, Hendrik vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTienen, Hendrik van
Amsterdam, 28 september 1861 – Den Haag, 12 april 1950
Burgemeester, die zowel in Wormerveer als in Zaandam burgemeester is geweest. Hij promoveerde in 1885 cum laude tot doctor in de staatswetenschappen op het academisch proefschrift 'Het dwangrecht van het centraal gezag tegenover de gemeente'. Tot doctor in de rechtswetenschappen promoveerde hij op stellingen. Van 1887 tot 1895 was als lid van de
Een tiengebodenbord is een houten bord dat zich in een aantal Hervormde kerkgebouwen bevindt. Op het tiengebodenbord staan de tien geboden gekalligrafeerd. Een aantal exemplaren zijn al eeuwenoud. Vanaf het eind van de 16e eeuw ziet men ze verschijnen. Soms zijn ze gesteld in enigszins archaïsch taalgebruik, ontleend aan de Statenbijbel
Raadslid te Zaanstad voor D66 (1978-1987), mede-oprichter van de Vereniging tot Behoud van monumenten van Bedrijf en Techniek Zaanstreek (MBTZ). Guus Tiesinga deed in 1971 zijn doctoraal examen Sociale Geografie, Planologie en Bestuurskunde en is sinds 1974 directeur van een sociaal-wetenschappelijk onderzoeksbureau. In 1978 richtte hij samen met
Mede-oprichter en eerste voorzitter van de vereniging tot Behoud van Monumenten van Bedrijf en Techniek Zaanstreek (MBTZ), lid van de Eerste Kamer voor D66. Na onder meer een opleiding MO Nederlands werd Marie Louise Tiesinga in 1981 lid van de Eerste Kamer voor D66. In 1982 werd zij plaatsvervangend voorzitter van de vaste kamercommissie voor defensie (tot 1988), lid van de Interparlementaire Beneluxraa…
Tijd, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTijd, de
Houtzaagmolen te Oostzaandam, achtkante bovenkruier. Het kleine wagenschotzagertje werd gebouwd in 1855. In 1888 werd het van zijn standplaats aan en ten westen van de Gouw, ten zuiden van en nabij het Sluispad naar de Hanenpadsluis afgebroken en overgebracht naar De Rijp, waar het werd ingericht voor het malen van cement.
Tijen, Willem vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTijen, Willem van
Wormerveer, 1 februari 1894 – Zandvoort, 28 mei 1974
Willem van Tijen was een architect die geldt als een van de grondleggers van de sociale woningbouw.
Pad in de Molenbuurt te Westzaandam, dat in 1671 een reglement kreeg. Het is niet bekend waar het pad heeft gelopen, dan wel of het pad later een andere naam kreeg.
Naamsaanduiding voor respectievelijk het oostelijke, westelijke en middelste deel van de Dorpsstraat te Wormer. Het middelste deel werd ook wel de Middel genoemd, maar de naam Middentil hield het langst stand en leeft thans voort in een eind jaren `80 gebouwde nieuwbouwwijk.
Tilkema, Janplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTilkema, Jan
Dokkum 24 februari 1896 - Zaandam 29 januari 1980
Raadslid en wethouder te Zaandam voor de Anti-Revolutionaire Partij. Jan Tilkema kwam op jonge leeftijd naar Zaandam, waar hij houthandelaar zou worden. In 1931 werd hij voor de ARP in de Zaandamse raad gekozen, waarin hij zitting bleef houden tot die raad in 1941 door de Duitsers werd ontbonden.
Zaandam, 20 juni 1903 - Rotterdam, 24 januari 1973
Cornelis (Kees) Timmer, beeldend kunstenaar; volgde zijn opleiding aan de Rotterdamse Academie. Kees Timmer woonde en werkte in Schiedam, Rotterdam en Overschie. Hij schilderde vooral dieren, scenes uit het circusleven, portretten en stillevens en ontwierp daarnaast litho's, reclameaffiches, grafiek en monumentale werken.
