C

101

1

1.3.10. Constructief onderwijsbeleidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_big1.3.10. Constructief onderwijsbeleid

Doordat het APS haar werkzaamheden in Zaandam en later Zaanstad moest staken op het moment dat de SCOZ nog niet functioneerde, ontstond er een vacuüm in de begeleiding en ontwikkeling van onderwijsvernieuwingen. Op initiatief van de, eerder genoemde, gemeentelijke onderwijsinspectrice Mw. E.G. Bos kwam een groep vernieuwingsscholen, de Bosgroep, regelmatig bijeen in een poging zelf vorm en inhoud aan vernieuwingsactiviteiten te geven. Later kreeg deze groep …

C

C
Cabaretplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCabaret

Mensch durf te leven Podiumkunst, ontstaan in Frankrijk in de tweede helft van de 19e eeuw, gekenmerkt door de afwisseling van voordracht, min of meer geïmproviseerde gesproken tekst en liedjes. Het cabaret, oorspronkelijk een café-kunst, werd naar het voorbeeld van onder meer de Parijse kunstenaar Aristide Bruant door Eduard Jacobs in Nederland via de Amsterdamse wijk De Pijp geïntroduceerd, spoedig op een meer eigen wijze nagevolgd door Koos Speenhoff en Jean Louis Pisuisse en vervolge…
Cacao-afvalmalerijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCacao-afvalmalerij

Molennijverheid ontstaan en uitgeoefend aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw in niet meer rendabele oliemolens. De molens waarin cacao-afval werd gemalen stonden ook wel bekend als poeiermolens, poeieren is stampen. De grondstof voor de molens was cacao-afval, dat werd verkregen van fabrieken in binnen- en buitenland. Van dit afval werden koeken geslagen, waarbij nog veel cacaoboter kon worden uitgeperst. Dit product vond zijn weg terug naar de cacao-industri…
Cacao-industrieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCacao-industrie

Belangrijke drager van de Zaanse economie; in omvang en belang gegroeid in de 19e en 20e eeuw; ontwikkelde zich aanvankelijk in samenhang met de chocoladeindustrie; vooral na de Tweede Wereldoorlog vond er specialisatie plaats en verzelfstandigden beide sectoren. In 1985 werd in de Zaanstreek 132.000 ton cacaobonen verwerkt, dat is ca. 80 % van de totale Nederlandse cacao-industrie, en circa 7,5 % van de totale wereldoogst.
Cacaoboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCacaoboom, de

Cacaomolen en oorspronkelijk snuifmolen te Oostzaandam, later Koog en tenslotte Westzaan. Het kleine, geheel met hout bedekte molentje werd omstreeks 1726 gebouwd. Omstreeks 1830 werd hij op zijn standplaats te Oostzaandam 'aan weg en Zaan` ten noorden van de latere Noorderbrug, afgebroken en vervoerd naar Koog, waar hij aan de Zaan, aan het eind van het Noordeinde werd herbouwd. Na enige jaren werd hij opnieuw afgebroken en vervoerd naar Westzaan, waar hij ten zuiden van het Guis…
Cacaofabriek de Zaanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCacaofabriek de Zaan

Cacaofabriek te Zaandijk, opgericht in 1911, is uitgegroeid tot een van 's werelds grootste cacaobonen-verwerkende industrieën. Het bedrijf werd opgericht als chocoladefabriek door de Onderlinge handelsvereniging de Onderneming te Zaandijk in april 1911 in de Wilhelminastraat.
Caescoperplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCaescoper

Ondernemersgeslacht in 17e en 18e eeuw. Cornelis Arisz (1593-1677) te Westzaan, zoon van Arisz Dirksz en Guurtje (1554-1648), was gehuwd met Trijntje Jans (1592-1653). Hij was waarschijnlijk olieslager en bezat 3/8 part in Het Pink te Koog.

Zijn zoon Aris Cornelis Caescoper (1618-1689) woonde in Koog en was ook getrouwd met een Trijntje Jans (1620-1687). Hij was naast olieslager met een part in
Calcar, prof. dr Co vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCalcar, prof. dr Co van

Koog aan de Zaan, 26 maart 1935 - Parijs, 15 december 1986

Jacobus Josephus Maria (Co) van Calcar, psycholoog en vooraanstaand onderwijsvernieuwer, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam die gedurende meer dan vijftien jaar nauw bij het werk van de Bernard van Leer Foundation betrokken is geweest, internationaal voorvechter van de belangen van het kansarme kind, een creatieve, op de praktijk gerichte wetenschapper. Van Calcar behoorde tot de groep onder…
Callfplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCallf

De familie Callf, Calf of Kalf, is de naam van een welvarend Zaans koopliedengeslacht in de 17e en 18e eeuw. De naam verwijst naar de plaats van herkomst, het Kalf te Zaandam. De stamvader was Michiel Cornelisz Calff wiens geboortejaar niet bekend is; hij stierf in 1673. Zijn zoon Cornelis Michielsz Calff (1652-1721) staat als zeer vermogend te boek en werd vooral bekend vanwege zijn langdurige vriendschap met
Calsum, B. H. vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCalsum, B. H. van

Overleden in 1943

B. H. van Calsum, eerste onderwijzer in de Zaanstreek die in Koog vanaf 1921 een speciale klas voor zwakzinnige leerlingen had geleid. In 1925 nam het college van Burgemeester en Wethouders van Koog aan de Zaan contact op met het college van Zaandam. In 1926 deden deze gemeenten een verzoek aan de regering voor subsidie waarna een financiële samenwerking mogelijk werd. Op 1 januari 1927 startte de school met Van Calsum als schoolhoofd, officieel aan de Park…
Capperplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCapper

