De Scheepsbouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigScheepsbouw

Nijverheid, het produceren en/of repareren van vaartuigen. Dit kunnen houten, metalen, betonnen en/of kunststof schepen zijn, zowel voor de binnen- als voor zeevaart. De bouw van bijvoorbeeld booreilanden wordt ook tot de scheepsbouw gerekend; deze sector is echter nooit in de Zaanstreek bedreven. aan de Zaan was in de 17e- en in het begin van de 18e eeuw van zeer groot belang. (zie aldaar en Economische geschiedenisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEconomische geschiedenis

1. Economische ontwikkeling vóór 1580 (bladzijde 189 en volgende)

2. Economische ontwikkeling van de Zaanstreek in de periode 1580-1800 (bladzijde 192 en volgende)

3. Economische ontwikkeling van de Zaanstreek na 1800 (bladzijde 205 en volgende)

Bij het begin vap elk hoofdstuk is een opgave geplaatst van de behandelde economische sectoren en eventuele andere met het onderwerp samenhangende onderwerpen. Van hoofdstuk 1 treft u de inhoudsopgave hieronder aan. Door midd… geschiedenis 1.2.2. en 2.5.1.).

Tientallen werven bouwden schepen voor zowel de handelsvaart als de Marine. Economisch verval was oorzaak dat veel werven in de tweede helft van de 18e eeuw geleidelijk werden gesloten. Tijdens de Franse bezetting verdwenen ze allemaal. Omstreeks die tijd zeilden Zaanse kooplieden gewoonlijk met hun eigen 'jagt' naar de Beurs in Amsterdam, maar het is niet aannemelijk dat deze schepen op Zaanse werven werden gebouwd. Wel werd dit het begin van de pleziervaart in de Zaanstreek. Op mooie dagen gingen de welgestelde families met het zeiljacht tochtjes maken op de Zaan en het IJ.

Omstreeks 1850 werden de eerste zeilverenigingen in Nederland opgericht: in Amsterdam, Rotterdam, Sneek en in Zaandam (zie: Zeilsport). Vanaf die tijd ontwikkelde de zeilsport zich hier voorspoedig, alhoewel er van jachtbouw in de Zaanstreek vooralsnog geen sprake was. De jachten, allemaal rond- en platbodems, werden elders - voornamelijk in Friesland - gebouwd.

De eerste Zaanse werf die rond 1920 jachten ging bouwen, was Wed. K. Brouwer aan de Hogendijk te Zaandam. Het bedrijf, gevestigd in de Achtersluispolder, houdt zich bezig met bouw, reparatie en onderhoud van binnenvaartschepen en dekschuiten. Was de watersport rond 1925 alleen maar weggelegd voor het meer welgestelde deel van de bevolking, allengs kwam hierin verandering door het populair worden van de ook voor de 'gewone' mensen betaalbare Kanosportplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKanosport

Het zich op water voortbewegen door middel van een kano. Spaans: canoa is algemene benaming voor een licht, smal en doorgaans geheel open vaartuig, oorspronkelijk gemaakt van een open houten geraamte en overtrokken met dierenhuid of zeildoek. Of geheel uit een boomstam uitgehold, later vooral uit kunststof gefabriceerd, waarbij in tegenstelling tot bij het roeien de kanoër zich op een vast steunvlak bevindt, met het gezicht in de vaarrichting kijkt en de peddel los in de hand houdt.. Als gevolg hiervan ontstonden vele Zaanse kanowerfjes (zie: Kanobouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKanobouw

(Neven)activiteit van diverse jacht- en scheepswerven. Eind jaren twintig/begin jaren dertig van de 20e eeuw ontstaan, toen bij de jeugd de populariteit van de Kanosport plotseling sterk toenam (enigszins vergelijkbaar met de latere 'surfplank-koorts').).

Terwijl de kanobouw in de Zaanstreek floreerde ontwikkelde kapper Bulthuis uit het Friese Bergum een heel nieuwe methode om boten te bouwen. Hij ontwierp de populaire Bergumermeerklasse, de 'BM'. In plaats van de brede gangen waarvan de huid van de jachten tot die tijd altijd gemaakt werd, gebruikte hij smalle latten, die gemakkelijk in de vorm van de boot gebogen konden worden. Elke handige amateur, en zeker een goede timmerman, kon nu een zeilboot bouwen. Een stimulans voor de watersport en voor de ontwikkeling van de jachtbouw in de Zaanstreek.

Een aantal kanowerven ging over tot het bouwen van deze BM's en ontwikkelden zich tot echte jachtbouwers die schepen maakten van alle mogelijke formaten naar eigen ontwerp.

Het bouwmateriaal was hoofdzakelijk hout, maar in het begin van de jaren '50 kwam hierin verandering. De ambachtelijke houten jachtbouw werd verdrongen door de serieproductie van in polyester en staal, waarmee een nieuwe periode aanving. Werven verdwenen, andere kwamen. Behalve zeil- werden ook motorjachten gebouwd. Voor de Zaanstreek werd het een belangrijke tak van industrie, waarvan de omzet destijds op vele tientallen miljoenen guldens kon worden geschat.