Bedrijven, nauw verwant aan de meubelmakerijen en de molenmakerijen, rond de laatste eeuwwisseling in de Zaanstreek ontstaan. In de loop der tijd was er een tiental timmerfabrieken in de streek, veelal met een kleine bezetting. Begin jaren '90 waren daar nog enkele van over.
Kees Timmerman, amateur-cineast, in het dagelijks leven onder andere garagehouder, maakte een aantal reclamefilms en ook in opdracht van de gemeente Zaandam bijvoorbeeld filmproducties over de
Timmerman, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTimmerman, de
Houtzaagmolen De eerste vermelding van de vermoedelijke wagenschotzager dateert uit 1726. Zijn standplaats is niet bekend. Hij werd gesloopt in 1747.
Timmerman, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTimmerman, de
Oliemolen te Westzaan. De windbrief werd gegeven in november 1695. Hij heeft gestaan nabij de Roggebloemsloot en werd in 1710 verkocht, met de bedoeling hem af te breken en te herbouwen in Zeeland.
oliemolen molen westzaan
Timmerman, de Jongeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTimmerman, de Jonge
Houtzaagmolen te Westzaandam, achtkante bovenkruier, later De Grote Korf genoemd, bijgenaamd De Teek. De windbrief van de balkenzager werd gegeven injanuari 1729. Hij heeft gestaan ten oosten van de Zuiderwatering. De bijnaam Teek moet gezien worden als synoniem voor schapenluis, er stonden namelijk in zijn omgeving enkele molens die 'Schaap' in hun naam hadden. Hij werd in 1889 gesloopt.
Beeldend kunstenaar, schilderijen en grafiek. Selma Timmerman kreeg een opleiding vrije grafiek en schilderen aan de Gerrit Rietveldacademie te Amsterdam. Zij drong door tot de eindronde van de Prix de Rome en kreeg in 1979, tezamen met drie andere grafici, de
Oude naam voor het deel van de Voorzaan tussen de Dam en het Kerkerak. De naam ontstond waarschijnlijk in de 17e eeuw, toen casco`s van aan de Achterzaan gebouwde schepen op de Voorzaan werden afgetimmerd; een rak is een vaarwater. Toen de scheepsbouw zich volledig naar de Voorzaan verplaatste werd het Timmerrak daarvan het middelpunt. De verzanding van het Timmerrak (ook wel Damrak genoemd) was één van de oorzaken van het verval van de Zaanse
Rotterdam, 8 oktober 1886 - Wormerveer, 03 juli 1952
Adrianus (Adriaan) Timmers, beeldend kunstenaar, fotograaf, schilder en tekenaar was autodidact. Hij woonde en werkte in een tabakswinkel van 1902 tot 1903 in Wormerveer, in Breda (1903-1904), als assistent fotograaf bij A. Boer te Baarn in 1904, als fotograaf te Wormerveer (1904-1909) en Groningen (1909-1910) en van 1910-1952 te Wormerveer waar hij als fotograaf, koopman en kunstenaar werkzaam was in een tabakswinkel. Neo-…
Tip, drs. Willem Pieterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTip, drs. Willem Pieter
Westzaan 1944
drs. Willem Pieter Tip, Lid van Provinciale Staten en de gemeenteraad van Westzaan voor de CHU en van de gemeenteraad van Zaanstad voor het CDA. Na het voltooien van zijn studie economie in 1969 werd Willem Tip zeer actief in zijn geboortestreek. Hij werd bestuurslid van de
Handel en productiebedrijf in schuur-, slijp- en polijstartikelen te Westzaan. De eerste vermelding van het bedrijf dateert van 1620. Uit dat jaar bezit het bedrijf een kasboek en een aantal facturen van Gerrit Tip, die zich bezig hield met de handel in granen en oliën en deze met eigen schuiten naar de duinstreek vervoerde. Mogelijk is het bedrijf nog ouder; dit is niet te achterhalen in verband met de verwoesting van Westzaan door de Spanjaarden. Rond 1750 beschikt…
Andijk, 13 februari 1919 – Andijk, 5 februari 2001