Naam van een geslacht in Wormer in de 17e eeuw. C. Mol ('Uit de geschiedenis van Wormer') vermeldt Cornelis Eggesz. Capper en diens zoon Egge Cz. Capper, beiden koopman. Zij woonden in de buurt achter de kerk, toen de grootste van het dorp: 'volgens het belastingkohier stonden hier niet minder dan 38 huizen en enkele pakhuizen'. Egge Cornelisz. bezat hier drie panden, Evenals zijn vader was hij burgemeester van Wormer. Cornelis Eggesz. wordt als zodanig genoemd in 1654, zijn zoon in 1670…
Cardinaalplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCardinaal

Belangrijk en omvangrijk geslacht te Zaandam in de 17e en 18e eeuw. Gerrit Jacob Boekenoogen veronderstelt dat de familienaam aan een gevelsteen ontleend kan zijn. Jacob Willem van Sante deelt mee dat het na vele onderzoekingen nog niet mogelijk is gebleken de omvangrijke familie in samenhangend verband te brengen.
Cardinaal, Klaasplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCardinaal, Klaas

Zaandam 19 augustus 1787 - Utrecht 10 december 1863

Klaas Cardinaal, aanvankelijk koopman, later beeldend kunstenaar als landschapsschilder, Lid der Verenigde Friese en Waterlandse Doopsgezinde Gemeente te Purmerend, Cardinaal woonde en werkte voornamelijk in Utrecht. Klaas Cardinaal was een zoon van Cornelis Cardinaal en Frouke Klaas Bleeker. Hij is getrouwd op 17 mei 1815 in Purmerend, Noord-Holland, Nederland met Hillegonda Veen, ze kregen twee kinderen. Op 6 december 182…
Carnavalplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCarnaval

Vooravond van de veertigdaagse vasten. ln de Zaanstreek vanaf 1970 in de openbaarheid gevierd, daarvoor beperkt tot de huiselijke kring. Carnaval wordt met name in katholieke landen en streken gevierd, en is van oorsprong Italiaans en waarschijnlijk een mengvorm van een Romeins lente- en Germaans offerfeest. Uit talloze Middelnederlandse geschriften blijkt de grote populariteit van de camavalsvieringen. Na de Reformatie beperkte de viering van het feest zich tot de streken onder de riv…
Caroplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCaro

Kleine verffabriek te Krommenie, in 1914 opgericht als agentuur- en commissiehandel in het voormalige café Wilhelmina aan de Zuidervaartdijk; in 1920 uitgebreid met een toen nieuw fabriekspand. Het bedrijf richtte zich op de produktie van hoogwaardige standverven. Het is, toevallig, gevestigd nabij de plaats waar van 1649 tot 1812 Krommenies enige verfmolen, Het Fortuin, stond.
Carpentier, Jaap deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCarpentier, Jaap de

Koog, 26 augustus 1921 - Bergen, 1996

Jacob (Jaap) de Carpentier, bijnaam Carp, waaronder de beeldend kunstenaar, kunstschilder en keramist zijn werk ondertekende. De Carpentier woonde en werkte sinds 1945 in het Noordhollandse Bergen. In de jaren '60 was hij de grondlegger van de Groep Bergen met aandacht voor jonge kunstenaars die onder zijn leiding wereldwijd deelnamen aan groepstentoonstellingen in zowel Amsterdam, Brussel, Antwerpen en Kopenhagen als Ottawa en Los Ange…
Carpentier, Jan deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCarpentier, Jan de

Zaandam 1934 - Alkmaar, 11 november 1989

Journalist, kunstrecensent Jan de Carpentier kreeg een opleiding tot onderwijzer maar begaf zich in de journalistiek. Daarbij specialiseerde hij zich in het recenseren van klassieke muziek en beeldende kunst. Zijn Muzikale notities, jaren achtereen verschenen in
Carpentier, Nic deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCarpentier, Nic de

Zaandam 17 februari 1882 - Zaandam 17 december 1965

Nicolaas (Nic) de Carpentier, beeldend kunstenaar, autodidact met later een aantal lessen van Ko Koeman Landschapschilder, etser en aquarellist. De Carpentier legde zeer natuurgetrouw het landschap en de dikwijls al verdwenen bebouwing in de Zaanstreek vast.
Cartografieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCartografie

Kaartmakerij, de kunst van het vervaardigen van land- en zeekaarten, atlassen, plattegronden enz. Van de Zaanstreek of gedeelten hiervan, bestaan ettelijke kaarten, de oudste dateert van 1554. Een opsomming van de voor dit gebied belangrijke cartografen en hun werk is opgenomen bij het trefwoord
Castillionplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCastillion

Zie: Chatillon, graaf van Bloys Het geslacht Chatillon, de graven van Bloys, werd door Loosjes, Adriaan en anderen als Castillion aangeduid.
catplugin-autotooltip__default
cat2plugin-autotooltip__default

§...