Aparte vermeldingen zijn opgenomen van Dehler Jachtbouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDehler Jachtbouw BV

Voorheen E.G. van de Stadt. Jachtbouwbedrijf te Zaandam, onderdeel van Dehler Bootsbau te Freienohl uit West-Duitsland. Het bedrijf werd opgericht in 1933 door E.G. van de Stadt, die aan de Zuiddijk te Zaandam begon met de bouw van kano's en kleine zeilboten. In 1939, toen Van de Stadt al naam gemaakt had met de bouw van Draken, Pampussen en Twaalfvoets-jollen, ontwierp hij voor houtwarenfabrikant/zeiler, E.G. van de Stadt & Partnersplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigStadt & Partners, E.G. van de

E.G. van de Stadt & Partners, in 1974 door Ericus (Ricus) Gerhardus van de Stadt (Zaandam, 4 februari 1910 – Heiloo, 7 september 1999) opgerichte vennootschap van jachtontwerpers. Ricus groeide, na een opleiding HTS uit tot grondlegger en ontwerper van de industriële jachtbouw in Nederland. Zijn voorkeur ging uit naar recreatievaartuigen, in het bijzonder zeilschepen.,Scheepswerf Haak BVplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHaak bv, Scheepswerf

Scheepswerf te Zaandam, gespecialiseerd in kleinere, stalen, zeegaande schepen tot een lengte van 50 meter, zoals motorjachten, sleepboten, vissersschepen en dergelijke.

In juni 1925 richtte Jacob Haak (1901-1986) een werf op aan de Pieter Ghijsenlaan te Zaandam. Haak was een geschoolde machinist, die na het maken van een stalen visjol, op de scheepsbouw besloot over te stappen. Aanvankelijk hield hij zich vooral bezig met schoonmaakwerk en reparaties. In de crisisjaren b…, Jachtwerf De Hippertplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHippert, Jachtwerf de

Kleine jachtwerf. aanvankelijk gevestigd aan het einde van de Prinsenstraat aan de Gouw te Zaandam, door stadsuitbreidingen gedwongen verhuisd naar het Weerpad te Zaandam. De oude jachtwerf bouwde aanvankelijk Oostzaner jollen en andere boerenvaartuigen; na de verhuizing naar het Weerpad begon men ook met de verkoop van polyester zeil-, vis- en bijbootjes en buitenboordmotoren. Zie ook:, T Hoogmoed Jachtbouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHoogmoed Jachtbouw, Theun

Jisp, 12 juni 1936 - Amsterdam, 3 februari 2010

Theun Hoogmoed, eigenaar van Jachtbouwbedrijf Hoogmoed te Zaandam, bouwde in 1957 een Finn-jol voor eigen gebruik en maakte daarna van zijn hobby zijn beroep. In 1961 begon hij met het betimmeren van zeiljachten en rondvaartboten. In 1962 vestigde hij zich in het Westzijderveld en hield zich volledig met jachtbouw bezig., De Koopmanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKoopman, De

Pelmolen in Oostzaandam.

De windbrief werd gegeven in juni 1695. Rijkelijk laat, want de eerste vermelding dateert uit oktober 1693. In 1894 werd hij van zijn standplaats op de noordkant van De Hemmes, aan De Poel, afgebroken en vervoerd naar Barneveld, waar hij als meelmolen werd herbouwd. Daar ging de molen in april 1941 door brand verloren., Scheepswerf Kraaierplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKraaier, Scheepswerf

Voormalige scheepswerf, aanvankelijk gevestigd aan de Zuiddijk, later in de Achtersluispolder in Zaandam. In 1957 voortgezet onder de naam Scheepswerf De Beer. In 1964 ging het bedrijf failliet.

Grondlegger van het bedrijf was Jb. Kraaier Sr. (1886-1956). Een scheepsbouwer, die in 1913 achter zijn huis aan de Zuiddijk begon met het vervaardigen van boeren- en vissersjollen en bootsmansvletten. Een boerenjol bracht in die beginperiode een bedrag op van 35 gulden en een eike…, Klaas Mulderplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMulder, Klaas

Scheepswerf in Zaandam.

Klaas Mulder begon als hobby in 1970 met de bouw van een motorboot. Zijn liefhebberij groeide uit tot een modern bedrijf dat naar eigen ontwerp in serie motorjachten bouwt. Het handelsmerk was de Molenkruiser, tot het jaar 2000 werden die door Mulder gebouwd., Porsius Scheepswerf bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPorsius Scheepswerf bv

Sinds 1960 gevestigd in de Achtersluispolder en uitgegroeid tot één van de grotere werven in Zaandam; met zeer moderne bouwloodsen en hellingen toegerust. Specialiteit is het afbouwen en optuigen van grote elders gebouwde rompen. De zeer luxe zeil- en motorjachten zijn voornamelijk bestemd voor de export met name naar de Verenigde Staten. Daarnaast is de verbouw en reparatie van belang. Medio 1989 werd het bedrijf overgenomen door fa. Jongert uit Medemblik, er werkten toe… en Zwiebel.