Freerk Tjaberings, burgemeester (PvdA) van Krommenie van 1966 tot in 1971. Tjaberings was een opvallende verschijning. Hij was ruim twee meter lang en daarmee de langste burgemeester van Nederland. Na een ambtelijke carrière in verscheidene gemeenten werd Freerk Tjaberings in 1958 burgemeester van Muntendam en vervolgens van Krommenie. Hij werd vice-voorzitter van de Ontwikkelingsraad Zaanstreek, maar was desondanks een verk…
Tobbe, Anna Mariaplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTobbe, Anna Maria
Zaandijk, 24 september 1838 - Zaandijk, 17 augustus 1886
Anna Maria Tobbe was de eerste vrouwelijke gediplomeerde apothekersbediende in de Zaanstreek, de tweede in Nederland. Zij werd geboren als middelste dochter van Hendrik Tobbe (Zaandijk, 25 februari 1806 - Zaandijk, 13 maart 1865) en Jeanette Scholten aan de Lagedijk 116-118 te Zaandijk. Zij behoorde net als haar twee zussen Barbera Christina en Helene Dorothea en haar broer Hendrik tot de vierde generatie van een chirur…
Tobbe, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTobbe, de
Houtzaagmolen te Westzaandam. paltrok. zie: De Witte Ster
Niet-officiële naam van een voormalig pleintje aan de Zaanzijde van de Lagedijk nrs. 116-118. Het werd Tobbesteeg genoemd naar de familie Tobbe, bewoners van het inverdan staande houten woonhuis met winkel op deze plaats. Deze familie bestond aanvankelijk uit chirurgijns, later uit apothekers. De Zaandijkse apotheek, aan het begin van de 20e eeuw gesloopt en vervangen door dichter aan de weg staande stenen woonhuizen heette De Roemer en werd door vier achtereenvolgende generaties Tob…
Henk Toby, pseudoniem Henk van Vliet, Henk van Noord-Holland, van gereformeerde afkomst, gehuwd met Ida Verkuyl, werkzaam bij het bedrijf van z'n ouders, Toby's Woninginrichting N.V. aan de Zaanweg 119 in Wormerveer. Raakte betrokken bij hulp aan onderduikers en was actief bij de verspreiding van het verzetsblad Vrij Nederland. Nadat een aantal reactieleden zich op basis van hun levensovertuiging niet meer konden conformeren met Vrij Ned…
Cacao-verwerkend bedrijf dat van 1900 tot 1955 in Zaandijk was gevestigd. De TOC verwerkte cacao-afval. In de jaren dertig van de 20e eeuw was het één van de eerste bedrijven die de resterende vetten uit cacao-afval extraheerde. Deze extractie vond plaats met vetoplosmiddelen. Moleneigenaar Teun Oly begon zijn onderneming in 1900 in pakhuis Het Kalf aan de
Kunsthandwerk, kunstnijverheid. Het begrip toegepaste kunst is moeilijk te definiëren. Aan de vormgeving, het design van zelfs eenvoudige voorwerpen wordt in onze tijd dikwijls afzonderlijk aandacht besteed door daartoe opgeleide specialisten. Er zijn perioden geweest met een zo'n sterk stijlbesef dat tussen de handwerker enerzijds en de kunstzinnige vormgever anderzijds geen scheidslijn kon worden getrokken; zij waren in één persoon verenigd. De hier volgende beschouwing betre…
Hoewel de Zaanstreek in landschappelijk opzicht aantrekkelijk kan worden geacht (de omringende polders zijn immers zowel door hun weidsheid als door hun bijzondere flora en fauna min of meer uniek, (zie; Landschap) bleef het toerisme naar onze omgeving steeds beperkt. Slechts naar een klein deel van de
Betaling die men verschuldigd is voor het gebruik van zekere wegen, bruggen, tunnels, kanalen, vaarten en rivieren. In de Zaanstreek waren tolgelden tot in de laren '30 van de 20e eeuw een gemeentelijke bron van inkomsten. Op 'strategische plekken' in de streek waren tolhekken geplaatst. Tegen de tolheffing is in de jaren '20 en '30 veelvuldig actie gevoerd, het voortouw daartoe werd genomen door de
Tol, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTol, de
Pelmolen te Oostzaandam. De windbrief werd gegeven in september 1716 aan Lourens Symonsz. Tol. De molen heeft gestaan aan en ten westen van de Weer. ongeveer achter het Konijnenpad. en werd in februari 1899 afgebroken. om in Harlingen als korenmolen te worden herbouwd. Daar werd hij later door brand verwoest.