...

categorie_economieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_big* Tweede Wereldoorlog * Beeldend kunstenaars * categorie_economie * Sport * categorie_molens * Politiek
categorie_molensplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_big* Tweede Wereld Oorlog * Beeldend kunstenaars * categorie_economie * Sport * categorie_molens * Politiek
Cement- en trasmolensplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCement- en trasmolens

Windmolens waarin door middel van kantstenen, zoals in de olie- en verfmolens, cementsteen tot cement, danwel tufsteen tot grondstof voor het tras werd vermalen. Het verouderde tras was een verbinding van gemalen tufsteen met vette kalk tot een metselspecie, die zowel onder water als in de lucht zeer hard werd.
Centraalbouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCentraalbouw

Gebouw dat om een centraal punt is opgetrokken. met als plattegrond bijvoorbeeld een cirkel, een vierkant, een regelmatige veelhoek, bijvoorbeeld zes- of achtkant of een Grieks kruis met vier gelijke armen. Kerken worden van oudsher soms als centraalbouw opgetrokken. Middeleeuwse voorbeelden zijn in ons land echter zeldzaam en ontbreken in de Zaanstreek volledig.
Centrale keukensplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCentrale keukens

In de Tweede Wereldoorlog bevonden zich overal in het land door de gemeenten ingestelde diensten, die voor de verschaffing van warme maaltijden aan de bevolking zorgden. Maaltijden bestonden doorgaans uit stamppot; ze werden centraal gekookt en in gamellen naar verschillende distributiepunten gebracht. De gebruikers moesten er o.a. hun aardappel-distributiebonnen voor inleveren en een relatief lage vergoeding betalen.
Ceresplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCeres

Elektrisch watergemaal, ingezet ter beheersing van het waterpeil in de polder Wormer, Jisp en Neck. Het gemaal staat op de Veerdijk te Wormer, naast de Poelsluis. Het kunstwerk werd in 1878 als stoomgemaal opgeleverd.
Ceresplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCeres

Voormalige stijfselmakerij van de firma Korff aan de Oostzijde te Zaandam. De oorspronkelijke naam was Het Varken; nadat een pakhuis van de fa. Korff met de naam Ceres was verbrand, werd deze naam aan de stijfselmakerij gegeven. Er werd. zoals in alle andere stijfselmakerijen, tarwestijfsel vervaardigd. Het vele bij de fabricage benodigde water putte men uit de Zaan.
Cesar, Juliusplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCesar, Julius

Zie: Onderwijs 1.2.8,
Chatillon, graaf van Bloysplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChatillon, graaf van Bloys

1342 - Schoonhoven, 19 mei 1381

In de vroege geschiedenis van de Zaanstreek, met name die van de heerlijkheid Zaanden, Westzaan, Krommenie en Krommeniedijk, speelden verschillende leden van het adellijke geslacht Chatillon als graven van Bloys een rol. Zaanden werd te zamen met het Land van Wijk, Wijk aan Zee, Wijk aan Duin en Spaarnwoude, als
Chemische grondstoffenindustrieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChemische grondstoffenindustrie

Produktiesector, tak van nijverheid die, in het groot, gebruik maakt van scheikundige reacties en daarmee stoffen vervaardigt die al of niet verder worden be- of verwerkt.

In de Zaanstreek is de uitsluitend op chemie gestoelde industrie steeds van bescheiden omvang geweest en gebleven. De toepassing van chemie of chemische technologie in delen van het productieproces is daarentegen in vele bedrijfstakken onmisbaar geworden; bedrijven die van zulke toepassingen…
Chevallier, Mathile Jacquesplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChevallier, Mathile Jacques

Ubbergen, 4 september 1853 - Herveld, 23 oktober 1909

Mathile Jacques Chevallier, burgemeester van Krommenie van 1896 tot 1898, zoon van boekhandelaar Mathile Jacques Chevallier sr. en Geertruida Catharina Elisabeth Stienstra. Hij was actief op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en onder andere met
Chirurgijnplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChirurgijn

Naam in de 17e en 18e eeuw voor de plattelandsheelmeester en scheepsdokter. Zie: Gezondheidszorg. Aangezien de opleidingseisen niet bijzonder hoog waren, was het aantal chirurgijns vrij groot. In Wormerveer, met toentertijd 1800 inwoners, waren halverwege de 18e eeuw bijvoorbeeld drie chirurgijns gevestigd. Omdat de medische spoeling dun was waren zij ook werkzaam als barbier.
Chocolaadje, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChocolaadje, het

Snuifmolen te Westzaandam. ook de Socolaat genoemd. Het bouwjaar is niet bekend, maar ligt vóór 1727. De laatste vermelding dateert uit 1792. De molen heeft gestaan aan en ten westen van de Watering en aan en ten zuiden van de Papenpadsloot. De naam duidt er op dat hij mogelijk oorspronkelijk cacaomolen is geweest.
Chocolade-industrieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChocolade-industrie

Belangrijke sector in de Zaanse economie, in omvang en belang gegroeid in de 19e, vanaf ca. 1840, en 20e eeuw. Ontwikkelde zich aanvankelijk in samenhang met de cacao-industrie. Vooral na de Tweede Wereldoorlog vond er specialisatie plaats en verzelfstandigden beide sectoren.
Choleraplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCholera

Zie: Gezondheidszorg 1.5.3.
Christelijk-Historische Unie, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChristelijk-Historische Unie, de

Politieke partij op christelijke grondslag, met in de Zaanstreek nooit meer dan een kleine aanhang.

