Belangrijke hoofdtak van (veredelings-)industrie, met in de Zaanstreek een groot aantal vertakkingen. De concentratie van industrieën die levensmiddelen produceren, inspireerde het gemeentebestuur van Zaanstad eind jaren '70 tot de slogan 'Zaanstad, de provisiekast van Nederland'. De huidige levensmiddelenindustrie heeft voor een groot deel haar basis in de 19e eeuw. Dat is het geval bij oliefabricage en -slagerij, de specerijfabrieken en -malerij, de cacao- en Chocolade-industrie, de koek,Beschuit- en Biscuitfabrieken de margarinefabrieken, en de mosterdfabrieken om slechts enkele voorbeelden te noemen. Andere bedrijven ontstonden in de 20e eeuw, zoals bijvoorbeeld de aardappelen- en groentendrogerijen, de soep- en soeparomafabrieken, de suikerwerkfabrieken en bedrijven die pluimvee- en gevogelte verwerken. De Broodfabrieken (ook in coöperatieve vorm). grutterijen, koffiebranderijen en pellerijen gingen in de 20e eeuw ten onder. Een compleet overzicht van de levensmiddelenindustrie in de Zaanstreek wordt gegeven bij Economische geschiedenis geschiedenis 3.6.4. tot en met 3.6.10. en 3.6.12., alsmede bij Economische geschiedenis structuur 2.4.