Matthijs Reinier (Thijs) Tolk, beeldend kunstenaar, schilder, beeldhouwer en emailleur. Tolk was leerling van Pol Hermes te Haarlem en zette zijn studie voort met een opleiding MO-tekenen en aan de Academie voor Schone Kunst in Antwerpen. Hij woont en werkt in Zaandam. Van zijn expressionistische werk trekken vooral zijn bronsplastieken de aandacht.
Door de eeuwen heen hebben beroepsgezelschappen in de Zaanstreek gespeeld. Niet alleen gaven zij voorstellingen op kermissen, met een eigen theater of tent, maar ook in zalen, zoals De Waakzaamheid in Koog en De Jonge Prins in Wormerveer. Met de komst van theater De Speeldoos te Zaandam ( 1970) is er in de Zaanstreek een regelmatig aanbod van kwalitatief goed beroepstoneel.
Het Toonkunstorkest, orkest van de Maatschappij tot bevordering der Toonkunst. Reeds in 1920 bestond de Zaanse Orkest vereniging onder leiding van G.A.W. Lindeman, in 1926 opgevolgd door Piet Swager. In 1930 werd Piet van Mever benoemd, die ook het Zaans Kamer Orkest (ZKO) dirigeerde. De Zaanse Orkestvereniging begeleidde onder andere de uitvoeringen van het Toonkunstkoor van Bachs Mattheus Passion. In 1937 scheidde een deel van de leden zich af en ging als Zaandams Symfonieor…
Orthopedisch bedrijf te Amsterdam, met productiebedrijf te Zaandam. Toornend Orthopedie werd opgericht in 1970 en beschikte in 1990 over vijf verkoopfilialen. 45 van de ongeveer 60 werknemers waren werkzaam in het in 1989 aan de A. van Broekweg te Zaandam gevestigde productiebedrijf.
Top, Hendrikplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTop, Hendrik
Zaandam, 10 augustus 1940 – Rhenen, 15 juli 2002
Hendrik Simon Top was burgemeester en ARP-, later CDA-politicus. Hendrik's vader, Siemen Top, was van 1957 tot 1980 burgemeester van de gemeenten Brandwijk, Molenaarsgraaf en Wijngaarden. Hendrik was eerst leerling-ambtenaar in Giessenburg en vanaf 1969 gemeentesecretaris van Driebruggen. Eind 1978 volgde zijn benoeming tot burgemeester/gemeentesecretaris van de gemeenten Goudriaan en Ottoland. Op 1 januari 1986 gingen de gemeenten …
Letterlijk: plaatsbeschrijving. Onder topografie wordt de nauwkeurige voorstelling van een landstreek, een plaats, een terrein en dergelijke verstaan. De topografie kan zijn vastgelegd in geschriften, in schilder- en prentkunst, in fotografie enzovoort. Dit artikel behandelt niet alleen de topografie, maar eerst de cartografie, de tot de wiskundige geografie behorende, zo getrouw mogelijke weergave van het aardoppervlak of gedeelten daarvan. Voor een overzicht van de behandelde stof …
De Grote Kerk van Westzaan rond 1800 In augustus 1822 meldde de burgemeester dat de toren noodzakelijk hersteld diende te worden, waarop in september een inspectie volgde. Men constateerde echter geen excessen en door het aanbrengen van ijzeren beugels rond losse stenen en losse lijsten dacht men het euvel verholpen te hebben. In de jaren 1826 en 1827 kwamen echter meerdere losse stenen naar beneden. Pas in 1836 was een afwijking tussen toren en kerkmuur te constateren en bleek na onder…
Tot + Beers bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTot + Beers bv
Bedrijf in de elektrotechniek en de meet- en regeltechniek, gevestigd te Zaandam. Het bedrijf werd opgericht in 1945 door elektromonteur Klaas Beers (1906-1962) en ankerwikkelaar Klaas Tot (1918-2000), die begonnen op de zolder van het huis van Tot aan de Savornin Lohmanstraat te Zaandam. Het duo kende elkaar al jaren, werkten samen bij het Zaandamse installatiebedrijf Redelaaren en hielden ook in de oorlogsjaren contact met elkaar. Het beginkapitaal bedroeg twee keer f 40.