Afscheiding ARP

De Christelijk-Historische Unie werd opgericht in juli 1908, ontstaan uit een fusie van drie groeperingen: de Vrije Anti-Revolutionairen, de Christelijk-Historische Kiezersbond, en de Bond van Kiesverenigingen op Christelijk-Historische grondslag. Deze drie groeperingen waren op verschillende gronden in verzet gekomen tegen de politiek van de…
Christelijke Jongelings-Verenigingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChristelijke Jongelings-Vereniging

Christelijke Jongelings-Vereniging Hebt de Waarheid en den Vrede lief afdeling Zaandam van het Ned. Jongelingsverbond, opgericht 18 juli 1867 en goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 19 november 1888 was gevestigd aan de Langestraat 22 te Zaandam. De vereniging ontstond uit een fusie van de Gereformeerd getinte Jongeren-Vereniging
Christen Democratisch Appelplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChristen Democratisch Appel

Al geruime tijd voor 1977 bestond binnen de confessionele partijen in Nederland de wens om tot nauwere samenwerking te komen. Een onderzoek wees in 1965 reeds uit dat de helft van de gemeenten een gezamenlijke verkiezingslijst van de
Christen-Vrouwenbond, Nederlandseplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChristen-Vrouwenbond, Nederlandse

Interkerkelijke vrouwen-organisatie met landelijk ongeveer 80.000 leden (1987). De oprichting had plaats op 1 oktober 1919 naar aanleiding van de instelling van het algemeen kiesrecht. De doelstelling was en is het geven van voorlichting aan de leden, uitsluitend vrouwen, op staatkundig, maatschappelijk en cultureel terrein. De bond koos al meteen een emancipatorisch, op de vrouw gericht, beleid. Door middel van thema-avonden, koffie-ochtenden en cursussen word…
Christoffel, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChristoffel, de

Oliemolen te Koog, bijgenaamd De Broodkorf. De windbrief werd gegeven in september 1654 aan Stoffe! Baertsz. Veen. In oktober 1684 ging hij door brand verloren, waarna herbouw volgde. Hij heeft gestaan aan de Zaan, achteraan het Broodkorfspad, en werd gesloopt in 1887.
Chromos bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigChromos bv

Industriële drukkerij, aanvankelijk te Zaandijk, later Krommenie. Het bedrijf ontstond op 1 augustus 1955, toen de directie van offsetdrukkerij Litho Zaanlandia Kleiman en Koene uiteenviel. H.D.P. Koene ging als enig eigenaar van industriële drukkerij Chromos verder. Aanvankelijk was het bedrijf gevestigd aan de Lagedijk te Zaandijk op 1500 vierkante meter. In 1966 verhuisde het naar een terrein tussen de
City-centerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCity-center

Zie Winkeliersverenigingen.
city_coyoteplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigzaansepophistorie

CITY COYOTE - KUNSTENAARSCOLLECTIEF

Kunstenaarscollectief dat floreert in rafelranden, slooppanden en zwarte nagelranden. Opgericht tijdens de lockdown van 2020.

Bezetting

Jacob Passander - Woordkunst Micha Sprenger - Muziek Linda Willemszoon - Wonderland Lichtshow
Claasen, Hendrikus Willem (Henk)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigClaasen, Hendrikus Willem (Henk)

(Oostzaan, 1939)

Beeldend kunstenaar, non-figuratief schilder en tekenaar. Claasen woont en werkt in Amsterdam en gebruikte soms de schuilnaam “Manuel Autodidakt”. Hij ontving de Prijs van de Universiteit van Amsterdam (1964).
Cleveringa, Onckoplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCleveringa, Oncko

(Appingedam, 10 juni 1868 - Amsterdam, 15 juli 1931)

Oncko Egberdinus Cleveringa was burgemeester van Koog aan de Zaan van 1898 tot 1908. Hij begon zijn loopbaan in 1894 als ambtenaar bij de secretarie te Koog aan de Zaan, een jaar later gevolgd door een benoeming als gemeentesecretaris en in 1896 die tot gemeenteontvanger, welke functies door hem werden vervuld tot 1898. Op 2 november 1898 werd hij benoemd tot burgemeester van Koog aan de Zaan. Cleveringa stond bekend als mi…
Clijnk, Evertplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigClijnk, Evert

's Gravenhage, 17 november 1896 - Zaandam, 3 november 1977

Everardus Petrus (Evert) Clijnk, Statenlid van 18 april 1935 tot 25 oktober 1966. Evert Clijnk maakte niet minder dan 31 jaar deel uit van Provinciale Staten, aanvankelijk van de fractie der Rooms-Katholieke Staatspartij, later van die der Rooms-Katholieke Volkspartij. In 1939 werd Clijnk benoemd als lid van de Raad van Toezicht op de provinciale bedrijven.
Clijnk, Pietplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigClijnk, Piet

Zaandam, 30 juli 1899 – Zaandam, 15 mei 1967 Piet Clijnk achter zijn schildersezel Pieter Clijnk, beroepsschilder en lijstenmaker, autodidact, optimist, broer van Evert Clijnk, zoon van aannemer Theodorus Clijnk die onder meer de katholieke kerk aan de Oostzijde in Zaandam bouwde.

§...

...

Cluysenaer, Theodoorplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCluysenaer, Theodoor

Breda, 24 september 1870 - Hilversum, 12 februari 1934 Burgemeester Cluysenaar wilde zich nooit laten fotograferen, hier is hij gesnapt door Henk Zwart uit Krommenie in zijn karakteristieke houding met hand aan de hoed bij de brand aan de Zaanweg op 2 april 1928.
coentunnelplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMoet de Tweede Coentunnel een apart artikel krijgen? --- Kelvin Voskuyl 2016/06/10 12:07
Coentunnelplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCoentunnel

Door Rijkswaterstaat, directie Sluizen en Stuwen ontworpen en tussen 1961 en 1965 aangelegde, 1283 meter lange ondertunneling van het Noordzeekanaal als deel van de Ringweg A 10 Amsterdam en de Coentunnelweg A8 tussen de Zaanstreek en achterliggend Noord-Holland. De lengte van het onderwatergedeelte is 587 meter, de afrit aan de Zaanse kant 300 meter. De tunnel is zo diep aangelegd dat het Noordzeekanaal ter plaatse een diepte van 15,5 meter beneden NAP kan behouden bij een bodembree…
Collegium Vocale Zaandamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCollegium Vocale Zaandam