Touwen & Co bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTouwen & Co bv
Teer-, bitumen- en verfindustrie te Zaandam; aanvankelijk te Meppel en Amsterdam. Het bedrijf werd opgericht in 1885 door schipper Jentinus Touwen, die in Meppel, aanvankelijk vanaf zijn schip en later vanuit een nabijgelegen pand, handel ging drijven in 'kachel-, machine- en smeerkolen, briketten, sponturf en lange turf, klompen, borstelwerk en huishoudelijke artikelen'.
Als nevenbedrijf van de walvisvaart is de traankokerij in de 17e en 18e eeuw een belangrijke bedrijfstak in de Zaanlanden geweest. Over het aantal traankokerijen, waar het walvisspek werd gezied (gekookt), bestaat geen zekerheid. Hoewel doorgaans een getal van maximaal 21 bedrijven wordt aangehouden, zijn het er mogelijk meer geweest, wellicht ongeveer 30. Zeven daarvan waren in Jisp (en Oostknollendam), Oostzaan had er eveneens 7,
Traanroeier, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTraanroeier, de
Pelmolen te Oostzaandam. De windbrief werd gegeven in mei 1727. Hij heeft gestaan aan en ten westen van de Weer, ten noorden en op enige afstand van de Hanenpadsloot, en werd in februari 1902 afgebroken. om als korenmolen op Texel te worden herbouwd.
Industrieel bedrijf dat zich bezighoudt met het veredelen of verder bewerken van aangevoerde grondstoffen; veredelingsindustrie. Ofschoon de term verouderd is, wordt deze bij de beschrijving van de Zaanse industriële historie meermalen gebezigd.
Hij kreeg enige bekendheid als dichter, onder meer met verzen in door zijn vriend Hendrik Soeteboom geschreven boeken. In 1662 liet hij in Amsterdam een 40 bladzijden omvattende 'Rijm-bundel` verschijnen, als bijlage van het door hem geschreven boekje 'Tijd-zifter, dat is Kort Bericht of Onderwijs van de Onderscheidinge en Afdeelinge des Tijdts'. Zijn bekendste gedicht was 'Op den Bloeyenden Standt van Zaerdam' (1662).
Duursport, in de Zaanstreek sinds het einde van 1986 in georganiseerd verband beoefend. De triathlon wordt beschouwd als een van de zwaarste sporten. Achtereenvolgens moet 3,8 kilometer worden gezwommen, 180 kilometer gefietst en 42 kilometer en 195 meter worden gelopen.
Door afkalving verdwenen eilandje in het midden van de Poel (Wormer). De laatste restanten van dit vroeger redelijk grote eiland spoelden vlak voor de Tweede Wereldoorlog weg.
Troffel, de Witteplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTroffel, de Witte
Snuifmolen te Westzaan, zie: De Jonge Dolfijn, De
Troffel, de Witteplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTroffel, de Witte
Houtzaagmolen te Westzaan, paltrok. De eerste vermelding van de wagenschotzager. en later balkenzager, dateert uit maart 1726. Hij heeft gestaan aan en ten noorden van de Troffelsloot. tussen de Gouw en de weg, en werd gesloopt in 1884.