Collegium Vocale Zaandam, opgericht in oktober 2002 om de 25 jaar oude traditie voort te zetten in de Westzijder- of Bullekerk in Zaandam maandelijks een Bachcantate uit te voeren en op de maandag voor Kerstmis de uitvoering van 'A festival of Lessons and Carols'.
Comité Algemeen Welzijnplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigComité Algemeen Welzijn

Patriottische organisatie, die zich bezig hield met bestuur en onderwijs. en vooral met ondersteuning van de armen. In 1795 hield het te Oostzaandarn een collecte` waarvan de opbrengst werd omgezet in levensmiddelen. die aan de armen werden geschonken of voor lage prijzen verkocht. Een afvaardiging van het comité vertegenwoordigde in 1796 Westzaandam in het geschil met Westzaan over het bansbestuur.
Comité's van Waakzaamheidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigComité's van Waakzaamheid

Organisaties, opgericht na de Franse 'bevrijding', tot instandhouding van de verworvenheden van de Bataafse Republiek (zie Franse tijd). De comité's, die in de hele republiek ontstonden, hadden tot taak de contra-revolutie tegen te gaan. Met name in Krommenie waar de
Commandeurplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCommandeur

Zie: Walvisvaart. Verantwoordelijk leider van de vangstactiviteiten, tevens belast met de verantwoordelijkheid voor de vleet (uitrusting). In de beginjaren der walvisvaart werd het nautisch gedeelte dezer taak behartigd door de schipper, die veelal mede-reder was en als zodanig gedelegeerde van de rederij.
Commissie Verzijlplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCommissie Verzijl

In 1984 door de gemeente Zaanstad ingestelde en naar haar voorzitter genoemde commissie met als opdracht: 'Op basis van bestaand materiaal en bestaande kennis en uitgaande van de bestaande situatie aangeven wat gedaan zou kunnen worden om de positie van het bedrijfsleven te versterken.' De commissie bracht op 29 januari 1985 een rapport uit met een aantal aanbevelingen onder de titel: Zaanstreek de 'moeite' waard. Het rapport verscheen tevens in een oplage van 11.794 stuks. Ee…
Communicatiewegenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCommunicatiewegen

Verbindingswegen. ontsluitingswegen tussen de verschillende woonkemen. Tot halverwege de 19e eeuw waren er nauwelijks verharde verbindingswegen. Het verkeer binnen en naar de waterrijke Zaanstreek was voor een groot deel vaarverkeer. De eerste communicatieweg - van Westzaan via Assendelft naar Heemskerk en verder naar Beverwijk ~ was een gevolg van particulier initiatief. De broers
Communicatiewegsluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCommunicatiewegsluis

Voormalige schutsluis tussen de Noorderpolder en de Veenpolder bij de kruising van de Communicatieweg (Oost) en de Dorpsstraat te Assendelft. Niet bekend is wanneer de sluis werd aangelegd. In 1897 werd de sluis vernieuwd en in 1975 gesloopt in verband met de aanleg van het diepriool.
Communismeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCommunisme

Politieke stroming, met in de Zaanstreek lange tijd grote aanhang en belangrijke invloed.

Algemeen

Onder communisme wordt verstaan: een maatschappelijk stelsel waarin de productiemiddelen gemeenschappelijk eigendom zijn en waarin bij de verdeling der voortgebrachte goederen en diensten het beginsel wordt gevolgd dat elk lid van de gemeenschap daarover kan beschikken naar behoefte. Bij ontbreken van dit stelsel wordt onder communisme tevens verstaan: het streven naar die maatsch…
Compaen, Klaasplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCompaen, Klaas

Oostzaan 1587 - Oostzaan 25 februari 1660

Claes Gerritszoon Compaen of Klaas Compaen, beruchte Oostzaanse zeerover, die tussen 1623 en 1627 tot de meest beruchte Barbarijse zeerovers behoorde door honderden schepen te kapen. De vader van Claes was lid van Dirck Claesz Duyvel's watergeuzenbende die zich in de Zaanstreek tegen het landsbestuur verzette en als kapitein onder Diederik Sonoy vocht voor het Alkmaars Ontzet in 1573. Claes groeide daardoor op in een tijd van opstand en…
Compagnieschappenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCompagnieschappen

Zie: Economische geschiedenis geschiedenis 2.6.2.
Conscriptieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigConscriptie

Conscription (Frans = registratie, loting). De inschrijving van alle jongemannen voor verplichte legerdienst in de Franse tijd. De conscriptie van 1813 leidde tot de opstand tegen het Franse gezag. Napoleon had, om zijn troepen aan te vullen en uit te breiden, onvoldoende aan de vrijwilligers uit het voormalige koninkrijk Holland.
Contactgroep Bedrijven Oostzaan (CBO)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigContactgroep Bedrijven Oostzaan (CBO)

Contactgroep Bedrijven Oostzaan, opgericht in 1950, behartigt de belangen van ondernemers in Oostzaan. In het bijzonder zodra gezamenlijk optreden noodzakelijk blijkt. Circa 95 bedrijven zijn aangesloten bij de belangenorganisatie.

economie oostzaan
Contelaar & Hartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigContelaar & Hart

Assurantiekantoor te Krommenie. Het kantoor werd opgericht in april 1924 door J.J. Contelaar & K. Hart en heeft sindsdien een gelijkmatige groei ondergaan. De oprichters traden in 1966 uit de vennootschap onder firma, die werd overgenomen door A. Hoekstra en C. Hart die in 1961 als vennoten intraden. De naam van het kantoor bleef ongewijzigd. Meer dan 50 % van de omzet, ca. f 5 mln. in 1991, werd verkregen doordat voor een aantal verzekeringsmaatschappijen als gevolmachtigde we…
Contelaar, Jocoplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigContelaar, Joco

Amsterdam, 2 juni 1899 -

Johannes Jacobus (Joco) Contelaar was de stamvader van voetbalvereniging QSC, vanaf de oprichting in 1915 was hij meer dan 50 jaar bestuurslid en daarvan tot 1966 meer dan 25 jaar voorzitter. Niet alleen werd hij tot erevoorzitter van QSC benoemd, maar ook verkreeg hij het
Continentaal stelselplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigContinentaal stelsel

In de Zaanstreek meestal Douane-stelsel genoemd, ingesteld door Napoleon Bonaparte bij het Decreet van Berlijn op 21 november 1806 waarbij alle handel met Engeland door een hoeveelheid van maatregelen werd verboden. Napoleon dwong al zijn continentale bondgenoten en vazalstaten, dus ook Nederland dat juist in 1806 onder het koningschap van zijn broer
Cooths Papiergroothandel bv, Vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCooths Papiergroothandel bv, Van

Handel in en verwerking van papier- en papeteriewaren te Zaandijk. Het bedrijf werd opgericht in 1951 te Zaandijk door S.J.W. v. Cooth en N. v. Cooth-de Vries, die in papier en karton begonnen te handelen. De bedrijfsvorm werd omgezet van firma in nv (1968), en later in bv (1971). Begonnen werd in een pand aan het Zaagselpad; in 1976 werd verhuisd naar het huidige bedrijfspand aan de Lagedijk. In datzelfde jaar werd Van Cooth Holding bv opgericht.
Cooths Papiergroothandel bv, Vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCooths Papiergroothandel bv, Van

Handel in en verwerking van papier- en papeteriewaren te Zaandijk. Het bedrijf werd opgericht in 1951 te Zaandijk door S.J.W. v. Cooth en N. v. Cooth-de Vries, die in papier en karton begonnen te handelen. De bedrijfsvorm werd omgezet van firma in nv (1968), en later in bv (1971). Begonnen werd in een pand aan het Zaagselpad; in 1976 werd verhuisd naar het huidige bedrijfspand aan de Lagedijk. In datzelfde jaar werd Van Cooth Holding bv opgericht.
Coppensluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCoppensluis

Sluisje nabij Nauerna, reeds in 1500 genoemd als één van de veertien sluizen in de Assendelver Zeedijk. De Coppensluis werd in 1696 gedempt en in 1718 gesloopt.
Copper, Gerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCopper, Ger

(Assendelft, 21 juli 1953 – 6 augustus 2020)

Ger Copper, artiestennaam voor Gerrit Kopper, was een goochelaar uit in Assendelft. In 1979 was hij wereldkampioen en mocht zich driemaal Nederlands kampioen noemen. Ger Copper begon rond zijn veertiende verjaardag met goochelen en werd als vijtienjarige Nederlands junioren kampioen op het onderdeel manipulatie.
Corn. Bak BVplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCorn. Bak BV

handelskwekerij gevestigd op Dorpsstraat 11B te Assendelft. De kwekerij werd in januari 1929 als eenmanszaak opgericht door de 24-jarige Cornelis Bak. Op de driekwart hectare land die hij op dat moment tot zijn beschikking had begon hij met het telen van groenten, bloemen, bollen en potplanten, waartoe hij zich de eerste jaren beperkte. Zijn eerste kas met een oppervlakte van 500 vierkante meter bouwde hij in 1933; in 1947 werd 500 vierkante meter kas bijgebouwd. Omstreeks 1956 is…
Cornelisz, Claesplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCornelisz, Claes

Zaans uitvinder in de 16e en 17e eeuw. Claes Cornelisz verkreeg in 1601 van de Staten Generaal octrooi op een houtzaagmolen, die beter zou werken dan die van Cornelis van Uytgeest. Van deze uitvinding zijn geen verdere gegevens bekend.
Coronam BVplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCoronam BV

De in 1963 gestarte Mechanische Industrie Coronam BV aan Eendrachtsstraat in Zaandam verhuisde al snel na de oprichting naar een eigen locatie aan het Barndegat in Zaandam met een oppervlakte van aanvankelijk 150 m². Ondanks een tweetal verbouwingen werd dit pand ook als te klein beschouwd waarop begin jaren ’80 de eerste paal werd geslagen voor de 800 m² nieuwbouw aan de Sluispolderweg. Dit pand betrof een vergroting van het aantal vierkante meters oppervlak, Coronam kon hier ruim …
Corps der schutterijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCorps der schutterij

Zie Schutterij Het in 1879 door en voor de schutterij opgerichte muziekcorps was waarschijnlijk het eerste fanfaregezelschap in de Zaanstreek (zie ook: Muziek). Het corps werd na betrekkelijk weinig jaren opgeheven, maar heropgericht in 1893. Inmiddels was toen al het initiatief genomen tot enkele andere muziekcorpsen.
Corver en Zonen, Pieterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCorver en Zonen, Pieter

Voormalige ankersmederij stammend uit de 18e eeuw te Westzaandam. In 1796 kocht de firma de molens de Groene Jager aan het Jagerspad en de in de directe nabijheid gelegen Rode Jager? Het bedrijf werd dientengevolge voortgezet als balkenzagerij; de ankersmederij werd in verband met de teloorgang der Zaandamse scheepswerven aan het begin van de vorige eeuw opgeheven.