Trommelslager, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTrommelslager, de
Oliemolen te Westzaandam. meestal De Trommel genoemd en soms ook De Olietrommel. Enkele gegevens over deze molen zijn reeds bij deze minder gebruikelijke bijnaam vermeld.
oliemolen molen
Tromp, Ansplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTromp, Ans
(Amsterdam, 7 december 1914 - Zaandam, 27 januari 2018) Ans Tromp en haar leerling Wim Tip voeren een gesprek in 2013 Jantje (Ans) Tromp was een Zaanse organist uit een muzikaal milieu. Op twaalfjarige leeftijd kreeg zij les van Hendrik Offenberg (1888-1971), de blinde organist van de
Tromp, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTromp, de
Verfmolen te Westzaan, en later Westzaandam, zie: De Admiraal, Albertus Tromp.
In 1981 opgerichte fabriek voor de vervaardiging van 'getuft' tapijt volgens een bijzonder procédé. Daarbij worden nylongarens gebruikt die een 'pool' vormen op een pvc-onderlaag. Het product is in hoge mate slijtvast, heeft een groot vuil-opnemend vermogen, laat geen stof of vocht door naar de onderliggende vloer en kan snel en eenvoudig worden gereinigd. Om deze redenen wordt het veel toegepast in openbare ruimten en gebouwen, winkels enz.
Tuin, de Groene Hollandseplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTuin, de Groene Hollandse
Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. De eerste vermelding van de balkenzager dateert uit 1681. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Vaart, achter het Hollandse pad. en werd in 1799 tot afbraak geveild.
Het bedrijf van het telen van consumptiegewassen, zoals groenten en fruit. Meestal wordt ook het kweken van bloemen hiertoe gerekend, terwijl het onderhoud van siertuinen bij niet-tuinbouwers eveneens tot de tuinbouw behoort. Van de totale oppervlakte cultuurgrond in Nederland (ongeveer 2 miljoen hectare) wordt door de tuinbouw circa zes procent ingenomen. De intensieve tuinbouwproductie zorgt voor een belangrijke bijdrage aan de export.
Al in de 17e eeuw kwamen tuinhuizen in de Zaanstreek voor. Op een tekening van Cornelis Pronk uit 1728 staat zo'n bouwwerkje zuidelijk van de Zaandijker kerk. Volgens een bestek van het predikantenhuis te Westzaan (1733) moest het bestaande tuinhuis naar het achtererf worden verplaatst. Adriaan
Tuinman, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTuinman, de
Mosterdmolen en oorspronkelijk poedermolen te Wormerveer. De windbrief werd gegeven in februari 1752. Hij heeft gestaan ten zuiden van het Krommenieerpad, ten oosten van en nabij de Watering, en werd in mei 1822 door brand verwoest.
Oude naam voor het huidige Schoolpad te Zaandijk, de straat direct ten noorden en evenwijdig aan de Guisweg lopend vanaf de Lagedijk. Het pad liep naar het Bos van Breet', het particuliere park van de familie Breet (ook wel het Bredenhof, de genoemd). Het pad kreeg in 1706 een reglement. De Tuinstraat te Zaandijk, noordelijker liggend van het Schoolpad. ontstond eind 19e eeuw. Dit pad had daarvoor Hoedenpark' of Hoedenpad' geheten, waarschijnlijk naar de hoge hoed die een van de tuin…
Tulp, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTulp, de
Houtzaagmolen en tabaksstamper te Koog. achtkante bovenkruier. De Windbrief van de geheel met hout beklede veerzager en tabaksstamper werd gegeven in januari 1660. In 1894 werd de molen - hij was toen balkenzager, na een periode als eikenzager te zijn gebruikt ~ tot stellinghoogte afgebroken en herbouwd als korenmolentje Hoop op Zegen te Hoofddorp. In Koog werd het zaagbedrijf voortgezet met behulp van een motor en later een stoommachine. De zagerij werd in 1935 gesloopt. Hij heeft ges…
Oproer te Zaandam in 1678, ook wel Pachtersoproer, gericht tegen de pachters van de turfimpost (belasting). Het turfoproer was een der grotere oproeren in de Zaanstreek en eindigde met ophanging van vier van de plunderaars en brandmerking, geseling en verbanning van anderen.
Nijverheid, het winnen van turf uit veen. Vroeger was turf de belangrijkste brandstof. Turf is in feite gedroogd veen. In de Zaanstreek werden uitsluitend steekturf en baggerturf gewonnen; de kwaliteit van beide soorten liet echter veel te wensen over. Met uitzondering van de Assendelver Veenpolder (zie hierna) is er in de Zaanstreek nooit op grote schaal turf gewonnen. Voor uitvoer was de Zaanse turf van te slechte kwaliteit en ook te moeilijk winbaar.
Merlijn Twaalfhoven, componist en organisator van multidisciplinaire muziekevenementen werd op 25 september 2006 officieel geïnstalleerd als stadscomponist van de gemeente Zaanstad. Zaanstad bezat daarmee de enige stadscomponist van Nederland. Merlijn Twaalfhoven wilde de stad een jaar lang op stelten zetten met muziek.
tweeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOf-ie nog wel eens 's nachts wakker wordt, in het besef dat er iets ontzettend fout is gegaan? „Nou, nee“, zegt Jan Pieter Woudt met een brede glimlach op zijn gezicht. Het karwei is achter de rug. Als er nu nog iets ontdekt wordt wat niet klopt, is er niets meer aan te doen. De Encyclopedie voor de Zaanstreek is gedrukt en daarmee basta. „Als je klaar bent, ben je klaar. Dan kun je niets meer veranderen.” Veel reden tot zorg is er niet want, zegt zijn vader de uitgever Klaas Woudt, „echte blund…
Tweede Wereldoorlogplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTweede Wereldoorlog
WORDT AAN GEWERKT
Tweede Wereldoorlog
De gevolgen van de Tweede Wereldoorlog voor de Zaanstreek en haar inwoners kunnen niet los worden gezien van wat toen elders gebeurde. Bezetting, verlies van vrijheid, armoede, deportaties, spoorwegstaking, honger, verzet en executies, de Zaanstreek kreeg er haar deel van.
Tweede Wereldoorlogplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTweede Wereldoorlog
De gevolgen van de Tweede Wereldoorlog voor de Zaanstreek en haar inwoners kunnen niet los worden gezien van wat toen elders gebeurde. Bezetting, verlies van vrijheid, armoede, deportaties, spoorwegstaking, honger, verzet en executies, de Zaanstreek kreeg er haar deel van.
Tweelingen, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTweelingen, de
Houtzaagmolen te Westzaan, bovenkruier. De balkenzager werd gebouwd in 1823. Hij heeft gestaan ten westen van de Gouw, nabij de dijk, en werd 1933, nadat er enige jaren eerder een elektromotor in was geplaatst, onttakeld en in 1934 door brand verwoest.
Vroegere naam van de Vaartdijk langs de Nauemase Vaart (Assendelft). De naam herinnert aan het Twiske, dat in 1633 door de Nauemasc Vaart werd vervangen. In verband met ruzies over het onderhoud werd ook wel gesproken over de Twistdijk`.
Twiske, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTwiske, het
Naam van twee voormalige grensscheidingen tussen bannen. Het Twiske dat liep van de Wijde Wormer naar de Oostzaner Overtoom lag tussen de banne Oostzaan en de bannen Landsmeer en Purmerland. Het Twiske van Krommenie naar het IJ via Nauerna scheidde de banne Westzaan en de banne Assendelft. De naam van beide wateren geeft deze functie ook aan: 'twisken' betekende in het Middelnederlands 'tussen' volgens het Duitse 'zwischen'.
Dagblad, oorspronkelijk illegaal verzetsblad, aanvankelijk uitgegeven door De Typhoon bv te Zaandam, later door uitgeversmaatschappij Midden Noord-Holland, Damiate Holding Haarlem. Het eerste exemplaar van De Typhoon verscheen op 12 oktober 1944 en werd uitgebracht door de Rooms Katholieke Centrale, RKC, zie ook:
Tonny van der Vondervoort was van 15 april 2006 tot 25 april 2007 waarnemend burgemeester van Zaanstad. Zij volgde Jan Mans op die eveneens tijdelijk burgemeester was. Mans nam waar omdat Henry Meijdam volgens de raad niet kon aanblijven vanwege een relatie met de raadsgriffier Maria Overmars.