§...

...

Cosmetische industrieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCosmetische industrie

In de Zaanstreek nauwelijks uitgeoefende tak van bedrijvigheid. Wel kan worden gewezen op de fabricage van grondstoffen voor deze industrie door het voormalige Polak & Schwarz & Schwarz, alsmede in zekere zin op de cacaofabrieken die op kleine schaal cacaoboter voor verwerking in cosmetica leveren. In de 17e en 18e eeuw vervaardigden zes Zaanse molens pruikenpoeder. In Zaandam is tot na de laatste oorlog door A.J. Peeters een bescheiden maar kwalitatief geroemde produktie …
Coupry, Isaacplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCoupry, Isaac

Omstreeks 1660 en tot uiterlijk 1674 schoolmeester, hoofd van de Franse tijd school, gevestigd aan het Franse pad, de latere Franse straat, dat er zijn naam aan ontleende. Zie: Onderwijs.

Waarschijnlijk was Isaac Coupry zijn vader als onderwijzer opgevolgd; in 1649 werd hij namelijk als buitenlands lidmaat van de Nederlands hervormde kerk te Oostzaandam genoemd Jan Isaackszoon Coupri op het Fransepadt (zie:
Couwenhovenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCouwenhoven

Zaans, voornamelijk Zaandijks, geslacht.

Willem Adriaansz Couwenhoven, (Maasland, 1745 - Koog aan de Zaan, 2 maart 1817) afkomstig uit Maasland, trok aan het eind van de 17e eeuw als timmermansgezel naar Zaandijk. Hij was een landbouwerszoon, afkomstig uit een groot gezin.
Coöperatieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCoöperatie

Economisch samenwerkingsverband van verbruikers of producenten. In de Zaanstreek werden vooral de coöperaties van verbruikers belangrijk, maar er ontstonden ook productie-coöperaties Door middel van gemeenschappelijke inkoop of bedrijfsuitoefening trachtten de deelnemers hun economische belangen te behartigen. Daarbij moet worden opgemerkt dat naast het economische doel idealisme een minstens zo belangrijke drijfveer voor de samenwerking was. In de 20e eeuw kwamen met name de land e…
Coöperatieve Handelsonderneming de Ondernemingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCoöperatieve Handelsonderneming de Onderneming

In 1902 door 12 Zaandijkse middenstanders opgerichte coöperatie. In 1910 nam men het besluit tot de oprichting van Cacaofabriek de Zaan. Het lukte niet goed om het bedrijf winstgevend te maken en in 1911 werd Jan Huysman (die al in de cacaoindustrie actief was) gevraagd om ook aandeelhouder te worden. In 1916 nam hij het bedrijf helemaal over na een grote schuld aan hem.
CPNplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCPN

Communistische Partij van Nederland, in 1909 onder de naam Sociaal-Democratische Partij (SDP) opgericht als afsplitsing van de SDAP en ging in 1990 op in GroenLinks. Zie communisme in de Zaanstreek.
Crematoriumplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCrematorium

Wijze van lijkbezorging, waarbij door zeer hoge temperaturen, variërend van 800 tot 1000 graden, een lichaam in as wordt omgezet. In Zaandam werd eind 1988 begonnen met de bouw van een crematorium. Het eerste Nederlandse crematorium werd opgericht in 1914 te Velsen. Kort daarna waren er in Zaandam acties om tot de stichting van een crematorium te komen, die evenwel zonder resultaat bleven. Het duurde veertig jaar voor het tweede Nederlandse Crematorium, te Dieren, werd gesticht. Na…
Cricketsportplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCricketsport

Zie: Albion

sport
Crisis jaren '30plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCrisis jaren '30

Naam voor de economische malaise die zich in de jaren '30 van de 20e eeuw deed voelen. Voor Nederland lagen de crisisjaren vooral tussen 1932 en 1936. In de Zaanstreek werd de economische situatie minder slecht dan in omringende gebieden. De crisis van de jaren '30 zette in met de beurskrach van Wall Street op zwarte donderdag, 24 oktober 1929. De opgeblazen economie van de Verenigde Staten zakte als een pudding ineen, West-Europese economieën volgden.
Crokplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCrok

Ondememersgeslacht in de 19e eeuw. De oliezaken van de familie Crok werden gesticht door Teunis Crok (1801-1866), zoon van Jan Crok en Duifje den Adel, gehuwd met Trijntje Cornelis Brandenberg. Teunis Crok begon als bakker, maar werd om redenen van verschil van mening met de ambtenaren 'heuker' (graan- en meelhandelaar). Deze zaken floreerden en hij kon later een oliemolen kopen en de oliezaken gestaag uitbreiden. Achtereenvolgens kwamen de volgende molens in zijn bezit:
Croklaan bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCroklaan bv

Producent en verwerker van oliën en vetten, met name cacaoboter vervangende vetten, te Wormerveer; oorspronkelijk zelfstandig, na eerdere wisseling van eigenaar sinds 1971 onderdeel van het Unileverconcern, en sinds 2002 behorend tot de Maleisische IOI Group.
Crommenijeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCrommenije

Beeldsnijder, Joost Jansz Oorspronkelijk een breed water, dat - buiten de omringdijk gelegen - tot 1357 een open verbinding vormde tussen het Wijkermeer (de noordelijke uitloper van het IJ, het ) en het Langmeer (deel uitmakend van de Schermer, thans nog als Lange Meer een gedeelte van het Alkmaardermeer). In genoemd jaar werd de
Crowny Food Industries bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCrowny Food Industries bv

Fabrikant van en handel in puddingpoeders, vanille-suiker, bakmixen, Lik Bits-minilollies en Zaanse Babbelaars te Zaandam. Het bedrijf werd opgericht in januari 1922 door Fr. Onrust en H. Hoorn, onder de naam 'Onrust en Hoorn'. Onrust, van beroep bakker, produceerde in die tijd puddingpoeders in een kelder aan de Zuiddijk te Zaandam. Hoorn werkte als vertegenwoordiger bij ‘Puddingpoederfabriek ten Wolde’ in Koog aan de Zaan. Uit hun samenwerking ontstond de ‘Nederlands…
cultureleplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigIk mis Dick Kerssens 1990

--- jan 2015/11/09 11:52

Flentrop Orgelbouw en Rapgroep DDT krijgen Zaanse Cultuurprijzen 2001

De Zaanse Cultuurprijs 2001 gaat naar de firma Flentrop Orgelbouw. Rapgroep Dazzlin Dutch Tactics krijgt de Aanmoedigingsprijs 2001. Tijdens de jaarlijkse cultuurmarkt op zondagmiddag 24 juni in het centrum van Zaandam worden de prijzen uitgereikt door wethouder van cultuur Judith Schouten-Burger. De prijzen bestaan uit een oorkonde plus een sculptuur van G. Engels en een …
Culturele prijzen gemeente Zaanstadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCulturele prijzen gemeente Zaanstad

Prijzen, in 1979 door de gemeente Zaanstad ingesteld, ter beloning van verdiensten voor de Zaanse streekcultuur.

De Culturele prijzen, door Zaanstad overigens Kulturele prijzen genoemd, een Cultuurprijs van f 3000 en een
Culturele Raad Nauernaplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCulturele Raad Nauerna

Stichting, die zich inzet voor de organisatie van culturele manifestaties in Nauerna. Sinds begin 1989 heeft de culturele raad daarvoor de beschikking over het 17e-eeuwse, uit Wormerveer afkomstige en gerestaureerde pakhuis Archangel, waarin optredens, veelal van dichters en schrijvers, worden georganiseerd. De Culturele Raad Nauerna werd begin jaren '80 opgericht en hield haar bijeenkomsten aanvankelijk in een oude tochtige kolenschuur. Op de plaats van die schuur werd A…
Cultuurplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCultuur

In de ruimste betekenis wordt hier vooreerst onder cultuur verstaan: de beschaving, de ontwikkeling van het geestelijk en zedelijk leven, respectievelijk het daarin bereikte peil, met name met betrekking tot een bepaald volk en/of een bepaalde tijd. Een kernachtiger definitie van dezelfde strekking is: Cultuur is de levensstijl van een samenleving, aldus prof. dr. J.P. Bouman, in cultuurgeschiedenis van de twintigste eeuw; het is de plaats- en tijdgebonden veruiterlijking van de samenle…
Cultuurprijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCultuurprijs

Zie: Culturele prijzen gemeente Zaanstad prijzen.
Czaar Peter beeldplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCzaar Peter beeld

Het Czaar Peter beeld op de Dam in Zaandam is een geschenk van czaar Nicolaas II aan de gemeente Zaandam ter herinnering aan het verblijf van czaar Peter de grote in Zaandam. Het is een twee meter hoog bronzen beeld, de sokkel staat in grote letters de tekst:
Czaar Peter de Groteplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCzaar Peter de Grote

Czaar Peter, Peter I Aleksejevitsj de Grote (1672-1725) Czaar sedert 1682 en 'alrussisch keizer` vanaf 1721 uit het Huis Romanov, die in 1697 een week in de Zaanstreek verbleef en nadien de streek enige malen kort bezocht. Rond verblijf en bezoeken, waarvan het belang altijd zwaar is overschat, hebben zich de nodige legendes gevormd. Het
Czaar Peter, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCzaar Peter, de

Houtzaagmolen te Westzaandam, achtkante bovenkruier. Deze balkenzager werd nieuw gebouwd in 1859. In augustus 1897 werd hij tot stellinghoogte afgebroken en ingericht als stoomhoutzagerij. Het bovendeel werd gebruikt bij de bouw van een korenmolen in Midwoud. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Zuiderwatering, op de hoek en ten zuiden van de Czaarsloot.
Czaar Peterfeesten 1897plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCzaar Peterfeesten 1897

Een droevige morgen geeft wel eens een blijde dag. Dat bleek op 18 augustus 1897 tijdens het Czaar-Peterfeest, begonnen onder ongunstigste omstandigheden, liep de dag uitstekend van stapel. En toch, 's morgens waren duizenden teleurgesteld, leden van de verschillende commissies die met reden vreesden dat al hun onvermoeide zorgen voor het welslagen van hun taak vergeefs zouden wezen. De duizenden kinderen, die zich al dagen lang verblijdden voor het grote feest en al eve…
Czaar Peterhuisjeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCzaar Peterhuisje

Zeventiende-eeuws arbeidershuisje aan 't Krimp te Zaandam, waar Czaar Peter in 1697 een week verbleef. Het huisje wordt jaarlijks door zo'n 10.000 personen bezocht, onder wie een flink aantal Russen. Het in 1632 gebouwde houten arbeidershuisje werd tot 1780 in tweeën bewoond. Na die tijd werd het pand een bezienswaardigheid. Graaf Orlow, commandant van de Russische vloot, was in 1780 de eerste adellijke bezoeker, nadien zouden er velen volgen.
Czaar van Muscovien, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCzaar van Muscovien, de

Pelmolen te Oostzaandam, zie: de Grootvorst, de.